Sốt Xuất Huyết Và Sốt Rét: Hiểu Biết Để Phân Biệt Và Điều Trị Hiệu Quả

Sốt xuất huyết và sốt rét là hai bệnh truyền nhiễm nguy hiểm với các triệu chứng tương tự nhau nhưng lại có những hậu quả sức khỏe khác biệt đáng kể. Điều này đặt ra thách thức lớn trong việc chẩn đoán và điều trị kịp thời cho bệnh nhân. Sự nhầm lẫn giữa hai bệnh này có thể dẫn đến việc điều trị không chính xác, từ đó gây ra các biến chứng nghiêm trọng. Bài viết này nhằm mục đích cung cấp thông tin cần thiết và chi tiết để giúp bạn nhận biết và phân biệt được sốt xuất huyết và sốt rét, từ đó áp dụng các biện pháp phòng ngừa và xử lý phù hợp. Với kiến thức chính xác, chúng ta có thể giảm thiểu nguy cơ mắc phải và tăng cơ hội điều trị thành công cho cả hai bệnh, bảo vệ sức khỏe cho bản thân và cộng đồng.

Sốt rét và sốt xuất huyết là 2 căn bệnh phổ biến và rất dễ nhầm lẫn 

Tổng quan về bệnh sốt xuất huyết

Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Dengue với 4 chủng virus sở hữu cấu trúc kháng nguyên khác nhau là DEN-1, DEN-2, DEN-3, và DEN-4 gây ra. Virus này được truyền sang người qua vết đốt của muỗi vằn (Aedes aegypti).

Bệnh sốt xuất huyết là bệnh rất nguy hiểm, gây nhiều biến chứng nghiêm trọng, tỷ lệ tử vong cao. Đa số những trường hợp bệnh nặng phải nhập viện là do chủ quan và mắc phải những quan niệm sai lầm khi phát hiện và điều trị bệnh như:

• Tâm lý chủ quan không đi khám bệnh.
• Quan niệm hết sốt là khỏi bệnh, bệnh chỉ kéo dài vài ngày là tự hết.
• Nghĩ rằng sốt xuất huyết chỉ mắc 1 lần

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) ước tính rằng gần 22.000 ca tử vong vì sốt xuất huyết hằng năm và trẻ em chiếm tỉ lệ cao nhất. 

Tổng quan về bệnh sốt rét:

Sốt rét là bệnh truyền nhiễm do ký sinh trùng Plasmodium gây ra. Ký sinh trùng này được truyền sang người qua vết đốt của muỗi Anophen. Bệnh phổ biến ở các khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới, đặc biệt là ở châu Phi, châu Á và Nam Mỹ. Vậy dấu hiệu của sốt rét là gì?

• Sốt rét không biến chứng có thể xuất hiện theo từng đợt và thường kéo dài từ 6 đến 10 tiếng. Vậy mỗi cơn sốt rét kéo dài bao lâu? Cơn rét run có thể từ 15 phút đến 1 giờ, nhiệt độ tăng cao 39 – 40 độ C, có thể từ 30 phút đến vài giờ và cuối cùng là nhiệt độ giảm, vã mồ hôi,… Ngoài ra, có một số triệu chứng khác như vàng da nhẹ và thở gấp.
• Sốt rét biến chứng: Đây là biến chứng nguy hiểm nhất của sốt rét, có thể dẫn đến tử vong. Nếu bệnh tiến triển đến giai đoạn gây ảnh hưởng đến nội tạng, máu hoặc chức năng trao đổi chất thì các triệu chứng sốt rét sẽ trở nên dữ dội hơn như: Thay đổi hành vi bất thường, mất nhận thức, co giật, thiếu máu, khó thở, huyết áp hạ thấp, suy thận, suy gan, hạ đường huyết,…

Sốt rét là bệnh phổ biến ở các khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới, đặc biệt là ở châu Phi, châu Á và Nam Mỹ.

Cách phân biệt sốt xuất huyết và sốt rét:

Điểm giống nhau

• Cả hai đều là bệnh truyền nhiễm do muỗi đốt, dễ gây ảnh hưởng lớn tới sức khỏe và tính mạng người bệnh
• Triệu chứng ban đầu tương tự nhau: sốt cao, rét run, đau đầu, nhức mỏi cơ thể nên rất khó để chẩn đoán và điều trị.
• Đều có thể gây biến chứng nặng nếu không được điều trị kịp thời.
• Cả 2 bệnh hiện chưa có vắc-xin phòng bệnh

Điểm khác nhau

Sốt rét và sốt xuất huyết có những triệu chứng tương đồng nhau nhưng khác nhau về nguyên nhân, cơ chế gây bệnh và cả yếu tố dịch tễ học

Lưu ý:

• Cả hai bệnh đều cần được chẩn đoán và điều trị bởi bác sĩ.
• Không nên tự ý điều trị tại nhà vì có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm.
• Khi có các triệu chứng nghi ngờ sốt xuất huyết hoặc sốt rét, cần đến ngay cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.

Kết luận

Sốt xuất huyết và sốt rét là hai bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, thường gặp ở các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới. Mặc dù có một số triệu chứng tương tự như sốt, đau đầu và đau khớp, nhưng chúng có nguyên nhân và cách điều trị khác nhau.

Sốt xuất huyết do virus Dengue gây ra, lây truyền qua muỗi Aedes. Triệu chứng ban đầu giống như cúm, sau đó có thể dẫn đến xuất huyết, sốc và thậm chí tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Không có thuốc đặc trị, điều trị triệu chứng và duy trì dịch là rất quan trọng.

Sốt rét do ký sinh trùng sốt rét gây ra, lây truyền qua muỗi Anopheles. Có nhiều loại sốt rét khác nhau với triệu chứng từ nhẹ đến nghiêm trọng. Điều trị bằng thuốc kháng sốt rét là cần thiết để ngăn chặn biến chứng nguy hiểm.

Phòng ngừa là chìa khóa để kiểm soát cả hai bệnh này, bao gồm diệt muỗi, sử dụng màn và hóa chất đuổi muỗi. Nâng cao nhận thức cộng đồng và tiếp cận dịch vụ y tế cũng rất quan trọng để phát hiện và điều trị kịp thời, giảm tỷ lệ tử vong.