Khám phá về khớp cổ chân và cách xử trí khi bị đau
Một trong những khớp quan trọng nhất trong cơ thể con người là khớp cổ chân. Khớp này có khả năng linh hoạt cao và có vai trò quan trọng trong việc di chuyển và vận động. Tuy nhiên, khi gặp các vấn đề về cổ chân, chúng có thể gây ra giới hạn vận động và đau đớn. Do đó, việc biết cách xử trí khi đau khớp cổ chân là rất cần thiết.
Giải phẫu khớp cổ chân
Khớp cổ chân là sự kết hợp giữa xương chày, xương mác và xương sên. Nó nằm giữa bàn chân và cẳng chân của bạn. Bên cạnh đó, trong khớp cổ chân còn có sụn, dây chằng, cơ, dây thần kinh và mạch máu. Cổ chân của bạn có khả năng di chuyển theo bốn hướng chính và bạn sử dụng nó để đi bộ, chạy và nhảy.
“Một hoạt động quan trọng của khớp cổ chân là gập và duỗi lòng bàn chân, cùng với khả năng xoay trong và xoay ngoài.”
Trong cổ chân, các cơ bắp được chia thành các khoang trước, sau và bên. Khoang sau của cẳng chân có hai phần: khoang trước hẹp và khoang sau sâu. Khoang trước chứa cơ bụng chân và cơ dép, đó là các cơ chính tham gia vào việc gập lòng bàn chân của cổ chân. Khoang sau sâu chứa cơ gấp ngón cái dài, cơ gấp các ngón dài và cơ chày sau.
Giải phẫu khớp mắt cá chân
Khớp mắt cá chân là một khớp hoạt dịch có bản lề, được hình thành bởi sự khớp nối giữa xương sên, xương chày và xương mác. Mặt khớp ngoài của mắt cá chân tạo thành bề mặt bên ngoài của khớp cổ chân, trong khi mặt khớp trong tạo thành bề mặt bên trong của khớp. Cổ chân hình thành từ mặt khớp dưới của xương chày và mặt khớp trên của xương sên. Ba mặt khớp này kết hợp với nhau để tạo thành khớp cổ chân.
“Khớp mắt cá chân rất quan trọng trong quá trình đi lại, vì nó thích nghi với bề mặt bạn bước lên.”
Khớp mắt cá chân có khả năng di chuyển tự do nhất, nhờ vào cấu trúc của nó. Khớp này được tạo thành từ một khoang bên trong xương, nơi mà các xương khác nằm gọn vào. Sụn hyaline mịn bao phủ các đầu xương, giúp tạo ra khớp hoạt dịch. Màng hoạt dịch chứa chất lỏng giúp bôi trơn và bảo vệ khớp, được lót giữa các xương. Sự tồn tại của lớp đệm này giúp giảm ma sát, giúp khớp hoạt dịch di chuyển một cách dễ dàng và nhẹ nhàng nhất.
Vận mạch và thần kinh của khớp cổ chân
Khớp cổ chân có hệ thống động mạch và dây thần kinh phong phú, vì nó đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp máu và cảm giác cho khu vực này.
Mạch máu của mắt cá chân cung cấp máu cho khớp cổ chân, bao gồm động mạch chày trước, động mạch chày sau và động mạch mác.
Động mạch chày trước chia thành động mạch mắt cá trong trước, động mạch mắt cá ngoài trước và động mạch mu bàn chân.
Động mạch chày sau chia thành động mạch mắt cá trong sau và động mạch xương gót trong. Các nhánh của động mạch chày sau bao gồm động mạch gan chân ngoài và động mạch gan chân trong.
Động mạch mác chia thành động mạch xuyên, động mạch mắt cá ngoài sau và động mạch xương gót ngoài. Động mạch xuyên kết nối với động mạch mắt cá ngoài trước và cung cấp máu cho xương sên sau. Động mạch mắt cá ngoài sau cung cấp máu cho mắt cá ngoài và động mạch xương gót ngoài cung cấp máu cho gót chân.
