Vô sinh ở nữ giới: dấu hiệu nhận biết bệnh

Vô sinh ở nữ giới không phải là bệnh hiếm gặp và tỉ lệ này đang ngày càng tăng. Vậy dấu hiệu nhận biết, nguyên nhân và cách điều trị như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Tổng quan chung

Vô sinh nữ là tình trạng người phụ nữ khó mang thai hoặc không thể có thai tự nhiên. Tình trạng này xuất hiện ở khoảng 10% phụ nữ trên thế giới.

Theo một số trung tâm y tế, khi một cặp vợ chồng có quan hệ tình dục thường xuyên, không sử dụng biện pháp phòng tránh trong 1 năm mà không có thai sẽ được coi là vô sinh/ hiếm muộn. Trong trường hợp không có thai do sức khỏe của người phụ nữ thì sẽ được kết luận là vô sinh nữ.

Vô sinh ở nữ giới là gì?

Triệu chứng

Có khá nhiều trường hợp vô sinh ở nữ không cho thấy những biểu hiện rõ ràng từ sớm. Do vậy, để xác định được rõ ràng tình trạng sức khỏe sinh sản của mình thì các chị em cần phải xét nghiệm phụ khoa mới biết được kết quả chính xác nhất. Tuy nhiên, có một số biểu hiện sau đây có thể là nguy cơ dẫn đến vô sinh hiếm muộn mà chị em cần lưu ý:

• Kinh nguyệt không đều: Chu kỳ kinh nguyệt đều đặn cho thấy sức khỏe sinh sản ổn định của người phụ nữ. Nếu gặp các trường hợp bị rong kinh kéo dài, hoặc chậm kinh lâu ngày, thưa kinh, kinh nguyệt biến mất (vô kinh), máu kinh bị vón thành cục hoặc có màu sắc bất thường… rất có thể là những biểu hiện của rối loạn nội tiết tố và các hóc môn ở nữ giới.
• Cảm giác đau rát: xuất hiện khi quan hệ tình dục, hoặc đau khi chu kỳ kinh nguyệt đến dữ dội, đau vùng chậu và vùng bụng dưới nặng nề…
• Khí hư bất thường: Khí hư tiết ra một cách bất thường (ra nhiều, màu sắc khác lạ và có mùi hôi khó chịu…)
• Tuyến vú kém phát triển: Đến tuổi trưởng thành, hóc môn estrogen trong cơ thể phụ nữ sẽ tiết ra và làm vùng ngực phát triển một cách hoàn thiện và nở nang nhất. Tuy nhiên, đối với những bạn gái đã hơn 18 tuổi mà tuyến vú còn chưa phát triển có thể là do thiếu nội tiết tố nữ estrogen và điều này có thể khiến cho buồng trứng phát triển kém, khả năng thụ thai rất thấp.
• Tăng cân đột ngột và bất thường và có nhiều mụn xuất hiện, da tái nhợt đi cũng là biểu hiện thấy rõ được và đáng chú ý.

Khi thấy bất kỳ những biểu hiện nào tương tự như trên, chị em cần đến gặp bác sỹ để được thăm khám và có biện pháp điều trị kịp thời.

Nguyên nhân vô sinh ở nữ giới

Thông thường, nguyên nhân gây ra vô sinh ở nữ giới thường xuất phát từ những vấn đề bệnh lý sau:

• Các bệnh lý ở vòi trứng: Vòi trứng thường bị các bệnh lý như viêm vòi trứng, tắc vòi trứng… Khi vòi trứng bị viêm, tắc sẽ ngăn cản quá trình di chuyển của trứng vào tử cung để làm tổ, từ đó ảnh hưởng đến quá trình thụ thai và có thể vô sinh nếu không có biện pháp điều trị kịp thời.
• Các bệnh ở buồng trứng: Các bệnh liên quan đến buồng trứng thường gặp hay ung thư buồng trứng, suy buồng trứng. Do buồng trứng là cơ quan sản sinh ra tế bào trứng nên khi mắc phải bệnh lý ở buồng trứng sẽ dẫn đến hạn chế hoặc không có hiện tượng phóng noãn, gây ra vô sinh. Biểu hiện rõ nhất của bệnh này là chu kỳ kinh nguyệt bất thường.
•  Do mắc các bệnh về tử cung: Viêm cổ tử cung, u xơ cổ tử cung, dính buồng tử cung hay có dị vật trong tử cung… có thể là nguyên nhân cản trở con đường di chuyển của tinh trùng, khiến tinh trùng không gặp được trứng và không thụ tinh hoặc nếu đã thụ tinh thì cũng không thể làm tổ trong tử cung vì thiếu chỗ. Những bệnh lý về tử cung nếu không được điều trị sẽ rất khó điều trị, có khả năng phải cắt bỏ tử cung và không thể có con.

