Sốt: các giai đoạn, triệu chứng và biện pháp chăm sóc

Sốt là một phản ứng tự nhiên của cơ thể khi chống lại nhiễm trùng hoặc các tác nhân gây bệnh. Hiểu rõ về các giai đoạn của sốt giúp chúng ta theo dõi và xử lý kịp thời, tránh những biến chứng nguy hiểm.

Tại sao nên tìm hiểu về các giai đoạn của sốt?

Việc tìm hiểu về các giai đoạn của sốt mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho việc chăm sóc sức khỏe. Sốt là một phản ứng tự nhiên của cơ thể. Tìm hiểu về các giai đoạn sốt giúp chúng ta hiểu rõ hơn về cơ chế hoạt động của hệ miễn dịch và cách cơ thể chống lại bệnh tật. Đối với nhiều người, sốt là một triệu chứng đáng lo ngại. Hiểu rõ về các giai đoạn sốt giúp chúng ta giảm bớt lo lắng và hoang mang, từ đó bình tĩnh hơn trong việc chăm sóc bản thân hoặc người bệnh. Việc tìm hiểu về các giai đoạn của sốt hữu ích với hầu hết mọi người.

Tìm hiểu chi tiết về các giai đoạn của sốt

Sốt diễn biến qua nhiều giai đoạn. Ở mỗi giai đoạn, người bệnh có thể gặp phải các triệu chứng khác nhau. Cụ thể là:

• Giai đoạn ớn lạnh: Giai đoạn này đánh dấu sự khởi đầu của cơn sốt. Cơ thể người bệnh có thể cảm thấy lạnh, run rẩy dù nhiệt độ môi trường không thay đổi. Da người bệnh nổi da gà, xanh xao, môi tím tái. Người bệnh cũng có thể cảm thấy đau nhức cơ, mệt mỏi. Lý do dẫn đến ớn lạnh là trung tâm điều nhiệt ở não bộ tăng điểm đặt nhiệt độ cơ thể lên cao hơn bình thường (thường là 37 độ C). Để đạt được nhiệt độ mới này, cơ thể co mạch máu ngoại biên, giảm mất nhiệt và tăng sinh nhiệt thông qua cơ chế run rẩy.
• Giai đoạn tăng nhiệt: Trong các giai đoạn của sốt, đây là giai đoạn cần được theo dõi thường xuyên. Nhiệt độ cơ thể người bệnh tăng lên trên 38 độ C, da của họ nóng, đỏ bừng. Nhịp tim và nhịp thở tăng nhanh để đáp ứng nhu cầu oxy của cơ thể. Người bệnh có thể gặp các triệu chứng như đau đầu, mệt mỏi, chán ăn, đau cơ. Cơ chế dẫn đến hiện tượng tăng nhiệt là cơ thể bệnh nhân đã đạt đến điểm đặt nhiệt độ mới. Tuy nhiên, các cơ chế sinh nhiệt và giảm mất nhiệt vẫn tiếp tục hoạt động để duy trì nhiệt độ này.
• Giai đoạn đổ mồ hôi: Khi tác nhân gây bệnh được kiểm soát, trung tâm điều nhiệt ở não bộ sẽ hạ điểm đặt nhiệt độ về mức bình thường. Cơ thể người bệnh lúc này bắt đầu đổ mồ hôi để giảm nhiệt. Da bệnh nhân ẩm ướt, họ có thể cảm thấy nóng hoặc lạnh. Nhiệt độ cơ thể dần trở về bình thường. Ở giai đoạn này, cơ thể giãn mạch máu ngoại biên, tăng tiết mồ hôi và tăng thải nhiệt qua hô hấp.
• Giai đoạn hồi phục: Trong giai đoạn hồi phục, nhiệt độ cơ thể sẽ trở về bình thường, các triệu chứng khác dần biến mất. Tuy nhiên, người bệnh thường cảm thấy mệt mỏi, cần nghỉ ngơi để cơ thể phục hồi hoàn toàn. Trong các giai đoạn của sốt, đổ mồ hôi xảy ra khi cơn sốt chuẩn bị kết thúc.

Các yếu tố ảnh hưởng đến diễn biến của sốt

Diễn biến của sốt không chỉ đơn thuần là sự lên xuống của nhiệt độ cơ thể mà còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố phức tạp. Có thể kể đến:

• Nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc virus là nguyên nhân phổ biến nhất gây sốt. Viêm nhiễm do bệnh tự miễn hoặc ung thư cũng có thể gây sốt kéo dài. Một số loại thuốc cũng có thể gây sốt như một tác dụng phụ không mong muốn.
• Mức độ nghiêm trọng của bệnh cũng ảnh hưởng đến diễn biến của sốt. Sốt nhẹ (dưới 38.5 độ C) thường không gây nguy hiểm, trong khi sốt cao (trên 39.5 độ C) có thể gây co giật, đặc biệt ở trẻ em.
• Sức đề kháng của cơ thể cũng là yếu tố quan trọng. Trẻ em, người già, người có bệnh mãn tính thường có nguy cơ cao bị biến chứng do sốt.

