Tiểu đường bị ngứa da là gì? Những điều cần biết về tiểu đường bị ngứa da

Triệu chứng

Ngứa da có thể xuất hiện ở nhiều vùng khác nhau trên cơ thể, nhưng thường gặp nhất ở tay, chân và vùng sinh dục. Các triệu chứng cụ thể bao gồm:

• Ngứa dữ dội, da nóng rát, có thể kéo dài liên tục hoặc từng đợt.
• Da khô, bong tróc và nứt nẻ.
• Vùng da bị ngứa có thể sưng, đỏ và bị tổn thương do gãi.
• Xuất hiện các vết loét hoặc viêm nhiễm nếu ngứa da không được kiểm soát tốt.
• Ngứa liên tục trong nhiều ngày, cảm giác như đang bị véo hoặc bị ngứa ran.
• Gây ra cảm giác khó chịu, nặng nề và ảnh hưởng đến giấc ngủ.

Nguyên nhân

Bệnh tiểu đường gây ngứa do nhiều nguyên nhân khác nhau, dưới đây là một số lý do.

• Đường huyết cao: Khi lượng đường trong máu cao, cơ thể sẽ mất nhiều nước, dẫn đến tình trạng da khô và dễ bị kích ứng.
• Tuần hoàn máu kém: Tiểu đường gây tổn thương các mạch máu nhỏ, làm giảm lưu lượng máu đến da, gây khô da và ngứa.
• Nhiễm trùng da: Người bệnh tiểu đường dễ bị nhiễm trùng da do vi khuẩn hoặc nấm, dẫn đến ngứa và viêm.
• Tác dụng phụ của thuốc: Một số thuốc điều trị tiểu đường có thể gây ra phản ứng phụ trên da, bao gồm ngứa.
• Tình trạng da khác: Bệnh tiểu đường có thể làm trầm trọng thêm các tình trạng da khác như eczema hoặc psoriasis, gây ngứa.
• Suy thận và suy gan: Người bệnh tiểu đường gặp các biến chứng như: suy thận hoặc suy gan dễ gây ngứa da ảnh hưởng sức khỏe, chất lượng cuộc sống.
• Tổn thương mạch máu: Khi máu lưu thông kém, ngứa có nhiều khả năng xảy ra ở phần dưới của chân. Đôi khi, ngứa da xảy ra do các sợi thần kinh ở lớp ngoài của da bị tổn thương. Lượng đường trong máu cao làm tổn thương các sợi thần kinh, nhất là ở bàn chân, bàn tay gây biến chứng đa dây thần kinh hoặc bệnh thần kinh ngoại biên khiến người bệnh ngứa da.
• Lượng cytokine (chất gây viêm) cao trong cơ thể cũng gây ngứa, tổn thương thần kinh ảnh hưởng đến sức khỏe. Nếu người bệnh tổn thương thần kinh không được điều trị sớm dẫn đến bệnh thần kinh phát triển, khiến ngứa lâu khỏi.

Đối tượng nguy cơ

Không phải tất cả những người mắc bệnh tiểu đường đều bị ngứa da, nhưng những đối tượng sau đây có nguy cơ cao hơn:

• Người có mức đường huyết không được kiểm soát tốt.
• Người mắc bệnh tiểu đường lâu năm.
• Người có tiền sử bệnh da liễu.
• Người cao tuổi.

Chẩn đoán

Ngứa da ở bệnh nhân bị tiểu đường cho thấy các dây thần kinh đang bị tổn thương và bệnh có xu hướng khó kiểm soát. Bác sĩ sẽ đánh giá bệnh để xác định xem đây có phải là biến chứng của bệnh đái tháo đường hay không.

Ngoài việc hỏi thăm về triệu chứng bác sĩ sẽ thực hiện chẩn đoán theo những phương pháp sau:

• Xét nghiệm máu, kiểm tra đường huyết và tình trạng nhiễm trùng.
• Sinh thiết da để tìm xem có sự xuất hiện của vi khuẩn, vi nấm hay không.
• Đo điện cơ thể để đánh giá hoạt động của các dây thần kinh.

Phòng ngừa bệnh

Phòng ngừa ngứa da ở người bệnh tiểu đường bao gồm các biện pháp sau:

• Kiểm soát đường huyết: Giữ mức đường huyết ổn định là yếu tố quan trọng nhất.
• Duy trì độ ẩm cho da: Sử dụng kem dưỡng ẩm hàng ngày để giữ cho da luôn mềm mại.
• Tránh các yếu tố kích ứng: Tránh tiếp xúc với các chất kích ứng như xà phòng có mùi hương mạnh, hóa chất tẩy rửa.
• Duy trì vệ sinh cá nhân: Giữ da sạch sẽ và khô ráo để tránh nhiễm trùng.
• Thực hiện chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý để hạn chế ảnh hưởng của ngứa.
• Ăn các thực phẩm giàu chất xơ, có hàm lượng chất béo bão hòa thấp, và ít cholesterol sử dụng ngũ cốc nguyên cám thay vì ngũ cốc đã qua tinh chế và bổ sung một số dạng protein vào mỗi bữa ăn.
• Giữ tinh thần thoải mái, thư giãn: Đừng để những lo lắng bệnh tật làm ảnh hưởng tới cuộc sống của bạn. Lo lắng không làm giảm mức độ bệnh, thậm chí khiến cơ thể bị stress nặng làm thêm tình trạng bệnh.
• Tăng cường luyện tập: các hoạt động thể dục khiến bạn kiểm soát mức độ đường huyết và giúp cơ thể sử dụng insulin tốt hơn.

