Những điều cần biết về bệnh giãn tĩnh mạch

Bệnh giãn tĩnh mạch là một vấn đề sức khỏe phổ biến, đặc biệt là ở phụ nữ. Đây là tình trạng mà các tĩnh mạch trở nên giãn nở, ngoằn ngoèo, thường xuất hiện dưới da như những đường mạng nhện. Giãn tĩnh mạch không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn gây đau nhức, sưng tấy chân, làm giảm chất lượng cuộc sống hàng ngày. Cùng tìm hiểu những thông tin quan trọng về bệnh giãn tĩnh mạch để có thể phòng ngừa và điều trị kịp thời.

Giới thiệu chung

Tĩnh mạch là một loại mạch máu trong cơ thể, có hình dạng ống và phân bổ khắp nơi. Chức năng chính của tĩnh mạch là đưa máu nghèo oxy quay trở về tim. So với động mạch, tĩnh mạch thường mỏng hơn và áp lực máu trong tĩnh mạch đưa máu trở về tim do sự hoạt động của van tĩnh mạch (van một chiều) và sự co bóp của cơ tại chỗ.

Tuy nhiên, do cấu trúc như vậy và vận chuyển máu ngược trọng lực về tim, theo thời gian hoặc khi duy trì tư thế đứng kéo dài và lặp lại, các van tĩnh mạch có thể suy yếu, gây tình trạng máu bị ứ trệ, tĩnh mạch giãn to và ngoằn ngoèo, từ đó gây ra suy giãn tĩnh mạch.

Giãn tĩnh mạch là tình trạng ứ đọng máu tại tĩnh mạch, làm tăng áp suất trong tĩnh mạch và khiến chúng dần giãn rộng ra. Khi tĩnh mạch giãn dần, theo thời gian, lưu lượng máu động mạch đi đến 2 chi dưới sẽ giảm dần.

Ở phần chi dưới, giãn tĩnh mạch có thể xảy ra ở tĩnh mạch nông hoặc tĩnh mạch sâu, khiến các tĩnh mạch sưng phồng, ngoằn ngoèo, gây đau và mỏi.

Ở giai đoạn nhẹ, có thể không phải là một tình trạng nghiêm trọng đối với sức khỏe và chủ yếu là vấn đề về thẩm mỹ.  Tuy nhiên, đây cũng có thể là dấu hiệu về nguy cơ của các rối loạn khác trong hệ thống tuần hoàn. Giãn tĩnh mạch có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng như chảy máu, dày lên và xơ cứng da ở chân và mắt cá chân, chàm, viêm tắc tĩnh mạch và loét chân.

Triệu chứng giãn tĩnh mạch thường gặp

Ở giai đoạn đầu, giãn tĩnh mạch thường không có triệu chứng hoặc có nhưng các triệu chứng rất khó nhận biết. Người bệnh thường chỉ cảm thấy hơi tức, khó chịu, có cảm giác nóng và ngứa chân, nhất là khi đi lại, hoạt động chân nhiều.

Những triệu chứng này thường xuất hiện dữ dội hơn vào cuối ngày hoặc khi phải đứng một chỗ quá lâu. Người bệnh sẽ có cảm giác kim châm, kiến bò ở bắp chân, có thể hay bị chuột rút.

Ở giai đoạn muộn hơn, các triệu chứng cũng rõ ràng hơn. Người bệnh có thể thấy các mạch máu nhỏ nổi trên bề mặt da. Nếu trường hợp tĩnh mạch không giãn nhiều, thì triệu chứng này sẽ mất sau khi người bệnh nghỉ ngơi.

Do những triệu chứng giãn tĩnh mạch không quá rõ ràng, có thể biến mất khi nghỉ ngơi nên rất khó nhận biết và dễ bị bỏ qua. Tuy nhiên, để chắc chắn nhất, hãy đi khám tim mạch nếu có các triệu chứng sau:

• Thường có cảm giác mỏi chân, vùng bắp chân căng tức
• Thường bị chuột rút, có cảm giác kiến bò, nhất là vào ban đêm

• Viêm gân xanh ở vùng da đùi, mắt cá chân, đầu gối
• Chân, nhất là vùng mắt cá chân thường bị sưng phồng, ngứa
• Da chân có hiện tượng đổi màu, bị nhiễm trùng phần mô mềm gần mắt cá chân.

Đối tượng nguy cơ

Nguyên nhân gây giãn tĩnh mạch là do thành tĩnh mạch bị viêm, trào ngược máu tĩnh mạch xuống chân, gây cản trở sự di chuyển của máu từ chân trở về tim dẫn đến ứ trệ tuần hoàn. Từ đó, tĩnh mạch giãn dần, to ra và gây ra các biến chứng như suy tĩnh mạch, huyết khối tĩnh mạch.

