Chứng can thận âm hư trong y học cổ truyền

Chứng can thận âm hư là thuật ngữ được sử dụng trong Y học cổ truyền để chỉ nhiều bệnh lý liên quan đến tạng thận và tạng can (gan). Nguyên nhân chính gây bệnh là do can thận bất túc, từ đó gây ra nhiều triệu chứng bất thường và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của người bệnh. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về chứng can thận âm hư, những triệu chứng phổ biến và phương pháp điều trị theo phương pháp Đông y.

Triệu chứng của chứng can thận âm hư

Mỗi bệnh nhân có thể có những triệu chứng khác nhau khi mắc chứng can thận âm hư. Tuy nhiên, một số triệu chứng phổ biến thông thường gặp gồm chóng mặt, mệt mỏi, ù tai, đau nhức ở lưng và đùi. Đau hai mạn sườn và đau lưng là những triệu chứng phổ biến nhất. Người bệnh cũng có thể gặp các vấn đề như chảy máu chân răng, rối loạn kinh nguyệt và hiện tượng mặt đỏ bừng, nóng trong người.

“Choáng váng (Huyễn vựng): Do khí huyết lưu thông lên não kém nên bệnh nhân thường xuyên bị choáng váng, xay xẩm mặt mày, không nhìn rõ.”

Nguyên nhân gây chứng can thận âm hư

• Theo tuổi tác, các tạng bị suy yếu, lão hóa.
• Khí dịch âm của hai tạng can, tạng thận cũng giảm dần và sẽ bị thiếu hụt.
• Can thận âm bị hư tổn do bị trúng tà bệnh ôn nhiệt.
• Quan hệ tình dục quá độ khiến can thận âm hư, hoạt động của thận bị quá tải sau đó suy kiệt.
• Cơ thể bị lao lực quá độ do làm việc nặng nhọc, ảnh hưởng đến can thận âm.
• Trẻ có thận chưa phát triển hoàn thiện đã phát dục quá sớm.
• Mắc các bệnh lý ở gan, thận như bệnh suy thận mạn tính, suy tuyến thượng thận, nhiễm trùng cầu thận, xơ gan…

“Chứng can thận âm hư là do các nguyên nhân sau: Theo tuổi tác, các tạng bị suy yếu, lão hóa. Khí dịch âm của hai tạng can, tạng thận cũng giảm dần và sẽ bị thiếu hụt.”

Chẩn đoán chứng can thận âm hư

Chẩn đoán chứng can thận âm hư thường dựa trên các triệu chứng lâm sàng. Thầy thuốc sẽ ghi nhận các dấu hiệu mà người bệnh đang gặp phải, tiền sử bệnh lý kết hợp bắt mạch, kiểm tra bên ngoài cơ thể nhằm chẩn đoán chính xác về bệnh cũng như nguyên nhân gây bệnh. Chẩn đoán phân biệt cũng cần được tiến hành để không nhầm lẫn với các bệnh khác.

• Can âm hư: Triệu chứng của chứng bệnh này là người bệnh bị nóng trong người, ra nhiều mồ hôi, chóng mặt hoặc hoa mắt, gân mạch bị đau nhức, đặc biệt là phần lưng gối.
• Thận âm hư: Người bệnh nóng hỏa, choáng váng, mệt mỏi, thị lực kém do dịch âm ở thận bị thiếu.
• Can hỏa thượng viêm: Nhức đầu, ù tai, điếc đột ngột trong ngắn hạn là các triệu chứng của bệnh này.
• Can kinh uất nhiệt: Mắt sưng và đỏ, ho ra máu, chảy máu cam, rêu lưỡi vàng là dấu hiệu của bệnh này.

Điều trị chứng can thận âm hư theo Đông y

Trong Y học cổ truyền, chứng can thận âm hư chủ yếu được điều trị bằng các bài thuốc thảo dược. Phương pháp điều trị sẽ được tùy chỉnh dựa trên triệu chứng của người bệnh.