Điều trị như thế nào?

Điều trị ngứa da ở người bệnh tiểu đường cần thực hiện theo hướng dẫn, phác đồ điều trị của bác sĩ để quản lý lượng đường trong máu, bảo vệ sức khỏe tốt hơn. Khi bệnh tiểu đường được kiểm soát tốt, toàn bộ cơ thể, cả da cũng khỏe mạnh chống lại được những tác nhân gây bệnh. Sau đây là một số giải pháp dành cho người tiểu  đường bị ngứa da giúp giữ cho da khỏe mạnh, mềm mại, tránh nhiễm trùng như:

• Điều trị nguyên nhân cơ bản: Kiểm soát tốt mức đường huyết, điều trị các bệnh da liễu liên quan.
• Sử dụng thuốc: Bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng histamin, thuốc chống nấm hoặc kháng sinh nếu có nhiễm trùng. Người bệnh có mức độ ngứa nặng một số loại thuốc mỡ có chứa: Camphor, Menthol, Phenol hoặc thuốc chống nấm, thuốc kháng histamin… Các loại thuốc này có thể gây ra một số tác dụng phụ nếu dùng sai cách, do đó người bệnh cần tuân thủ sử dụng thuốc đúng hướng dẫn của bác sĩ.
• Sử dụng kem dưỡng ẩm: Sử dụng các loại kem dưỡng ẩm chuyên dụng cho người bệnh tiểu đường để giảm khô da và ngứa.
• Giữ cho da luôn sạch sẽ, lau khô da sau khi tắm, rửa. Không nên tắm quá nhiều lần trong ngày hay sử dụng xà phòng có mùi thơm vì các hóa chất trong các sản phẩm này dễ làm cho da khô hoặc kích ứng. Người bệnh nên chọn loại xà phòng không sút (sans savon, soap free, alkaline free); xà phòng dịu nhẹ (gentle wash , gentle cleanser), không mùi để chăm sóc da.

• Tắm vòi hoa sen hoặc tắm nước ấm (không quá nóng).
• Cân nhắc sử dụng máy tạo độ ẩm tại nhà khi thời tiết lạnh vì không khí lạnh dễ làm khô da.
• Mặc các loại quần áo ít kích ứng: Một số loại quần áo từ len, lụa hay các loại vải khó thấm hút mồ hôi khiến da dễ bị kích ứng gây ngứa da. Do đó, người bệnh nên mặc các loại quần áo ít kích ứng như: cotton, vải lanh, lụa… để bảo vệ da.
• Hạn chế căng thẳng: Luôn giữ tinh thần thoải mái, lạc quan, tránh căng thẳng để bảo vệ sức khỏe tốt hơn.
• Sử dụng gạc lạnh:Sử dụng gạc lạnh cũng có hiệu quả giúp giảm ngứa da. Người bệnh có thể đắp miếng gạc lạnh lên vùng da bị ngứa đến khi hết ngứa. Trường hợp hết gạc lạnh, người bệnh có thể tắm nước lạnh bằng vòi hoa sen. Tuy nhiên, người bệnh không nên tắm thường xuyên nếu đường huyết không được kiểm soát tốt.
• Sử dụng thực phẩm lành mạnh: Người bệnh tiểu đường nên sử dụng thực phẩm giàu chất xơ, ít cholesterol, hàm lượng chất béo bão hòa thấp để kiểm soát đường huyết tốt hơn. Một số loại thực phẩm lành mạnh người bệnh tiểu đường có thể lựa chọn như: các loại đậu, yến mạch, trái mâm xôi, hạnh nhân, các loại ngũ cốc, hạt lanh, cá béo (cá hồi, cá thu, cá mòi, cá trích, rau lá xanh, bông cải, bí đỏ, dầu oliu nguyên chất…). Tuy nhiên, người bệnh hạn chế dùng ngũ cốc đã qua tinh chế nên sử dụng ngũ cốc nguyên hạt có lớp cám và mầm nguyên vẹn để giảm nguy cơ bệnh tim do biến chứng tiểu đường. Ngũ cốc nguyên hạt bổ sung chất xơ, vitamin B, magiê, selen, ngăn lượng đường trong máu tăng cao, giúp người bệnh cảm thấy no lâu hơn.
• Tập luyện thường xuyên: Tập thể dục không những giúp cơ thể tăng cường sức đề kháng mà việc tập luyện thường xuyên còn giúp cơ thể sử dụng insulin tốt hơn, kiểm soát đường huyết ổn định. Do đó, người bệnh nên tập thể dục đều đặn ít nhất 30 phút mỗi ngày để cơ thể khỏe mạnh hơn.

Kết luận

Ngứa da là một vấn đề phổ biến nhưng có thể quản lý được ở người bệnh tiểu đường. Việc hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và các biện pháp điều trị sẽ giúp bạn kiểm soát tình trạng này hiệu quả hơn. Quan trọng nhất là duy trì mức đường huyết ổn định, chăm sóc da hàng ngày và tìm kiếm sự hỗ trợ y tế khi cần thiết. Hãy nhớ rằng, việc quản lý tốt bệnh tiểu đường không chỉ giúp cải thiện sức khỏe tổng thể mà còn ngăn ngừa các biến chứng liên quan đến da.

Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.