Quá trình thần kinh trong cổ chân bắt nguồn từ hệ thống thần kinh tại thắt lưng và xương cùng. Dây thần kinh của cổ chân bắt nguồn từ dây thần kinh đùi và chuyển sang dây thần kinh hiển ở phần trong của đầu gối. Dây thần kinh hiển đi dọc theo bên trong cẳng chân, sau đó chia thành hai nhánh: một nhánh kết thúc ở mắt cá chân và một nhánh đi về phía bên mắt cá chân đến mặt trong của bàn chân. Những nhánh này cung cấp cảm giác cho khớp cổ chân trong và vòm giữa của bàn chân.
Dây thần kinh hông hình thành từ xương cùng và sau đó phân nhánh thành dây thần kinh chày và dây thần kinh mác chung. Dây thần kinh mác chung di chuyển quanh mắt mác và chia thành dây thần kinh mác nông và sâu. Dây thần kinh mác nông di chuyển ở khoang bên của chân và cung cấp cảm giác cho mắt cá ngoài.
Các vấn đề phổ biến với mắt cá chân
Mắt cá chân có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều vấn đề khác nhau, gây ra nhiều triệu chứng và bất tiện cho bạn. Một số vấn đề phổ biến bao gồm:
- Viêm khớp bàn chân và mắt cá chân
- Bệnh gout
- Viêm bao hoạt dịch
- Viêm gân
- Vòm bàn chân phẳng
“Các chấn thương thể thao là nguyên nhân gây chấn thương mắt cá chân phổ biến nhất.”
Các chấn thương thể thao có thể gồm bong gân mắt cá chân, chấn thương gân Achilles và gãy xương mắt cá chân. Nếu bạn gặp phải các chấn thương liên quan đến cổ chân, bạn sẽ trải qua những triệu chứng như đau (đặc biệt khi di chuyển), sưng, nóng, đỏ quanh mắt cá chân và khó di chuyển.
Trong trường hợp chấn thương hoặc gãy mắt cá chân, quan trọng để không tham gia vào hoạt động cường độ cao có thể gây thêm chấn thương. Thay vào đó, bạn nên áp dụng phương pháp RICE để giảm đau và sưng:
- Nghỉ ngơi (R): Tránh hoạt động gây chấn thương và không di chuyển quá nhiều cổ chân trong quá trình hồi phục.
- Chườm đá (I): Sử dụng túi đá hay khăn mỏng để làm lạnh vùng bị tổn thương trong khoảng 15 phút mỗi lần, và làm điều này vài lần trong ngày.
- Băng ép (C): Có thể sử dụng băng thun để bọc quanh mắt cá chân, giúp giảm sưng.
- Kê cao chân (E): Hãy nâng mắt cá chân của bạn lên cao hơn mức trái tim, để tăng lưu lượng máu và giảm sưng.
Nếu triệu chứng tiếp tục hoặc trở nên nghiêm trọng, quan trọng để tham khảo ý kiến của bác sĩ. Bác sĩ sẽ chẩn đoán nguyên nhân gây ra triệu chứng và đề xuất phương pháp điều trị phù hợp giúp bạn hồi phục nhanh chóng và trở lại hoạt động bình thường.
Câu hỏi thường gặp (FAQ)
- Vì sao khớp cổ chân quan trọng?
Khớp cổ chân là một khớp linh hoạt giúp bạn di chuyển và vận động. Nó có vai trò quan trọng trong việc đi bộ, chạy và nhảy.
- Tôi cần phải làm gì khi bị đau khớp cổ chân?
Khi đau khớp cổ chân, quan trọng để nghỉ ngơi, áp dụng lạnh và sử dụng băng thun để giảm sưng và đau. Nếu triệu chứng tiếp tục, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ.
- Tại sao chấn thương mắt cá chân thể thao phổ biến?
Các hoạt động thể thao và vận động cường độ cao có thể gây chấn thương mắt cá chân, bao gồm bong gân, chấn thương gân Achilles và gãy xương mắt cá chân.
- Tôi có thể sử dụng phương pháp RICE trong trường hợp chấn thương mắt cá chân?
Phương pháp RICE (Nghỉ ngơi, Chườm đá, Băng ép và Kê cao chân) có thể sử dụng để giảm đau và sưng trong trường hợp chấn thương mắt cá chân.
- Tôi nên tham khảo ý kiến bác sĩ khi nào?
Nếu triệu chứng của bạn không giảm hoặc trở nên nghiêm trọng, quan trọng để tham khảo ý kiến của bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị phù hợp.
Nguồn: Tổng hợp