• Can thận âm hư sinh hiếp thống (đau hai mạn sườn): Tư bổ can thận với bài thuốc nhất quán tiễn.
• Can thận âm hư sinh chứng yêu thống (đau lưng): Tư bổ can thận với bài thuốc tả quy hoàn.
• Can thận âm hư sinh chứng hư lao: Tư bổ can thận với bài thuốc đại bổ âm hoàn.
• Can thận âm hư sinh chứng chảy máu chân răng: Tư âm giáng hỏa và lương huyết chỉ huyết với bài thuốc “Tư thủy thanh can ẩm” kết hợp với “Thiến căn tán”.
• Can thận âm hư sinh chứng huyễn vựng (choáng váng): Tư bổ can thận với bài thuốc kỷ cúc địa hoàng hoàn.
• Can thận âm hư với phụ nữ kinh đến trước kỳ: Dưỡng âm thanh nhiệt với bài thuốc lưỡng địa thang.
• Can thận âm hư sinh chứng bế kinh: Tư bổ can thận dưỡng huyết điều kinh với bài thuốc quy thận hoàn.
• Can thận âm hư sinh chứng thống kinh: Điều bổ can thận dưỡng huyết chỉ thống với bài thuốc điều can tán.

Người mắc chứng can thận âm hư nên tăng cường sinh hoạt như thế nào?

Để hỗ trợ điều trị chứng can thận âm hư, người bệnh cần tuân thủ một số quy tắc và lối sống lành mạnh như sau:

• Tránh tự ý mua thuốc và sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Kiên trì chữa trị cho đến khi khỏi bệnh.
• Kiêng dùng các thực phẩm bổ thận dương như thịt dê, hàu hay ớt chuông.
• Giữ chế độ ăn nhạt, hạn chế muối khi chế biến thức ăn.
• Uống đủ nước khi khô miệng, háo nước, tiểu ít.
• Hạn chế quan hệ tình dục trong thời gian mắc bệnh.
• Ngủ đủ giấc và tránh lao động nặng nhọc.
• Luyện tập thể dục vừa sức để nâng cao sức khỏe.

Trên đây là một số thông tin về chứng can thận âm hư trong y học cổ truyền, những triệu chứng phổ biến, các phương pháp chẩn đoán và điều trị cũng như các lời khuyên về chế độ sinh hoạt. Nhớ rằng, khi có dấu hiệu bất thường, việc tới bệnh viện và tham khảo ý kiến của bác sĩ sẽ giúp chẩn đoán và điều trị bệnh chính xác.

Câu hỏi thường gặp (FAQs)

1. Chứng can thận âm hư có thể gây ra triệu chứng gì?

   Chứng can thận âm hư có thể gây ra các triệu chứng như chóng mặt, mệt mỏi, ù tai, đau nhức ở lưng và đùi, chảy máu chân răng, rối loạn kinh nguyệt và hiện tượng mặt đỏ bừng, nóng trong người.

2. Nguyên nhân gây chứng can thận âm hư là gì?

   Nguyên nhân gây chứng can thận âm hư có thể là do tuổi tác, sự suy yếu và lão hóa của các tạng trong cơ thể, giảm dịch âm của hai tạng can, tạng thận, tổn thương can thận âm do trúng tà bệnh ôn nhiệt, quan hệ tình dục quá độ, lao lực quá độ, thận chưa phát triển hoàn thiện, và các bệnh lý ở gan, thận như suy thận mạn tính, nhiễm trùng cầu thận, xơ gan…

3. Làm thế nào để chẩn đoán chứng can thận âm hư?

   Chẩn đoán chứng can thận âm hư thường dựa trên các triệu chứng lâm sàng và tiến hành kiểm tra bên ngoài cơ thể để chẩn đoán chính xác. Cần phân biệt chứng can âm hư, thận âm hư, can hỏa thượng viêm, và can kinh uất nhiệt để không nhầm lẫn với các bệnh khác.

4. Phương pháp điều trị chứng can thận âm hư?

   Chứng can thận âm hư trong Y học cổ truyền thường được điều trị bằng các bài thuốc thảo dược. Các bài thuốc sẽ được tùy chỉnh dựa trên triệu chứng của người bệnh.

5. Nên tuân thủ những quy tắc và lối sống nào khi mắc chứng can thận âm hư?

   Khi mắc chứng can thận âm hư, người bệnh cần tuân thủ một số quy tắc và lối sống lành mạnh như không tự ý mua thuốc và sử dụng thuốc, kiên trì chữa trị, kiêng dùng các thực phẩm bổ thận dương, giữ chế độ ăn nhạt, hạn chế muối, uống đủ nước, hạn chế quan hệ tình dục, ngủ đủ giấc và tránh lao động nặng nhọc, luyện tập thể dục vừa sức.

Nguồn: Tổng hợp