Các yếu tố nguy cơ dẫn đến giãn tĩnh mạch gồm:

• Tuổi tác: nguy cơ bị giãn tĩnh mạch tăng dần theo tuổi của bạn do các mạch máu và van điều tiết máu trong mạch dần dần bị thoái hóa.
• Giới tính: phụ nữ trải qua sự thay đổi hormone do mang thai, điều trị bằng liệu pháp thay hormone và dùng thuốc tránh thai. Phụ nữ trong kỳ kinh nguyệt hoặc khi mãn kinh. Tỷ lệ nữ giới mắc bệnh cao hơn nam giới
• Tiền sử gia đình: trong gia đình bạn từng có người bị giãn tĩnh mạch.
• Béo phì: huyết áp cao và xơ vữa mạch máu do bị thừa cân sẽ khiến bạn không chỉ bị suy giãn tĩnh mạch mà còn tăng nguy cơ nhiều bệnh tim mạch khác.
• Người thường xuyên phải đứng nhiều như giáo viên, nhân viên bán hàng…
• Phụ nữ mang thai do kích thước tử cung to dần, chèn ép và tạo áp lực lên mạch máu ổ bụng, khiến áp lực tĩnh mạch chân cao hơn và gây giãn thành mạch

Phòng ngừa và điều trị giãn tĩnh mạch

Điều trị giãn tĩnh mạch

Điều trị hỗ trợ, thay đổi lối sống

• Tránh ngồi quá lâu hoặc đứng quá lâu.
• Có thời gian nghỉ ngơi và nâng chân cao, nên nâng chân cao hơn vị trí của tim để cải thiện tuần hoàn tĩnh mạch.
• Mang vớ y khoa hoặc vớ áp lực, nhưng không mang dây nịt hoặc quần vớ bó sát cũng như quần áo bó sát.
• Tập thể dục đều đặn, đi bộ vừa phải.
• Nếu bị béo phì, nên giảm cân, loại bỏ cân nặng dư thừa giúp loại trừ bớt áp lực không cần thiết trên tĩnh mạch.

Điều trị bằng thuốc

Các thuốc giãn tĩnh mạch tác động trên tĩnh mạch giúp làm bền thành tĩnh mạch, giảm tính thấm mao mạch flavonoids (Phân đoạn Flavonoid tinh chế vi hạt, diosmin, rutin and rutosides, aescin, dịch chiết hạt dẻ ngựa, dịch chiết Ginkgo biloba, phối hợp Ginkgo biloba + Heptaminol troxerutin…).

Điều trị bằng phẫu thuật và phẫu thuật

Áp dụng cho trường hợp bệnh nhân bị giãn tĩnh mạch kéo dài, có tĩnh mạch giãn to ngoằn ngoèo, suy tĩnh mạch giai đoạn nặng có các triệu chứng như viêm da, sưng phù. Phẫu thuật cũng có thể áp dụng vì lý do thẩm mỹ.

Các thủ thuật và phẫu thuật thường dùng:

• Chích xơ tĩnh mạch, laser nội mạch tĩnh mạch, sóng cao tần.
• Phẫu thuật loại bỏ tĩnh mạch bị suy giãn.

Phòng bệnh giãn tĩnh mạch

Để phòng bệnh giãn tĩnh mạch nên thực hiện những điều sau:

• Không đi đứng hoặc ngồi một chỗ quá lâu.
• Khi nằm nghỉ, ngủ có thể kê chân cao bằng một chiếc gối mềm.
• Hàng ngày nên tăng cường tập luyện thể dục thể thao, nên tập đi bộ khoảng 30 phút mỗi ngày.
• Phụ nữ cần hạn chế đi giày cao gót hoặc hạn chế mặc quần bó sát người và hạn chế sử dụng thuốc tránh thai dài ngày (nên thay đổi biện pháp tránh thai cho phù hợp do bác sĩ chuyên khoa tư vấn).
• Bổ sung nhiều chất xơ, vitamin vào thực đơn hàng ngày và uống nhiều nước.

Các bài tập thể dục phổ biến cho người giãn tĩnh mạch

Việc duy trì các bài tập thể dục đều đặn có thể giúp cải thiện tuần hoàn máu và giảm nguy cơ giãn tĩnh mạch. Dưới đây là một số bài tập phổ biến và hiệu quả:

• Đi bộ: Đây là bài tập đơn giản nhưng rất hiệu quả trong việc thúc đẩy tuần hoàn máu. Đi bộ mỗi ngày ít nhất 30 phút sẽ giúp cải thiện tình trạng giãn tĩnh mạch.
• Nâng chân: Khi nằm hoặc ngồi, hãy cố gắng nâng chân lên cao hơn vị trí của tim để máu có thể dễ dàng lưu thông trở lại.
• Đạp xe tại chỗ: Nằm ngửa trên sàn, nâng hai chân lên và thực hiện động tác đạp xe. Bài tập này giúp tăng cường sức mạnh cho các cơ ở chân và cải thiện tuần hoàn.
• Bài tập bắp chân: Đứng thẳng, nâng gót chân lên và giữ trong vài giây trước khi hạ xuống. Lặp lại động tác này từ 10 đến 15 lần. Bài tập này giúp tăng cường cơ bắp chân và hỗ trợ tuần hoàn máu.
• Yoga: Một số tư thế yoga như “Legs Up the Wall” (nâng chân lên tường) rất hiệu quả trong việc giảm áp lực lên tĩnh mạch và cải thiện lưu thông máu.

Kết luận

Giãn tĩnh mạch là một bệnh lý phổ biến và có thể gây nhiều khó chịu nếu không được điều trị kịp thời. Việc nhận biết sớm các triệu chứng và thay đổi lối sống lành mạnh có thể giúp phòng ngừa và giảm thiểu tác động của bệnh. Nếu bạn thuộc nhóm đối tượng nguy cơ, hãy thường xuyên kiểm tra sức khỏe và tham khảo ý kiến bác sĩ để có phương pháp điều trị phù hợp. Đừng để giãn tĩnh mạch làm giảm chất lượng cuộc sống của bạn. Sự quan tâm và chăm sóc sức khỏe từ sớm sẽ mang lại những lợi ích lâu dài cho đôi chân và sức khỏe tổng thể của bạn.

Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.