Những biểu hiện thường gặp ở người Phì đại tiền liệt tuyến
Tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt: Nỗi ám ảnh thầm lặng của nam giới lớn tuổi.
Tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt, hay còn gọi là phì đại tuyến tiền liệt (BPH – Benign prostatic hyperplasia), là một “vị khách không mời mà đến” thường gặp ở nam giới sau tuổi 50. Bệnh lý này âm thầm gây ra những rối loạn tiểu tiện, ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống của phái mạnh.
Tổng quan về bệnh Phì đại tiền liệt tuyến
Tuyến tiền liệt là một tuyến nhỏ kích thước khoảng 10-20 gr chỉ có ở nam giới, nằm sát dưới cơ bàng quang bao quanh lấy đoạn niệu đạo chỗ nối với cổ bàng quang. Tuyến tiền liệt có chức năng chính là sản xuất ra chất dịch giúp cho quá trình sinh sản của nam giới, ngoài ra tiền liệt tuyến còn giữ độc tố, vi khuẩn, hóa chất không để đi vào đường tiết niệu.
Phì đại Tuyến tiền liệt là sự gia tăng kích thước của tuyến tiền liệt ở độ tuổi trung niên và già, chèn ép vào niệu đạo và bàng quang gây ra rối loạn tiểu tiện như: tiểu khó, bí tiểu, tiểu nhiều lần, tiểu gấp, tiểu ngập ngừng, tiểu không hết bãi và các biến chứng như nhiễm trùng tiết niệu, suy giảm chức năng thận,… ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
Phì đại Tuyến tiền liệt bắt đầu xuất hiện ở độ tuổi 30 tuy nhiên sau độ tuổi 50 mới xuất hiện các triệu chứng của bệnh. Một số ít xuất hiện ở người trẻ tuổi. Bệnh ngày càng gia tăng theo độ tuổi, hơn 50% nam giới trên 50 tuổi mắc bệnh này.
Phì đại Tuyến tiền liệt là bệnh lành tính có thể chữa khỏi hoàn toàn không dẫn đến ung thư Tuyến tiền liệt. Tuy nhiên ung thư Tuyến tiền liệt có thể phát hiện đồng thời cùng với phì đại tiền liệt tuyến.
Những biểu hiện thường gặp
Phì đại tiền liệt tuyến có thể gây ra nhiều triệu chứng khác nhau, tùy thuộc vào mức độ nặng nhẹ của bệnh. Dưới đây là những biểu hiện thường gặp ở người mắc phì đại tiền liệt tuyến:
- Khó tiểu
Một trong những triệu chứng đầu tiên và phổ biến nhất của phì đại tiền liệt tuyến là khó tiểu. Người bệnh thường cảm thấy khó khăn khi bắt đầu đi tiểu hoặc phải rặn nhiều mới có thể tiểu được.
- Dòng nước tiểu yếu và ngắt quãng
Khi tuyến tiền liệt phì đại, nó chèn ép lên niệu đạo, làm dòng nước tiểu yếu đi và không liên tục. Người bệnh có thể cảm thấy dòng nước tiểu bị ngắt quãng, không mạnh và phải dừng lại nhiều lần trong khi đi tiểu.
- Tiểu nhiều lần và tiểu đêm
Phì đại tiền liệt tuyến khiến bàng quang không thể rỗng hoàn toàn, dẫn đến cảm giác luôn muốn đi tiểu, ngay cả khi vừa mới đi xong. Đặc biệt, tiểu đêm là một trong những triệu chứng phiền toái nhất, gây ảnh hưởng đến giấc ngủ và sức khỏe tổng thể của người bệnh.
- Cảm giác tiểu không hết
Người bệnh thường có cảm giác còn nước tiểu trong bàng quang sau khi đi tiểu xong. Điều này gây ra cảm giác khó chịu và lo lắng cho người bệnh.
- Đau hoặc khó chịu khi đi tiểu
Phì đại tiền liệt tuyến có thể gây ra đau hoặc cảm giác khó chịu khi đi tiểu. Người bệnh có thể cảm thấy đau ở vùng bụng dưới hoặc vùng niệu đạo.
Các triệu chứng phì đại tiền liệt tuyến như trên xuất hiện từ từ tăng dần có thể không tỉ lệ thuận với kích thước khối u, một số trường hợp triệu chứng kín đáo tuy nhiên kích thước khối u đã lớn vì vậy cần được khám phát hiện sớm.
Chẩn đoán và điều trị
Chẩn đoán
Việc chẩn đoán phì đại tiền liệt tuyến thường bắt đầu bằng việc thăm khám lâm sàng và hỏi bệnh sử. Các bác sĩ có thể yêu cầu người bệnh thực hiện một số xét nghiệm và phương pháp chẩn đoán hình ảnh như:
- Siêu âm tuyến tiền liệt: Để đánh giá kích thước và cấu trúc của tuyến tiền liệt.
- Xét nghiệm PSA (Prostate-Specific Antigen): Đo nồng độ PSA trong máu để loại trừ ung thư tuyến tiền liệt.
- Đo lưu lượng nước tiểu: Để đánh giá tốc độ và lưu lượng nước tiểu.
