Rò luân nhĩ là gì? Dấu hiệu, nguyên nhân, chẩn đoán và điều trị

Triệu chứng

Triệu chứng rò luân nhĩ bao gồm sự xuất hiện của một lỗ nhỏ trên da vùng trước tai. Khi bị viêm, lỗ rò thường gây ngứa, khó chịu, và tiết ra chất bã đậu màu trắng có mùi hôi. Trong một số trường hợp, lỗ rò có thể phát triển thành nang, và khi bội nhiễm, sẽ tạo thành áp-xe rò luân nhĩ.

Nguyên nhân hình thành rò luân nhĩ

Rò luân nhĩ hình thành do sự kết hợp không hoàn chỉnh giữa cung mang thứ nhất và cung mang thứ hai trong quá trình phát triển của tai ngoài ở tuần thứ 6 của thai kỳ. Điều này dẫn đến sự hiện diện của một lỗ nhỏ ở da vùng trước tai. Bệnh thường gặp ở nữ nhiều hơn nam và có thể liên quan đến một số hội chứng di truyền như hội chứng Khe mang – tai – thận, hội chứng Beckwith-Wiedemann, và rối loạn trương lực cơ hàm mặt.

Đối tượng nguy cơ

Lỗ rò luân nhĩ là một dị tật bẩm sinh thường gặp, gây ảnh hưởng đến cả nam và nữ với tần suất nữ nhiều hơn nam. Lỗ rò có thể phát triển ở một hoặc cả hai bên tai và có thể có nhiễm trùng hoặc không có nhiễm trùng.

Đối tượng có nguy cơ rò luân nhĩ bao gồm:

• Có tiền sử gia đình bị điếc;
• Có một đặc điểm dị tật hoặc loạn hình khác;
• Dị dạng màng nhĩ và/hoặc thận;
• Tiền sử mẹ bị tiểu đường thai kỳ;
• Mắc hội chứng Branchio-Oto-Renal (Khe-Mang tai-Thận);
• Dùng thuốc propylthiouracil điều trị bệnh tuyến giáp trong tam cá nguyệt đầu tiên.

Chẩn đoán

chẩn đoán rò luân nhĩ ban đầu chủ yếu dựa vào các triệu chứng lâm sàng của tình trạng viêm tai ngoài bao gồm:

• Sưng đau, có khi có dịch mủ ở khu vực tai ngoài;
• Thấy một lỗ nhỏ ngay giữa phần sưng đau, tụ dịch;
• Cạnh lỗ nhỏ có thể sờ thấy một cục nhỏ như đầu ngón tay (trường hợp có u nang).
• Bác sĩ có thể chỉ định các xét nghiệm bổ sung như chụp CT hoặc MRI để phát hiện các bất thường trong cấu trúc tai ngoài và loại trừ các bệnh lý khác. Siêu âm thận cũng được thực hiện để loại trừ khả năng bệnh nhân mắc hội chứng Branchio-Oto-Renal.

Phòng ngừa bệnh

Rò luân nhĩ ở trẻ em là dị tật bẩm sinh nên công tác phòng ngừa viêm nhiễm chủ yếu là giữ vệ sinh sạch sẽ hàng ngày, tuyệt đối không được bóp nặn tại vị trí lỗ rò của trẻ. Theo đó, nếu dịch nhầy trong đường rò không bị bít tắc, không có biến chứng viêm hay áp-xe, trẻ có thể sống chung với dị tật này mà không cần phẫu thuật. Vì vậy, biện pháp phòng ngừa sự viêm nhiễm là rất quan trọng, cụ thể như sau:

• Vệ sinh vùng rò luân nhĩ cho trẻ hàng ngày
• Không được bóp nặn vào lỗ rò của trẻ và không dùng tăm bông đưa sâu vào đường rò.
• Khi có dịch nhầy tiết ra bên ngoài lỗ rò, chỉ được dùng bông thấm nước muối sinh lý, nhẹ nhàng vệ sinh
• Tuyệt đối không tự điều trị cho trẻ ở nhà khi lỗ rò đã bị viêm.
• Khi có dấu hiệu viêm, hãy đưa trẻ đến khám ở các chuyên khoa Tai mũi họng để thăm khám và có cách điều trị kịp thời tình trạng viêm nhiễm lỗ rò. Nếu cần thiết, bác sĩ có thể chỉ định mổ sớm để giữ thẩm mỹ và bảo toàn sức khỏe thính lực về sau cho trẻ.

Điều trị như thế nào?

Điều trị nội khoa

• Khi rò luân nhĩ không có tình trạng nhiễm khuẩn, không cần điều trị đặc biệt, chỉ cần áp dụng các biện pháp chăm sóc và vệ sinh hàng ngày để phòng ngừa nhiễm trùng. Nếu lỗ rò bị viêm nhiễm nhẹ, trẻ có thể điều trị bằng kháng sinh và thuốc chống viêm theo hướng dẫn của bác sĩ.

Điều trị ngoại khoa

• Trong các trường hợp viêm nhiễm nặng hoặc tái phát nhiều lần, phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ đường rò là phương pháp điều trị hiệu quả nhất. Phẫu thuật này nhằm loại bỏ hoàn toàn lỗ rò và ngăn ngừa nguy cơ tái phát. Thời gian hồi phục sau phẫu thuật thường ngắn và trẻ có thể sớm trở lại sinh hoạt bình thường.

Kết luận

Rò luân nhĩ là một dị tật bẩm sinh có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nếu không được chăm sóc và điều trị đúng cách. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu và triệu chứng của rò luân nhĩ, cùng với việc duy trì vệ sinh cá nhân và thăm khám định kỳ, sẽ giúp ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. Điều quan trọng là cha mẹ cần quan tâm và chăm sóc đúng cách cho trẻ có lỗ rò luân nhĩ, đồng thời tham khảo ý kiến của các chuyên gia y tế để có phương pháp điều trị phù hợp. Bằng cách đó, chúng ta có thể đảm bảo sức khỏe và sự phát triển toàn diện cho trẻ em.