Sốt xuất huyết ở việt nam: triệu chứng, xét nghiệm và quan trọng của chẩn đoán

Việt Nam là một trong những quốc gia có tỷ lệ mắc sốt xuất huyết cao hàng năm, đặt ra thách thức đối với các bác sĩ trong việc chẩn đoán và điều trị bệnh. Xét nghiệm sốt xuất huyết đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ chẩn đoán bệnh, bên cạnh các triệu chứng lâm sàng.

Sốt xuất huyết và nguyên nhân

• Sốt xuất huyết là một bệnh truyền nhiễm do virus sốt xuất huyết gây ra, lây truyền từ người này sang người khác qua muỗi mang mầm bệnh, đặc biệt là muỗi Aedes aegypti.
• Triệu chứng của bệnh bao gồm sốt cao, nhức đầu, đau cơ và khớp, buồn nôn, nôn mửa, và xuất hiện đốm đỏ hoặc chảy máu nhỏ trên da. Sốt xuất huyết nặng có thể gây suy hệ thống tuần hoàn, sốc và thậm chí tử vong.

Các giai đoạn của bệnh và xét nghiệm sốt xuất huyết

Bệnh sốt xuất huyết có thể chia thành 3 giai đoạn

Giai đoạn sốt (Giai đoạn khởi phát)

Giai đoạn cấp tính kéo dài từ 1 đến 7 ngày sau khi xuất hiện triệu chứng. Trong giai đoạn này, virus sốt xuất huyết có thể được phát hiện trong máu hoặc các chất dịch có nguồn gốc từ máu, như huyết thanh hoặc huyết tương.

• Triệu chứng chính:
  • Sốt cao đột ngột, liên tục (39-40°C), không giảm với thuốc hạ sốt thông thường.
  • Đau đầu dữ dội, đặc biệt ở vùng trán.
  • Đau sau hốc mắt, đau tăng khi chuyển động mắt.
  • Đau cơ, đau khớp (gây cảm giác như “đau nhức toàn thân”).
  • Mệt mỏi, uể oải, chán ăn.
  • Buồn nôn hoặc nôn.
• Biểu hiện khác:
  • Phát ban (thường xuất hiện muộn hơn vài ngày sau sốt).
  • Xuất hiện các chấm đỏ hoặc vết bầm nhỏ trên da (dấu hiệu xuất huyết)

Giai đoạn nguy hiểm (thường từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 7)

Trong giai đoạn này, sốt có thể giảm nhưng đây cũng là thời điểm nguy cơ biến chứng cao.

• Triệu chứng xuất huyết:
  • Chấm xuất huyết dưới da, bầm tím không do va chạm.
  • Chảy máu cam, chảy máu chân răng.
  • Xuất huyết tiêu hóa: Nôn ra máu, đi cầu phân đen.
• Triệu chứng cảnh báo nguy hiểm:
  • Đau bụng vùng hạ sườn phải.
  • Buồn nôn, nôn nhiều.
  • Bứt rứt, khó chịu hoặc li bì, lừ đừ.
  • Tay chân lạnh, da nổi vân tím (dấu hiệu sốc Dengue).
  • Tiểu ít hoặc không tiểu.

3. Giai đoạn hồi phục (sau ngày thứ 7)

• Giai đoạn hồi phục xảy ra sau hơn 7 ngày từ khi khởi phát triệu chứng. Trong giai đoạn này, kháng thể IgM và IgG chống lại virus sốt xuất huyết có thể được phát hiện thông qua xét nghiệm kháng thể. Kháng thể IgM thường xuất hiện trong vòng 3 tháng sau khi nhiễm bệnh, trong khi kháng thể IgG có thể xuất hiện và tồn tại nhiều năm sau đó.

Các loại xét nghiệm sốt xuất huyết

Có một số loại xét nghiệm sốt xuất huyết để chẩn đoán bệnh và theo dõi sự phát triển của nó. Một số loại xét nghiệm bao gồm:

• Xét nghiệm NS1: Xét nghiệm này phát hiện một protein gọi là NS1 của virus sốt xuất huyết trong máu. NS1 được phát hiện trong giai đoạn cấp tính của bệnh.
• Xét nghiệm kháng thể IgM, IgG: Xét nghiệm này phát hiện sự có mặt của kháng thể IgM và IgG chống lại virus sốt xuất huyết. Kháng thể IgM thường xuất hiện sau 4-5 ngày từ khi xuất hiện triệu chứng, trong khi kháng thể IgG có thể được phát hiện sau 10-14 ngày từ khi nhiễm bệnh.

Giá trị của các xét nghiệm sốt xuất huyết

Kết quả của các xét nghiệm sốt xuất huyết có thể thay đổi theo ngày bệnh. Trong 7 ngày đầu tiên của bệnh, xét nghiệm NS1 và xét nghiệm kháng thể IgM và IgG có giá trị để xác định bệnh. Sau 7 ngày, chỉ xét nghiệm kháng thể IgM và IgG mới có giá trị phát hiện bệnh.

Ngoài ra, các xét nghiệm khác như công thức máu, xét nghiệm gan và xét nghiệm đông máu có thể được sử dụng để theo dõi sự phát triển và điều trị bệnh.

Kết luận

Sốt xuất huyết là một bệnh truyền nhiễm phổ biến ở Việt Nam, và việc sử dụng các xét nghiệm sốt xuất huyết có vai trò quan trọng trong việc chẩn đoán và điều trị bệnh kịp thời. Nếu bạn có triệu chứng phù hợp với bệnh, hãy tham khảo các bác sĩ để được khám và đề xuất xét nghiệm phù hợp.

**FAQs về sốt xuất huyết**

**1. Sốt xuất huyết có thể lây truyền qua muỗi không?**
– Có, sốt xuất huyết lây truyền qua muỗi Aedes aegypti, muỗi mang mầm bệnh.

**2. Triệu chứng từ sốt xuất huyết thường có những dấu hiệu gì?**
– Triệu chứng của sốt xuất huyết bao gồm sốt cao, nhức đầu, đau cơ và khớp, buồn nôn, nôn mửa, và xuất hiện đốm đỏ hoặc chảy máu nhỏ trên da.

**3. Làm thế nào để xác định bệnh sốt xuất huyết?**
– Các xét nghiệm như xét nghiệm NS1 và xét nghiệm kháng thể IgM, IgG có thể được sử dụng để xác định bệnh sốt xuất huyết.

**4. Khi nào nên thực hiện xét nghiệm sốt xuất huyết?**
– Nếu bạn có triệu chứng phù hợp với bệnh sốt xuất huyết, nên thực hiện xét nghiệm ngay để xác định bệnh và bắt đầu điều trị kịp thời.

**5. Có bao lâu sau khi nhiễm bệnh mới có thể phát hiện virus sốt xuất huyết qua xét nghiệm?**
– Kháng thể IgM có thể được phát hiện từ 4-5 ngày sau khi xuất hiện triệu chứng, trong khi kháng thể IgG có thể xuất hiện sau 10-14 ngày từ khi nhiễm bệnh.

Nguồn: Tổng hợp