Cách hạ sốt và chăm sóc theo từng giai đoạn

Khi hiểu về các giai đoạn của sốt, chúng ta sẽ biết cách hạ sốt và chăm sóc cơ thể một cách an toàn, khoa học.

• Giai đoạn ớn lạnh: Trong giai đoạn này, người bệnh cần giữ ấm cơ thể bằng cách mặc quần áo ấm, đắp chăn để giúp cơ thể đạt đến điểm đặt nhiệt độ mới nhanh hơn, giảm thời gian ớn lạnh. Uống nước ấm hoặc súp ấm cũng giúp làm ấm cơ thể từ bên trong. Người bệnh không nên dùng thuốc hạ sốt trong giai đoạn này bởi nó có thể làm kéo dài thời gian ớn lạnh và gây khó chịu cho người bệnh.
• Giai đoạn tăng nhiệt: Khi thân nhiệt tăng cao, người bệnh nên mặc quần áo thoáng mát, rộng rãi, có chất liệu thấm hút mồ hôi để giúp cơ thể tỏa nhiệt. Chườm ấm vùng trán, nách, bẹn cũng là cách hiệu quả để giúp giảm nhiệt độ cơ thể. Bổ sung nước lọc, nước trái cây hoặc Oresol để tránh mất nước khi thân nhiệt tăng cao cũng là việc nên làm. Nếu nhiệt độ cơ thể trên 38.5 độ C, người bệnh có thể dùng thuốc hạ sốt theo chỉ định của bác sĩ.
• Giai đoạn đổ mồ hôi: Trong giai đoạn đổ mồ hôi, người bệnh cần lau mồ hôi thường xuyên để cơ thể tỏa nhiệt dễ dàng và tránh nhiễm lạnh. Quần áo bị ướt do ra mồ hôi nhiều cần được thay ngay để tránh bị nhiễm lạnh. Người bệnh cũng cần uống bổ sung nước để bù lại lượng nước mất qua mồ hôi.
• Giai đoạn phục hồi: Trong giai đoạn này, người bệnh cần được nghỉ ngơi đầy đủ để giúp cơ thể phục hồi sức khỏe. Ăn uống đủ chất giúp bổ sung năng lượng cho cơ thể. Việc theo dõi nhiệt độ thường xuyên là cần thiết để đảm bảo nhiệt độ cơ thể đã trở về bình thường và không có dấu hiệu tăng trở lại. Áp dụng cách hạ sốt phù hợp với từng giai đoạn của sốt.

Hiểu rõ về các giai đoạn của sốt không chỉ giúp chúng ta nhận biết và áp dụng các biện pháp chăm sóc sức khỏe phù hợp. Việc này sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ biến chứng do sốt cao, kéo dài và giúp người bệnh nhanh phục hồi.

Câu hỏi thường gặp (FAQs)

1. • Sốt kéo dài là gì?

Sốt kéo dài là khi nhiệt độ cơ thể của người bệnh không giảm sau một khoảng thời gian chăm sóc hoặc điều trị thông thường. Điều này có thể cho thấy mức độ nghiêm trọng của bệnh và cần tìm kiếm sự chăm sóc y tế.

• • Tại sao sốt cao thường gây co giật ở trẻ em?

Trẻ em có hệ miễn dịch yếu hơn so với người lớn, do đó, cơ thể của trẻ không thể điều chỉnh nhiệt độ cơ thể một cách hiệu quả như người lớn. Sốt cao có thể gây ra co giật do ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh của trẻ.

• • Thuốc hạ sốt có tác dụng trong giai đoạn nào?

Thuốc hạ sốt thường được sử dụng trong giai đoạn tăng nhiệt khi nhiệt độ cơ thể trên 38.5 độ C. Trước khi sử dụng thuốc hạ sốt, nên tham khảo ý kiến ​​của bác sĩ để đảm bảo đúng liều lượng và phương pháp sử dụng.

• • Nên uống nước nào để bổ sung nước khi sốt?

Trong giai đoạn tăng nhiệt và đổ mồ hôi, người bệnh nên uống nước lọc, nước trái cây hoặc Oresol để bổ sung lượng nước mất đi. Nước ấm và súp ấm cũng giúp làm ấm cơ thể.

• • Khi nào nên tìm đến bác sĩ?

Nếu sốt kéo dài, có triệu chứng nguy hiểm như co giật, khó thở, hoặc nhiệt độ cơ thể vượt quá 39.5 độ C, bạn nên tìm đến bác sĩ để được khám và điều trị thích hợp.

Nguồn: Tổng hợp