Ngoài ra, các bệnh rối loạn nội tiết tố ở phụ nữ, tuổi tác cao và lạm dụng thuốc tránh thai cùng với các chất kích thích khác… cũng là những nguyên nhân gây ra vô sinh ở nữ giới rất cao.

Để tìm ra nguyên nhân vô sinh nữ, bác sĩ cần cần thăm khám lâm sàng xem bộ phận sinh dục có bình thường hay không, kiểm tra và loại trừ các bệnh viêm nhiễm, làm xét nghiệm nội tiết, chụp vòi trứng nhằm theo dõi hiện tượng rụng trứng và chẩn đoán chức năng của buồng trứng.

Đối tượng nguy cơ

Vô sinh hiếm muộn có thể xảy ra với chị em ở trong độ tuổi sinh sản, tuy nhiên có một số yếu tố có thể khiến bạn có nguy cơ vô sinh cao hơn, bao gồm:

• Tuổi: Có 2 yếu tố quan trọng trong điều trị vô sinh trong đó tuổi của người phụ nữ là 1 trong những số đó. Với phụ càng lớn tuổi, cả chất lượng và số lượng trứng của phụ nữ bắt đầu suy giảm. Sau 35 tuổi, tốc độ rụng nang trứng tăng nhanh, dẫn đến số lượng trứng ít hơn và chất lượng kém hơn. Tình trạng này khiến cho việc thụ thai khó khăn, đặc biệt nguy cơ thai bất thường tăng ở những người phụ nữ lớn tuổi và nguy cơ sảy thai cũng cao hơn.
• Hút thuốc lá: Không chỉ gây hại cho nhiều cơ quan trong cơ thể, hút thuốc còn làm tăng nguy cơ sẩy thai và chửa ngoài tử cung, giảm dự trữ buồng trứng và chất lượng trứng. Ngoài ra nó cũng ảnh hưởng tới trẻ nhỏ. Nếu bạn đang hút thuốc hoặc sử dụng các sản phẩm tương tự thì nên ngừng trước khi bắt đầu điều trị sinh sản và mang thai và sau này.
• Chỉ số cân nặng (BMI): Thừa cân hoặc thiếu cân có thể ảnh hưởng đến nội tiết, chuyển hóa và do đó ảnh hưởng tới quá trình sinh trứng và rụng trứng. Trường hợp người phụ nữ thừa cân/ béo phì nếu luyện tập giảm cân có thể tăng tần suất rụng trứng (kinh nguyệt đều hơn) và do vậy cải thiện khả năng mang thai. Phụ nữ bị buồng trứng đa nang hay ở trong nhóm nguy cơ này, một lưu ý nữa là tỉ lệ thừa cân béo phì ngày 1 gia tăng ở thời đại ngày nay do chế độ ăn uống và sinh hoạt không hợp lý. Thay đổi lối sống và giảm cân là điều cần thiết trước khi có thai giúp dễ mang thai, giảm các biến chứng thai kỳ như tiểu đường, cao huyết áp, sinh non…
• Bệnh lây qua đường tình dục: Các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục như chlamydia và bệnh lậu có thể làm tắc ống dẫn trứng dẫn tới vô sinh. Quan hệ tình dục không an toàn hoặc quan hệ nhiều bạn tình làm tăng nguy cơ bị nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục và có thể gây ra các vấn đề về khả năng sinh sản sau này. Đặc biệt một số bệnh có thể truyền và gây bệnh cho con cũng như có thể gây dị tật bẩm sinh (giang mai).

Chẩn đoán

Bác sĩ sẽ chẩn đoán dựa vào thăm khám bệnh sử và làm các xét nghiệm đánh giá khả năng sinh sản, cụ thể:

• Kiểm tra tình trạng sức khỏe chung
• Kiểm tra các bệnh toàn thân/ tại chỗ liên quan đến sinh sản (máu, nội tiết, bệnh lây truyền)
• Chụp tử cung vòi trứng;
• Kiểm tra dự trữ buồng trứng; 
• Các xét nghiệm hình ảnh như siêu âm tử cung, buồng trứng, vùng chậu;
• Một số thăm khám chuyên sâu: phẫu thuật nội soi, sinh thiết niêm mạc, Xét nghiệm di truyền…

Chẩn đoán tình trạng vô sinh ở nữ giới như thế nào?

