Cách quản lý stress và giảm stress hiệu quả

Trong cuộc sống hiện đại, stress đã trở thành một căn bệnh tâm lý phổ biến không chỉ ở người trưởng thành mà còn ở trẻ em và thanh thiếu niên. Áp lực từ công việc, gia đình, mối quan hệ và xã hội đặt ra nhiều thách thức cho sức khỏe tâm lý và cơ thể của chúng ta. Vậy stress là gì? Nguyên nhân do đâu, biểu hiện tâm lý thường gặp và cách quản lý stress hiệu quả.

Stress là căn bệnh phổ biến ở mọi độ tuổi

Stress là gì?

Stress là một trạng thái tâm lý và sinh lý mà cơ thể phản ứng khi đối mặt với áp lực, căng thẳng hoặc tình huống đầy thách thức. Kèm theo sự tăng sản xuất hormone stress như cortisol và adrenaline. Đây là một phản ứng sinh lý tự nhiên của cơ thể khi cảm nhận được sự đe dọa hoặc áp lực từ môi trường bên ngoài. 

Nguyên nhân gây ra stress

Nguyên nhân gây ra stress có thể bao gồm:

• Áp lực công việc: Công việc đòi hỏi sự chú ý cao, thời hạn gấp rút hoặc môi trường làm việc căng thẳng, cạnh tranh.
• Mối quan hệ: Xung đột, căng thẳng hoặc sự bất đồng trong mối quan hệ với bạn bè, gia đình hoặc đối tác có thể gây ra stress.
• Tài chính: Lo lắng về tiền bạc, nợ nần hoặc không đủ tiền để đáp ứng các nhu cầu cơ bản cũng có thể tạo ra stress.
• Sự thay đổi trong cuộc sống: Sự thay đổi lớn như thất nghiệp, chuyển đổi công việc, hay mất một người thân yêu cũng có thể gây ra stress.
• Môi trường: Môi trường không an toàn, ô nhiễm, ồn ào có thể làm tăng thêm sự căng thẳng và áp lực trong cuộc sống hàng ngày.

Áp lực từ công việc là nguyên nhân gây ra stress

Mỗi người sẽ có ngưỡng stress và cách phản ứng riêng, việc hiểu rõ nguyên nhân gây ra stress là một bước quan trọng để có thể quản lý và ứng phó với nó một cách hiệu quả.

Biểu hiện và triệu chứng của stress

Stress có thể gây ra một loạt các biểu hiện và triệu chứng ảnh hưởng đến cả tâm lý và thể chất của con người. Dưới đây là một số biểu hiện và triệu chứng phổ biến của stress:

Triệu chứng tâm lý

• Lo lắng và căng thẳng: Cảm giác lo lắng liên tục, căng thẳng không dễ dàng giải tỏa.
• Sự tức giận và dễ cáu kỉnh: Phản ứng tức giận dễ xảy ra, người bị stress thường có ngưỡng dễ cáu cao hơn bình thường.
• Giảm tập trung: Khả năng tập trung và tinh thần làm việc giảm đi, dễ bị phân tâm và mất khả năng tập trung vào công việc.
• Thường xuyên buồn bã và trầm cảm: Cảm giác buồn bã, không có hứng thú hoặc sự thất vọng về cuộc sống.

Triệu chứng thể chất

• Đau đầu căng thẳng, cơ bắp căng cơ, đau nhức do căng thẳng liên tục.
• Rối loạn tiêu hóa: Cảm giác đầy bụng, khó tiêu, đau dạ dày hoặc tiêu chảy, táo bón do căng thẳng.
• Cảm giác mệt mỏi liên tục, thiếu năng lượng và không có sự hứng thú vào hoạt động hàng ngày.
• Rối loạn giấc ngủ, khó ngủ, thường thức dậy lúc nửa đêm hoặc giấc ngủ không đủ sâu.

Triệu chứng hành vi và tư duy

• Cảm giác lo sợ không lý do cụ thể hoặc căng thẳng dễ khiến cho người bị ảnh hưởng trở nên hoảng sợ.
• Cảm giác tránh xa xã hội, không muốn giao tiếp hoặc tham gia các hoạt động xã hội.
• Thay đổi tâm trạng thất thường, dễ nổi giận hoặc cáu gắt.

Người bệnh luôn cảm giác lo sợ và tránh xa xã hội

Cách quản lý stress hiệu quả

Stress nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn tới nhiều biến chứng nguy hại đến sức khỏe như rối loạn thần kinh, các bệnh tim mạch, trầm cảm,… Việc khám sức khỏe tâm thần có thể giúp bạn xác định nguyên nhân cụ thể của những biểu hiện trên và đưa ra những phương pháp quản lý stress phù hợp nhất. Dưới đây là phương pháp để chăm sóc sức khỏe tâm lý hiệu quả mà người bệnh nên áp dụng:

• Xác định nguyên nhân của stress: Tìm ra nguyên nhân lớn nhất gây căng thẳng trong cuộc sống của bạn là gì. Nếu bạn có thể xác định nguyên nhân gây căng thẳng, hãy xem liệu bạn có thể loại bỏ chúng khỏi cuộc sống của mình hay ít nhất là giảm tải sự tác động của chúng.
• Tạo ra kế hoạch quản lý thời gian: Phân chia thời gian một cách hợp lý giữa công việc, gia đình, và thư giãn. Sử dụng kỹ thuật quản lý thời gian như lập lịch và ưu tiên nhiệm vụ quan trọng nhất để giảm bớt căng thẳng.
• Học cách nghỉ ngơi và thư giãn: Dành thời gian hàng ngày để thực hiện các hoạt động giúp giảm căng thẳng như thiền định, yoga, tập thể dục hoặc chỉ đơn giản là đi dạo ngoài trời.
• Thực hành kỹ thuật thở và thư giãn: Học cách hít thở sâu và chậm, tập trung vào việc hít thở chậm và sâu để giảm căng thẳng và lo lắng.
• Thay đổi lối sống lành mạnh: Ăn uống cân đối, tập thể dục đều đặn và đủ giấc ngủ có thể giúp cơ thể chống lại căng thẳng và tạo ra cảm giác sảng khoái.
• Thiết lập giới hạn và học cách từ chối: Hãy học cách nói không khi cảm thấy quá tải và không thể đảm nhận thêm công việc. Điều này giúp bạn giữ được sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống cá nhân.
• Tìm kiếm hỗ trợ từ người thân yêu và chuyên gia: Chia sẻ cảm xúc và trò chuyện với người thân, bạn bè hoặc tìm sự hỗ trợ từ chuyên gia tư vấn tâm lý sức khoẻ nếu cảm thấy cần thiết.

Trị liệu tâm lý cùng chuyên gia là giải pháp tốt nhất cho người bệnh

Quản lý stress không chỉ giúp bạn cảm thấy thoải mái hơn mà còn cải thiện sức khỏe tâm lý và thể chất. Hãy chọn các phương pháp phù hợp với bạn và thực hiện chúng một cách đều đặn để đạt được hiệu quả tốt nhất.