Cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua tiềm ẩn nguy cơ đột quỵ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa
Cơn thiếu máu não thoáng qua gây ra các triệu chứng tương tự như đột quỵ. Tình trạng này thường xuất hiện đột ngột, chỉ kéo dài vài phút, thường được xem là một dấu hiệu cảnh báo của một cơn đột quỵ trong tương lai. Bài viết dưới đây về chủ đề Cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua tiềm ẩn nguy cơ đột quỵ: Nguyên nhân, triệu chứng, cách phòng ngừa sẽ cung cấp cho bạn đọc những thông tin cần thiết về thiếu máu cục bộ.
Cơn thiếu máu não cục bộ thoáng qua là gì?
Cơn thiếu máu não cục bộ thoáng qua, còn được gọi là TIA (Transient Ischemic Attack), là một hiện tượng tạm thời mất máu cung cấp cho một phần của não. Điều này gây ra các triệu chứng giống như đột quỵ, nhưng chúng thường chỉ kéo dài trong vài phút đến vài giờ và không gây tổn thương vĩnh viễn.
Nguyên nhân gây thiếu máu não thoáng qua
Nguyên nhân cơ bản gây ra TIA thường là do tình trạng xơ vữa trong động mạch hoặc một nhánh cung cấp máu cho não, dẫn đến giảm lưu lượng máu qua động mạch hoặc tạo điều kiện hình thành cục máu đông. Cục máu đông hình thành từ một vị trí khác trong cơ thể (ví dụ như tim) rồi di chuyển đến mạch máu cung cấp máu cho não cũng có thể gây ra TIA.
Cơn thiếu máu não thoáng qua với các triệu chứng xuất hiện và biến mất nhanh chóng có thể khiến người bệnh chủ quan, không đi khám. Nhưng theo nghiên cứu có đến 1/3 số người đã thực sự bị đột quỵ trong vòng một năm sau khi bị cơn thiếu máu não thoáng qua. Đây được xem là một yếu tố cảnh báo đột quỵ cần lưu ý với 3-4% nguy cơ hàng năm, 11% nguy cơ trong 7 ngày sau cơn thiếu máu não thoáng qua và 24-29% nguy cơ trong 5 năm tiếp theo. Trong số những bệnh nhân được cấp cứu đột quỵ thiếu máu cục bộ, có 7% đến 40% trường hợp báo cáo đã bị cơn thiếu máu não thoáng qua trước đó.
Nguyên nhân dẫn đến thiếu máu não thoáng qua
Nguyên nhân của cơn thiếu máu não thoáng qua là do có cục máu đông hoặc tắc nghẽn mạch máu não. Tuy nhiên cơ thể có khả năng tự làm tan cục máu đông, giúp lưu thông mạch máu não. Do đó, các triệu chứng thường chỉ thấy trong thời gian ngắn và không để lại di chứng.
Cơn thiếu máu não thoáng qua khiến bệnh nhân khó mở miệng và nói chuyện
Dấu hiệu nhận biết cơn thiếu máu não thoáng qua
Cơn thiếu máu não thoáng qua còn được gọi là tai biến mạch máu não thoáng qua, biểu hiện bệnh khá giống với đột quỵ não nhưng không kéo dài nên tế bào não thường chưa bị tổn thương nghiêm trọng, nghĩa là không kèm theo nhồi máu não vĩnh viễn. Các triệu chứng khởi phát đột ngột, thấy rõ với 4 dấu hiệu đặc trưng như sau:
- Dấu hiệu ở mặt: Khi hai bên mặt nhìn không đối xứng nhau, một bên mặt thường xệ hẳn xuống.
- Dấu hiệu ở giọng nói: Bệnh nhân gặp khó khăn khi mở miệng phát âm, nhiều trường hợp không thể nói rõ tiếng hoặc nói câu dài.
- Dấu hiệu ở tay: Bệnh nhân bị yếu hoặc tê bì tay, có thể xảy ra ở một bên hoặc cả hai bên tay. Khi cố cử động, tay có thể tự rơi xuống không kiểm soát.
Thông qua biểu hiện bệnh, rất khó để phân biệt người bệnh bị cơn thiếu máu não thoáng qua hay đột quỵ não. Các chuyên gia khuyến cáo, khi ghi nhận bất cứ dấu hiệu nào như trên, cần gọi xe cấp cứu đưa bệnh nhân đến bệnh viện càng sớm càng tốt.
Người trên 55 tuổi có nguy cơ cao gặp cơn thiếu máu não thoáng qua
Ai là người có nguy cơ cao gặp cơn thiếu máu não thoáng qua?
Bất kỳ ai cũng có thể bị cơn thiếu máu não thoáng qua, tuy nhiên nguy cơ xảy ra cao hơn với người trên 55 tuổi, người có bệnh tăng huyết áp, mỡ máu cao, đái tháo đường.
Biến chứng có thể gặp khi mắc cơn thiếu máu não cục bộ thoáng qua
Não bộ cần đến 20% lượng oxy của toàn cơ thể, vì vậy não rất nhảy cảm với tình trạng thiếu oxy. Nếu quá trình cung cấp máu lên não bị gián đoạn trong 10 giây các mô não sẽ bắt đầu xảy ra những rối loạn. Các nghiên cứu y khoa đã chỉ ra rằng, ngoài nguy cơ dẫn đến đột quỵ, cơn thiếu máu não thoáng qua có thể sẽ để lại những ảnh hưởng lâu dài khác, điển hình như:
- Suy nhược cơ thể: Cơn thiếu máu não cục bộ thoáng qua có thể gây ra những ảnh hưởng lâu dài cho sức khỏe của người bệnh, trong đó suy nhược cơ thể là tình trạng thường gặp nhất. Nhiều người từng bị thiếu máu não thoáng qua cho biết, mặc dù đã được điều trị nhưng họ thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, đau đầu, choáng váng, hoa mắt, sợ lạnh… hiệu suất học tập, làm việc suy giảm.
- Tâm trạng bị ảnh hưởng: Sự gián đoạn tạm thời lưu lượng máu cung cấp đến não có thể tác động làm suy giảm trí nhớ, mất trí nhớ tạm thời, gây ảnh hưởng tiêu cực đến tâm trạng và chất lượng sống của người bệnh.
Bệnh nhân nên đến bác sĩ để được kiểm tra
Cách phòng ngừa bệnh
- Không hút thuốc lá, thuốc lào, xì gà, thuốc lá điện tử…
- Hạn chế: thực phẩm nhiều cholesterol, chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa, đường, muối.
- Tăng cường: rau xanh, củ quả, trái cây.
- Uống rượu bia điều độ.
- Duy trì cân nặng hợp lý, giảm cân nếu bị thừa cân béo phì.
- Tập thể dục thường xuyên.
- Kiểm soát tốt các bệnh lý nền bằng cách tuân thủ điều trị, tái khám đúng lịch và thay đổi lối sống.
Kết luận
Cơn thiếu máu não cục bộ thoáng qua là một tình trạng y tế nghiêm trọng cần được chú ý. Việc hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và các biến chứng của TIA giúp bạn có biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Hãy thay đổi lối sống và tuân thủ điều trị y tế để bảo vệ sức khỏe não bộ của bạn. Điều quan trọng là luôn lắng nghe cơ thể mình và tham khảo ý kiến bác sĩ ngay khi có dấu hiệu bất thường để có thể can thiệp kịp thời, tránh được những hậu quả nghiêm trọng hơn. Chăm sóc sức khỏe không chỉ là một nhiệm vụ mà còn là một hành trình hướng tới cuộc sống khỏe mạnh và hạnh phúc.