Điều trị như nào

Tùy vào từng nguyên nhân gây vô sinh mà các bác sĩ sẽ đưa ra những phương pháp điều trị khác nhau: dùng thuốc, phẫu thuật và dùng phương pháp hỗ trợ sinh sản. Tuy nhiên, chị em nên đi thăm khám phụ khoa tổng quát định kỳ để có phương pháp điều trị tối ưu.

Sử dụng thuốc

Những phụ nữ hiếm muộn do nguyên nhân nội tiết hoặc viêm nhiễm có thể sử dụng thuốc để điều trị bệnh trước khi mang thai. Với những phụ nữ mắc viêm nhiễm thường được điều trị với thuốc kháng sinh hoặc thuốc kháng nấm.

Và được khuyến nghị xây dựng chế độ sinh hoạt lành mạnh và thực đơn ăn uống khoa học. Việc bổ sung các loại thực phẩm tự nhiên có chứa nhiều vitamin như hoa quả và rau củ là việc làm cần thiết để tăng khả năng sinh sản.

Chữa vô sinh nữ bằng phương pháp phẫu thuật

Trong trường hợp hiếm muộn do có u xơ tử cung, u nang buồng trứng hoặc các dị tật tử cung bẩm sinh thì phương án phẫu thuật được cho là tối ưu nhất. Đối với trường hợp mong muốn có thai, các bác sĩ thường áp dụng phương pháp phẫu thuật nội soi để hạn chế xâm lấn và giúp bảo tồn tử cung một cách trọn vẹn.

Chữa vô sinh nữ bằng các biện pháp hỗ trợ sinh sản

Trong trường hợp bệnh nhân không đáp ứng thuốc hoặc không cần can thiệp phẫu thuật, các bác sĩ sẽ tư vấn sử dụng các biện pháp hỗ trợ sinh sản để đem lại hiệu quả thụ thai cao nhất. Các phương pháp được áp dụng với trường hợp vô sinh nữ chủ yếu gồm:

• IUI: Bơm tinh trùng vào buồng tử cung hay còn gọi là thụ tinh nhân tạo. Phương pháp này được chỉ định cho những trường hợp có bất thường ở cổ tử cung hay dính nhẹ vùng chậu người vợ hoặc vô sinh không rõ nguyên nhân.
• IVF: Đây là kỹ thuật rất phức tạp thường được chỉ định cho những trường hợp tổn thương hay tắc nghẽn vòi trứng.
• IVM: Trong kỹ thuật này, trứng được chọc hút từ các nang nhỏ và được nuôi cấy trong môi trường chuyên biệt đến giai đoạn trưởng thành. Và các giai đoạn sau đó như tiêm tinh trùng vào trứng, nuôi và cấy phôi được thực hiện như một chu kỳ thụ tinh trong ống nghiệm bình thường.

Phòng ngừa bệnh

Cuộc sống bận rộn khiến cho nhiều chị em có thói quen sinh hoạt thiếu lành mạnh: thức khuya, ăn uống thất thường… chưa kể đến nhiều bạn trẻ có lối sống buông thả, sinh hoạt tình dục thiếu an toàn. Đó chính là nguyên nhân khiến tỉ lệ vô sinh ở nữ giới ngày càng cao. Việc hiểu biết cũng như nắm được các yếu tố nguy cơ có thể ảnh hưởng đến vấn đề sinh sản của bản thân để biết cách phòng tránh vô sinh ở nữ là một điều hết sức quan trọng. Để phòng ngừa vô sinh ở nữ giới thì cần lưu ý những điều sau đây:

• Quan hệ tình dục lành mạnh: Luôn sử dụng bao cao su.
• Tránh nạo, hút thai nhiều lần
• Thăm khám sức khỏe sinh sản định kỳ để phát hiện sớm những nguy cơ gây vô sinh.
• Tránh căng thẳng thường xuyên: Căng thẳng, stress chính là nguyên nhân gây ra rối loạn nội tiết sinh dục – chính là nguyên nhân gây ra vô sinh hiếm muộn ở nữ giới.
• Tránh các thói quen có hại: Dùng các chất kích thích và thụt rửa âm đạo liên tục… làm suy giảm chức năng của buồng trứng và dễ gây mãn kinh sớm.
• Bổ sung vitamin: Duy trì một chế độ ăn uống dồi dào vitamin, đặc biệt là vitamin E có tác dụng tăng cường chức năng hoạt động của buồng trứng để tăng khả năng sinh sản ở phụ nữ.

Hy vọng những chia sẻ trên đây giúp bạn hiểu hơn về tình trạng Vô sinh ở nữ giới và chủ động trong việc bảo vệ sức khỏe sinh sản của bản thân.