Điều trị
- Sử dụng thuốc
Tùy vào kích thước của tuyến tiền liệt, độ tuổi, sức khỏe và mức độ khó chịu do triệu chứng gây ra, người bệnh sẽ được chỉ định sử dụng thuốc phù hợp. Các loại thuốc chữa trị phì đại tuyến tiền liệt gồm:
- Nhóm ức chế alpha: Loại thuốc thường dùng là alfuzosin và tamsulosin. Thuốc giúp làm giãn những cơ trơn của tiền liệt tuyến và bàng quang.
- Chất ức chế phosphodiesterase-5: Loại thuốc thường sử dụng là tadalafil. Nhóm thuốc này được sử dụng chủ yếu để điều trị rối loạn cương dương. Tuy nhiên, gần đây, thuốc cũng được dùng để giảm những triệu chứng của đường tiết niệu. Nhóm thuốc này hoạt động bằng cách làm giãn cơ trơn trong đường tiểu dưới.
- Chất ức chế 5-alpha reductase: Thuốc thường được sử dụng gồm dutasteride và finasteride. Nhóm thuốc này giúp hạn chế sự sản xuất DHT. Đây là chất tích tụ trong tuyến tiền liệt khi tuyến phì đại.
- Kết hợp thuốc: Việc phối hợp nhiều loại thuốc mang lại hiệu quả điều trị cao hơn so với việc chỉ dùng một loại thuốc. Người bệnh có thể được chỉ sử dụng kết hợp những loại thuốc finasteride và doxazosin, dutasteride và tamsulosin, nhóm ức chế alpha và antimuscarinic.
- Phẫu thuật mở
Trong phẫu thuật mở, người bệnh mắc u xơ tuyến tiền liệt có trọng lượng lớn hơn 70g, sỏi hay túi thừa bàng quang sẽ được chỉ định loại bỏ thông qua vết mổ trên cơ thể. Những biến chứng có có thể xuất hiện khi áp dụng phương pháp điều trị này là nhiễm khuẩn, chảy máu, hẹp cổ bàng quang, tiểu không tự chủ, phóng tinh ngược dòng.
- Cắt bỏ tuyến tiền liệt qua đường nội soi (TURP)
Đây là phương pháp phẫu thuật tuyến tiền liệt được áp dụng cho bệnh nhân đang ở giai đoạn 2, u nặng khoảng 60 – 70g. Ưu điểm của phương pháp này là ít xâm lấn, vết thương nhanh lành, người bệnh có thể sớm đi tiểu theo đường tự nhiên. Một số biến chứng của TURP là thương tổn cơ thắt ngoài dẫn tới tiểu không tự chủ, chảy máu, áp-xe bàng quang, hẹp niệu đạo, rối loạn cương dương…
- Phẫu thuật rạch tuyến tiền liệt qua ngả niệu đạo (TUIP)
Phẫu thuật này được chỉ định khi người bệnh có tuyến tiền liệt nhỏ hoặc có vấn đề sức khỏe không thể thực hiện các phương pháp phẫu thuật khác. Bác sĩ sẽ dùng ống nội soi đưa vào niệu đạo, cắt 1 hoặc 2 đường rãnh nhỏ tại cổ bàng quang, giúp nước tiểu lưu thông trong niệu đạo dễ dàng hơn. Các biến chứng của phương pháp phẫu thuật này là són tiểu, phóng tinh ngược…
- Tiêu hủy u xơ bằng kim qua đường niệu đạo (TUNA)
Trong phương pháp phẫu thuật này, năng lượng tần số sóng vô tuyến được dùng để đốt nóng, phá hủy những mô tuyến tiền liệt dư thừa ngăn dòng nước tiểu. Phương pháp phẫu thuật TUNA thường không cần gây mê toàn thân, có thể áp dụng cho người bệnh ngoại trú.
- Cắt u xơ tiền liệt tuyến bằng laser
Tia laser với năng lượng cao được dùng trong phẫu thuật để phá hủy những mô tuyến tiền liệt phát triển bất thường. Liệu pháp laser giúp cải thiện những triệu chứng bệnh phì đại tuyến tiền liệt ngay lập tức, ít có tác dụng phụ hơn so với những phương pháp khác. Cắt u xơ tiền liệt tuyến bằng laser thường được chỉ định cho người bệnh dùng thuốc chống đông máu.
Phì đại tiền liệt tuyến là một bệnh lý phổ biến ở nam giới lớn tuổi, nhưng việc nhận biết sớm và thực hiện các biện pháp phòng tránh có thể giúp kiểm soát tình trạng này hiệu quả. Duy trì lối sống lành mạnh, thăm khám định kỳ và tuân thủ các biện pháp điều trị sẽ giúp bạn giữ gìn sức khỏe tiền liệt tuyến và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào của phì đại tiền liệt tuyến hoặc thuộc nhóm nguy cơ cao, hãy liên hệ với bác sĩ để được tư vấn và thực hiện các biện pháp phòng tránh kịp thời. Sức khỏe tiền liệt tuyến là một phần quan trọng của sức khỏe nam giới, và việc chăm sóc nó không chỉ giúp bạn cảm thấy thoải mái hơn mà còn giúp bạn duy trì hoạt động hàng ngày một cách bình thường.