Máy ecmo: phương pháp cứu sống cho bệnh nhân tim và phổi

Trong y học hiện đại, máy ECMO được đánh giá là một phương pháp can thiệp quan trọng, cung cấp sự hỗ trợ cấp thiết cho những bệnh nhân mắc các bệnh về tim và phổi đe dọa tính mạng. Được xem như một lá phổi nhân tạo, máy ECMO có khả năng thay thế chức năng của tim và phổi tạm thời, cứu sống bệnh nhân khi các phương pháp điều trị truyền thống không hiệu quả.

Máy ECMO là gì?

Máy ECMO (Extracorporeal Membrane Oxygenation – ECMO) là một công nghệ y tế tiên tiến, mang lại giải pháp vô cùng hiệu quả trong các tình huống chăm sóc quan trọng. Nó hoạt động như một lá phổi nhân tạo, đảm nhận chức năng quan trọng mà tim và phổi của con người không thể thực hiện do bị bệnh nặng hoặc chấn thương.

“Từ trước khi điều trị, bác sĩ sẽ giải thích cho người nhà bệnh nhân hiểu cách thức can thiệp máy ECMO là gì”

Một người khỏe mạnh, phổi đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp oxy cho máu thông qua quá trình hít thở và loại bỏ carbon dioxide (CO2) qua quá trình thở ra. Tuy nhiên, một số tình trạng bệnh lý có thể làm suy giảm chức năng này, gây ra thiếu oxy trong cơ thể, đe dọa tính mạng.

Trong trường hợp các phương pháp truyền thống không đủ hiệu quả, máy ECMO trở thành cứu cánh, bảo vệ tính mạng cho bệnh nhân. Máy ECMO hoạt động bằng cách lấy máu từ cơ thể bệnh nhân, cung cấp oxy qua một phổi nhân tạo bên ngoài (máy tạo oxy), sau đó bơm máu trở lại tuần hoàn. Quá trình này cho phép phổi hoặc tim của bệnh nhân được nghỉ ngơi và hồi phục trong khi vẫn đảm bảo quá trình trao đổi oxy và carbon dioxide cần thiết.

Khi nào máy ECMO được sử dụng?

Phương pháp ECMO thường xem xét khi các biện pháp can thiệp y tế khác không thể đáp ứng đủ cho bệnh nhân. Nó được sử dụng trong các trường hợp quan trọng sau:

• Tổn thương phổi nghiêm trọng: Khi phổi không thể cung cấp đủ oxy cho máu do chấn thương, bệnh lý hoặc suy hô hấp.
• Giữ CO2 (Hypercapnia): Khi phổi không thể loại bỏ CO2 khỏi máu một cách hiệu quả, dẫn đến nhiễm toan và các biến chứng nghiêm trọng hơn.
• Suy tim: Máy ECMO có thể hỗ trợ những bệnh nhân có tim không thể bơm máu hiệu quả. Điều này có thể là do ngừng tim, suy tim hoặc chờ ghép tim.

Máy ECMO thường được sử dụng như một biện pháp can thiệp ngắn hạn, từ vài ngày đến vài tháng. Mục tiêu trong giai đoạn này là hỗ trợ sự sống trong khi tim và phổi của bệnh nhân hồi phục và trở lại hoạt động bình thường. Thời gian sử dụng máy ECMO phụ thuộc vào tình trạng cơ bản của bệnh nhân và phản ứng với các phương pháp điều trị khác.

Mô tả về phương pháp trị liệu ngoại vi cơ thể

Mặc dù máy ECMO có khả năng cứu sống, nhưng cũng có những rủi ro và biến chứng đáng kể như chảy máu, nhiễm trùng và rối loạn chức năng nội tạng. Do đó, nó chỉ được sử dụng trong những trường hợp được lựa chọn cẩn thận khi lợi ích tiềm năng lớn hơn rủi ro.

Khi bệnh nhân gặp tình trạng suy giảm chức năng tim và phổi nghiêm trọng, máy ECMO là lựa chọn cần xem xét. Máy ECMO kết nối với bệnh nhân bằng các ống thông, được đưa vào tĩnh mạch và động mạch lớn. Vị trí của ống thông có thể đặt ở chân, cổ hoặc ngực tùy thuộc vào tình trạng và hiệu quả của từng cá nhân.

Quá trình điều trị ECMO gồm:

1. Rút máu: Máy ECMO sử dụng một bơm ly tâm để hút máu cung cấp oxy kém từ cơ thể bệnh nhân. Máu này được rút xa cơ thể và đưa vào hệ thống ECMO để điều trị.
2. Oxy hóa và loại bỏ CO2: Trung tâm của máy ECMO là màng trao đổi, còn được gọi là phổi nhân tạo. Tại đây, máu trải qua quá trình oxy hóa – oxy được thêm vào – và loại bỏ carbon dioxide. Quá trình này được hỗ trợ bởi một máy trộn oxy, đẩy không khí qua màng để đảm bảo trao đổi khí hiệu quả.
3. Truyền lại máu: Khi máu đã được oxy hóa và loại bỏ CO2 một cách hiệu quả, nó sẽ được bơm trở lại cơ thể. Quá trình này sử dụng một máy bơm hồi lưu có thể tạo áp suất tương tự như tim để đảm bảo máu giàu oxy lưu thông đều khắp cơ thể.

