Nhiễm độc benzen: nguy hiểm và biện pháp phòng ngừa

Ngày nay, các ngành công nghiệp như sơn, da giày, điện tử,… thường sử dụng chất benzen và toluen. Mặc dù việc sử dụng benzen đã bị cấm trong ngành công nghiệp và thay thế bằng toluen, nhưng việc hoàn toàn loại bỏ benzen là rất khó. Tuy nhiên, việc tiếp xúc với benzen có thể gây hại cho sức khỏe con người. Để hiểu rõ hơn về nhiễm độc benzen, hãy cùng tìm hiểu trong bài viết sau đây.

Thế nào là benzen?

Benzen là một hợp chất hóa học có công thức phân tử là C₆H₆. Đây là một chất lỏng trong suốt, dễ bay hơi và có mùi ngọt đặc trưng. Benzen thường được tìm thấy trong dầu mỏ, than đá và cũng được sản xuất trong nhiều ngành công nghiệp, đặc biệt là trong quá trình sản xuất nhựa, sơn, thuốc nhuộm và các chất tẩy rửa.

Benzen có mặt trong môi trường từ cả nguồn gốc tự nhiên và nhân tạo.

• Nguồn gốc tự nhiên: Benzen có thể xuất hiện trong khói thuốc lá, khí thải từ các vụ cháy rừng, và thậm chí trong khí thải từ các loại động cơ xe cộ.
• Nguồn gốc nhân tạo: Benzen chủ yếu được sinh ra từ các hoạt động công nghiệp như chế biến dầu mỏ, sản xuất hóa chất, và trong các nhà máy chế biến nhựa và cao su. Những nơi này thường có mức độ benzen cao, làm tăng nguy cơ tiếp xúc.

Các dạng nhiễm độc benzen

Nhiễm độc benzen có thể xảy ra qua nhiều con đường khác nhau:

• Qua đường hô hấp: Khi tiếp xúc với không khí chứa benzen, con người có thể hít phải chất này vào cơ thể.
• Qua da: Benzen có thể dễ dàng thẩm thấu qua da khi tiếp xúc trực tiếp với các sản phẩm chứa benzen như sơn, dung môi, hoặc chất tẩy rửa.
• Qua đường tiêu hóa: Nếu vô tình nuốt phải các sản phẩm có chứa benzen, bạn có thể bị nhiễm độc qua đường tiêu hóa.

Benzen có thể tích tụ trong cơ thể nếu tiếp xúc thường xuyên và liên tục, gây ra những tác hại khó lường đối với sức khỏe.

Nguy hiểm của nhiễm độc benzen

“Tại Việt Nam, việc cấm sử dụng benzen trong công nghiệp đã được quy định theo quyết định số 108 LB/QĐ.”

Khi tiếp xúc với benzen, một phần chất này sẽ đi vào cơ thể con người qua đường tiêu hóa, da và hô hấp. Việc tiếp xúc với nồng độ benzen cao trong không khí có thể khiến benzen thấm vào máu. Benzen cũng có thể đi vào cơ thể qua thực phẩm hoặc đồ uống, thông qua niêm mạc đường tiêu hóa. Một phần nhỏ benzen có thể thẩm thấu qua da và vào máu.

“Sau khi vào máu, benzen trải qua quá trình chuyển hóa và tạo ra các chất chuyển hóa khác như Phenol, hydroquinone và 1,2,4-trihydroxybenzene.”

Nhiễm độc benzen có thể gây hại cho tủy xương và gây gián đoạn trong quá trình tăng trưởng và nhân lên của tế bào tủy xương. Tiếp xúc với nồng độ thấp của benzen và các hợp chất đồng đẳng trong thời gian dài có thể gây tổn thương đến hệ tạo máu.

Triệu chứng và biện pháp phòng ngừa nhiễm độc benzen

“Nhiễm độc benzen có thể gây chóng mặt, đau đầu, buồn nôn, mất trí nhớ, hôn mê và ảnh hưởng đến nhiều cơ quan quan trọng khác như thị giác, gan, mật, thận, tim và phổi.”

Triệu chứng nhiễm độc benzen bao gồm đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, mất trí nhớ, và mất ý thức. Nhiễm độc benzen cũng có thể gây suy giảm khả năng nghe và ảnh hưởng đến nhiều cơ quan quan trọng khác như thị giác, gan, mật, thận, tim và phổi.

Để phòng ngừa nhiễm độc benzen, cần áp dụng các biện pháp kỹ thuật và y tế:

• Sử dụng các thiết bị thông hút gió để giảm nồng độ benzen trong không khí môi trường lao động.
• Đảm bảo nhà xưởng thông thoáng và vệ sinh, sử dụng dây chuyền sản xuất kín.
• Tuyển chọn người lao động phù hợp với tiêu chuẩn sức khỏe và thực hiện giám sát định kỳ về nồng độ benzen trong không khí môi trường lao động.
• Tăng cường giám sát và tuyên truyền về an toàn vệ sinh lao động để nâng cao nhận thức của lãnh đạo và công nhân.
• Thực hiện kiểm tra sức khỏe nghề nghiệp và theo dõi sinh học định kỳ theo quy định của Bộ Y tế.
• Sử dụng trang thiết bị bảo hộ lao động và tuân thủ quy định về an toàn vệ sinh lao động và vệ sinh cá nhân.
• Cấm sử dụng benzen hoặc các dung môi chứa benzen để rửa tay và không ăn uống trong khi tiếp xúc với benzen.

Trong nghề nghiệp, việc tiếp xúc với benzen không thể tránh khỏi, nhưng những biện pháp phòng ngừa nhiễm độc benzen có thể giảm thiểu nguy hiểm cho sức khỏe người lao động.

Câu hỏi thường gặp (FAQs) về nhiễm độc benzen:

1. 1. 1. Benzen là chất gì?

Benzen là một hợp chất hữu cơ được sử dụng trong công nghiệp và có khả năng hòa tan nhiều loại chất.

1. 1. 2. Benzen gây hại như thế nào cho sức khỏe?

Benzen có thể gây tổn thương tới tủy xương và ảnh hưởng đến nhiều cơ quan quan trọng khác trong cơ thể con người.

1. 1. 3. Làm thế nào để phòng ngừa nhiễm độc benzen?

Để phòng ngừa nhiễm độc benzen, cần sử dụng các biện pháp kỹ thuật và y tế như sử dụng thiết bị thông hút gió, đảm bảo vệ sinh trong nhà xưởng và sử dụng trang thiết bị bảo hộ lao động.

1. 1. 4. Triệu chứng của nhiễm độc benzen là gì?

Triệu chứng của nhiễm độc benzen bao gồm đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, mất trí nhớ và ảnh hưởng đến nhiều cơ quan quan trọng khác trong cơ thể.

1. 1. 5. Có thể loại bỏ hoàn toàn benzen trong công nghiệp không?

Việc loại bỏ hoàn toàn benzen trong công nghiệp là rất khó, nhưng đã có các quy định và biện pháp để giảm sử dụng và nguy cơ nhiễm độc benzen.

Nguồn: Tổng hợp