Tác hại của bụi mịn đối với sức khỏe và cách bảo vệ

Bụi mịn có thể gây ra nhiều bệnh về hô hấp, suy giảm miễn dịch, nhiễm độc cơ thể, và có nguy cơ tử vong. Việc chỉ số chất lượng không khí đều ở mức báo động hiện nay là một vấn đề nguy hiểm cho sức khỏe con người. Đặc biệt, TP.HCM và Hà Nội đang đối mặt với tình trạng ô nhiễm không khí cao nhất thế giới, ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe con người. Để hiểu rõ hơn về tác động của bụi mịn, bài viết sau đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết về bụi mịn và mức độ nguy hiểm của nó trong không khí.

Bụi mịn là gì? Đặc điểm của 3 dạng bụi mịn

Bụi mịn là một hỗn hợp phức tạp chứa nhiều hạt vô cơ ở dạng rắn hoặc lỏng trong không khí, được gọi chung là Particulate Matter (PM). Bụi mịn có kích thước đa dạng, từ hạt nhìn bằng mắt thường đến các phân tử vô hình không thể nhìn thấy. Trong đó, bụi mịn PM10 và PM2.5 được biết đến nhiều nhất.

• Bụi mịn PM10: Hạt có kích thước từ 2.5 – 10µm, tức là chỉ bằng khoảng ⅕ chiều rộng của tóc. Đây là loại bụi xuất hiện nhiều trong tự nhiên và nguồn gốc từ các hiện tượng như lốc xoáy, khói núi lửa, khói rừng cháy và bão cát, hoặc các chất thải từ phấn hoa, nước thải côn trùng và các bào tử nấm.
• Bụi mịn PM2.5: Hạt có kích thước từ 2.5µm trở xuống, nhỏ hơn sợi tóc con người khoảng 30 lần. Bụi mịn này có nguồn gốc từ các chất carbon, nitơ và các hợp chất kim loại khác.
• Bụi siêu mịn PM1.0: Bụi này có kích thước nhỏ hơn 1.0 μm và tồn tại nhiều hơn tại Việt Nam trong những năm gần đây, đặc biệt vào những ngày không khí khô hoặc nhiệt độ thấp. Bụi siêu mịn này có khả năng tấn công phế nang dễ dàng và còn gây ảnh hưởng tới hệ thần kinh.

“Bụi mịn PM10 chỉ tích tụ trên phổi nên mức độ nguy hiểm không cao bằng PM2.5.”

“Bụi mịn PM2.5 được cảnh báo là có độ nguy hiểm cao nhất vì có thể xâm nhập sâu vào máu thông qua đường hô hấp và gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nguy hiểm.”

“Bụi siêu mịn PM1.0 có khả năng tác động trực tiếp đến cấu trúc ADN cơ thể và làm suy giảm trí nhớ và tâm lý người bệnh.”

5 tác hại nghiêm trọng của bụi mịn đối với sức khỏe

Bụi mịn có thể gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng cho sức khỏe con người. Dưới đây là 5 tác hại chính:

1. Bệnh về hô hấp: Bụi mịn khi xâm nhập vào phế nang phổi có thể gây viêm nhiễm hô hấp, gây ra các bệnh viêm đường hô hấp dưới, viêm đường hô hấp trên, bệnh suyễn và bệnh COPD.
2. Bệnh tim mạch và huyết áp: Bụi mịn cũng có thể gây viêm nhiễm hệ hô hấp, dẫn đến khả năng cao bị đột quỵ và tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
3. Cơ thể nhiễm độc: Bụi mịn chứa nhiều hợp chất hữu cơ và kim loại nặng, nếu tích tụ quá lâu trong cơ thể, có thể gây nhiễm độc và phá hoại cơ quan nội tạng.
4. Suy giảm miễn dịch: Bụi mịn có thể ảnh hưởng và gây ra các bệnh liên quan đến miễn dịch và nhiễm trùng.
5. Tăng nguy cơ bị ung thư: Tiếp xúc lâu dài với bụi mịn có thể tăng nguy cơ mắc nhiều loại ung thư, đặc biệt là ung thư phổi.

Cách bảo vệ sức khỏe trước ảnh hưởng của bụi mịn

Để hạn chế nguy cơ tiếp xúc với bụi mịn và bảo vệ sức khỏe, mỗi người cần có ý thức bảo vệ môi trường và thực hiện các biện pháp sau:

• Đeo khẩu trang: Ưu tiên sử dụng khẩu trang chống bụi mịn như N95 hoặc tương tự, nên trang bị thêm khẩu trang vải bên ngoài để đảm bảo hiệu quả ngăn ngừa bụi mịn vào cơ thể qua đường hô hấp.
• Hạn chế ra đường trong thời điểm ô nhiễm cao: Tránh ra đường vào khung giờ cao điểm từ 7h-8h và 18h-19h khi lượng khói bụi từ phương tiện thải ra nhiều nhất.
• Thay đổi thời gian và lịch trình sinh hoạt ngoài trời: Tránh tổ chức các hoạt động ngoài trời trong khung giờ có chất lượng không khí ô nhiễm cao.
• Sử dụng máy lọc không khí: Hỗ trợ giảm lượng bụi mịn và các chất gây ô nhiễm trong nhà, cần vệ sinh nhà cửa thường xuyên để giảm bụi bẩn và vi khuẩn tích tụ.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào liên quan đến hô hấp hoặc tác động của ô nhiễm không khí, cần thực hiện kiểm tra sức khỏe kịp thời.

Hy vọng qua các thông tin trong bài viết, bạn đọc đã hiểu rõ hơn về tác hại của bụi mịn đối với sức khỏe và cách bảo vệ bản thân và những người thân yêu. Việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa là cách hiệu quả nhất để đảm bảo sức khỏe trong môi trường ô nhiễm.

Câu hỏi thường gặp (FAQs)

1. Bụi mịn ảnh hưởng tới sức khỏe như thế nào?
   Bụi mịn có thể gây ra nhiều bệnh về hô hấp, suy giảm miễn dịch, nhiễm độc cơ thể, và có nguy cơ tử vong. Nó cũng có thể gây ra các bệnh tim mạch, suy giảm miễn dịch, và tăng nguy cơ mắc ung thư.
2. Ở đâu ô nhiễm bụi mịn nhiều nhất?
   Hiện nay, TP.HCM và Hà Nội đang đối mặt với tình trạng ô nhiễm không khí cao nhất thế giới, ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe con người.
3. Loại bụi mịn nào nguy hiểm nhất?
   Bụi mịn PM2.5 được cảnh báo là có độ nguy hiểm cao nhất vì có thể xâm nhập sâu vào máu thông qua đường hô hấp và gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nguy hiểm.
4. Làm thế nào để bảo vệ bản thân khỏi ảnh hưởng của bụi mịn?
   Để bảo vệ bản thân khỏi ảnh hưởng của bụi mịn, bạn nên đeo khẩu trang chống bụi mịn, hạn chế ra đường trong thời điểm ô nhiễm cao, thay đổi thời gian và lịch trình sinh hoạt ngoài trời, sử dụng máy lọc không khí, và kiểm tra sức khỏe định kỳ.
5. Bệnh về hô hấp nào có thể gây ra bởi bụi mịn?
   Bụi mịn có thể gây ra các bệnh viêm đường hô hấp dưới, viêm đường hô hấp trên, bệnh suyễn và bệnh COPD.

Nguồn: Tổng hợp