“Hỗ trợ điều trị suy tim:Ngoài việc hỗ trợ phổi, máy ECMO còn có vai trò trong trường hợp bệnh nhân bị suy tim nặng. Máy ECMO có khả năng bơm máu trở lại hệ tuần hoàn với áp suất vừa đủ để hỗ trợ hoặc thay thế chức năng bơm của tim. Điều này đặc biệt quan trọng trong chăm sóc quan trọng, giảm khối lượng công việc cho tim để phục hồi hoặc duy trì sự sống cho đến khi có giải pháp lâu dài (ví dụ như ghép tim).”

Các nguy cơ có thể xảy ra khi sử dụng ECMO

Các biến chứng thường xảy ra khi sử dụng máy ECMO bao gồm:

• Xuất huyết: Chảy máu là một nguy cơ đáng kể do việc sử dụng thuốc chống đông máu. Điều này cần thiết để ngăn ngừa cục máu đông trong hệ thống ECMO. Các vị trí chảy máu quan trọng gồm phổi, não, dạ dày và điểm đặt ống thông. Các biện pháp can thiệp sốt, thuốc chống đông và thậm chí phẫu thuật khẩn cấp có thể được áp dụng để kiểm soát chảy máu.
• Chấn thương thận cấp tính (AKI): Máy ECMO có thể gây suy thận cấp do lưu lượng máu không đủ. Bệnh nhân có thể cần phải tiến hành lọc máu cho sự phục hồi hoặc phải tiếp tục lọc máu trong một thời gian dài.
• Nhiễm trùng: Việc đặt ống thông tạo điểm xâm nhập có thể gây nhiễm trùng trong các vị trí tiếp xúc với môi trường bên ngoài. Những nhiễm trùng này có thể ảnh hưởng đến bất kỳ cơ quan nào và được điều trị bằng kháng sinh. Trường hợp nghiêm trọng có thể gây tổn thương đa cơ quan.
• Tổn thương bàn chân: Ống thông ECMO thường liên quan đến các mạch máu lớn ở đùi, có thể ảnh hưởng đến lưu lượng máu đến chân và gây chết mô. Biện pháp khắc phục có thể bao gồm việc đặt lại ống thông hoặc can thiệp phẫu thuật để khôi phục tuần hoàn. Trong trường hợp nghiêm trọng, có thể cần phải cắt cụt chi bệnh nhân.
• Đột quỵ: Các cục máu đông nhỏ có thể hình thành và giảm lưu lượng máu đến não, gây đột quỵ. Điều này có thể gây tổn thương vĩnh viễn và ảnh hưởng đến các chức năng như vận động, thị giác, lời nói và trí nhớ.

Hoạt động của máy ECMO phức tạp và đòi hỏi trình độ chuyên môn cao của cả nhân viên y tế và kỹ thuật viên. Quá trình này bao gồm quản lý máy bơm ly tâm để hỗ trợ lưu lượng máu và đảm bảo chức năng chính xác của máy tạo oxy để đảm bảo trao đổi khí hiệu quả. Sự giám sát liên tục bởi các chuyên gia y tế có kinh nghiệm là rất quan trọng để giải quyết nhanh chóng mọi vấn đề phát sinh và điều chỉnh phương pháp điều trị khi cần thiết.

Tóm lại, máy ECMO là một phương pháp giúp duy trì sự sống cho bệnh nhân trong những trường hợp tim và phổi không hoạt động hiệu quả. Nếu ECMO không thể chữa khỏi chấn thương hay bệnh lý gây ra suy tuần hoàn hoặc suy hô hấp, nó có thể mang lại thời gian để áp dụng phương pháp điều trị khác. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng liệu pháp ECMO có hiệu quả cao nhưng cũng tiềm ẩn những rủi ro và đòi hỏi sự thành thạo và kiểm soát chặt chẽ.

Câu hỏi thường gặp về máy ECMO:

1. Quá trình điều trị ECMO kéo dài bao lâu?

   Máy ECMO thường được sử dụng làm biện pháp can thiệp ngắn hạn từ vài ngày đến vài tháng. Thời gian sử dụng máy ECMO phụ thuộc vào tình trạng cơ bản của bệnh nhân và phản ứng với các phương pháp điều trị khác.

2. Có những nguy cơ gì khi sử dụng máy ECMO?

   Các biến chứng thường xảy ra khi sử dụng máy ECMO bao gồm chảy máu, chấn thương thận cấp tính, nhiễm trùng, tổn thương bàn chân và đột quỵ.

3. Máy ECMO có thể hỗ trợ những trường hợp nào?

   Máy ECMO thường được sử dụng trong trường hợp tổn thương phổi nghiêm trọng, giữ CO2, và suy tim.

4. Nguy cơ chảy máu làm sao được kiểm soát trong quá trình sử dụng máy ECMO?

   Các biện pháp can thiệp sốt, thuốc chống đông và thậm chí phẫu thuật khẩn cấp có thể được áp dụng để kiểm soát chảy máu.

5. Liệu pháp ECMO có hiệu quả?

   Liệu pháp ECMO có hiệu quả cao trong việc duy trì sự sống cho bệnh nhân tim và phổi không hoạt động hiệu quả. Tuy nhiên, nó cũng mang lại những rủi ro tiềm ẩn và cần sự thành thạo và kiểm soát chặt chẽ.

Nguồn: Tổng hợp