Làm sao để phòng tránh HIV/AIDS hiệu quả?

Giới thiệu về HIV/AIDS

HIV/AIDS là một vấn đề sức khỏe cộng đồng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới. HIV là virus tấn công hệ miễn dịch của con người, khiến cơ thể dễ bị tổn thương bởi các bệnh nhiễm trùng và ung thư. AIDS là giai đoạn cuối cùng của nhiễm HIV, khi hệ miễn dịch đã bị suy yếu nghiêm trọng.

Theo thống kê của Bộ Y tế Việt Nam:

• Năm 2022, Việt Nam có khoảng 140.000 người nhiễm HIV đang được điều trị.
• Mỗi ngày có thêm khoảng 20 người mới nhiễm HIV.
• Tỷ lệ người nhiễm HIV trong cộng đồng dân cư là 0,46%.

Tác động của HIV/AIDS:

• Ảnh hưởng đến sức khỏe: Gây suy giảm hệ miễn dịch, dẫn đến các bệnh nhiễm trùng cơ hội và ung thư.
• Ảnh hưởng đến tâm lý: Gây lo âu, trầm cảm, kỳ thị và phân biệt đối xử.
• Ảnh hưởng đến kinh tế: Gây gánh nặng chi phí điều trị cho bản thân, gia đình và xã hội.

Cách lây truyền bệnh HIV/AIDS

HIV có thể lây truyền qua các con đường sau:

• Quan hệ tình dục: Đây là con đường lây truyền HIV phổ biến nhất. HIV có thể lây truyền qua quan hệ tình dục qua đường âm đạo, hậu môn hoặc miệng mà không sử dụng bao cao su. Dịch tiết sinh dục của người nhiễm HIV, bao gồm tinh dịch, dịch âm đạo và máu có thể chứa virus. Khi quan hệ tình dục không sử dụng bao cao su, virus có thể xâm nhập vào cơ thể qua các vết thương hở nhỏ trên bộ phận sinh dục hoặc niêm mạc miệng.
• Tiêm chích ma túy: Việc chia sẻ kim tiêm và các dụng cụ tiêm chích đã bị nhiễm HIV có thể lây truyền virus. Khi tiêm chích ma túy, máu có thể dính vào kim tiêm và các dụng cụ tiêm chích. Khi người khác sử dụng kim tiêm và các dụng cụ tiêm chích đã dính máu nhiễm HIV, virus có thể xâm nhập vào cơ thể họ.
• Lây truyền từ mẹ sang con: HIV có thể lây truyền từ mẹ sang con trong quá trình mang thai, sinh nở hoặc cho con bú. Virus có thể xâm nhập vào cơ thể trẻ qua nhau thai, dịch âm đạo hoặc máu trong quá trình sinh nở. Nếu người mẹ không được điều trị HIV, trẻ có nguy cơ cao bị nhiễm HIV là rất cao.

Một số biện pháp phòng ngừa hiệu quả

Quan hệ tình dục an toàn:

• Hạn chế quan hệ tình dục: Đây là biện pháp hiệu quả nhất để phòng tránh lây nhiễm HIV/AIDS.
• Sử dụng bao cao su đúng cách: Bao cao su là biện pháp bảo vệ hiệu quả nhất khi quan hệ tình dục qua đường âm đạo, hậu môn và miệng. Sử dụng bao cao su cho cả nam và nữ trong suốt quá trình quan hệ, bao gồm cả giai đoạn tiền giao hợp.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Xét nghiệm HIV định kỳ giúp phát hiện sớm tình trạng nhiễm HIV để có biện pháp điều trị kịp thời và ngăn ngừa lây truyền cho người khác.

Tránh lây truyền qua đường máu:

• Không tiêm chích ma túy: Việc tiêm chích chung kim tiêm là con đường lây truyền HIV phổ biến.
• Sử dụng dụng cụ y tế riêng biệt: Tránh dùng chung kim tiêm, bơm kim tiêm, dao cạo râu, bàn chải đánh răng, dụng cụ xăm mình, xỏ khuyên…
• Cẩn trọng khi tiếp xúc với máu: Sử dụng găng tay bảo hộ khi tiếp xúc với máu hoặc dịch cơ thể của người khác.
• Xử lý an toàn dụng cụ y tế đã qua sử dụng: Vứt bỏ kim tiêm, bơm kim tiêm đã qua sử dụng vào thùng rác y tế chuyên dụng.

Phòng ngừa lây truyền từ mẹ sang con:

• Phụ nữ mang thai cần xét nghiệm HIV: Xét nghiệm HIV sớm giúp phát hiện sớm tình trạng nhiễm HIV để có biện pháp can thiệp kịp thời, ngăn ngừa lây truyền cho con trong quá trình mang thai, sinh nở và nuôi con bằng sữa mẹ.
• Sử dụng thuốc dự phòng phơi nhiễm (PrEP) cho phụ nữ mang thai có nguy cơ cao: PrEP là thuốc giúp ngăn ngừa lây nhiễm HIV từ mẹ sang con.
• Nuôi con bằng sữa an toàn: Sử dụng sữa bột hoặc sữa mẹ được tiệt trùng để nuôi con thay vì sữa mẹ trực tiếp nếu mẹ có nguy cơ nhiễm HIV cao.

Sử dụng thuốc dự phòng phơi nhiễm (PrEP): PrEP là thuốc giúp ngăn ngừa lây nhiễm HIV cho người có nguy cơ cao, bao gồm:

• Người có nhiều bạn tình
• Quan hệ tình dục không an toàn
• Sử dụng ma túy dạng tiêm
• Đã từng mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục

Điều trị dự phòng phơi nhiễm sau phơi nhiễm (PEP): PEP là thuốc giúp ngăn ngừa lây nhiễm HIV sau khi có hành vi có nguy cơ cao, cần sử dụng trong vòng 72 giờ sau khi phơi nhiễm.

Lưu ý:

• Tuân thủ hướng dẫn sử dụng thuốc của bác sĩ.
• Sử dụng kết hợp các biện pháp phòng tránh để đạt hiệu quả cao nhất.
• Chia sẻ thông tin về HIV/AIDS cho người thân và cộng đồng để nâng cao nhận thức và phòng chống hiệu quả.

HIV/AIDS là một căn bệnh nghiêm trọng, nhưng có thể phòng ngừa được. Bằng cách thực hiện các biện pháp phòng ngừa HIV hiệu quả, xét nghiệm HIV định kỳ và điều trị kịp thời, bạn có thể bảo vệ bản thân và những người xung quanh khỏi bị nhiễm HIV. Hãy chung tay đẩy lùi HIV/AIDS để có một cộng đồng khỏe mạnh và văn minh.

Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.