Những tác nhân nào khiến bạn dễ mắc viêm tai?

Viêm tai là một vấn đề phổ biến ở cả người trưởng thành và trẻ nhỏ và có thể gây ra nhiều biến chứng, bao gồm suy giảm thính lực hoặc điếc. Đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra sự suy giảm thính lực và điếc trên toàn thế giới.

Viêm tai là gì?

Viêm tai là một vấn đề phổ biến có thể ảnh hưởng đến cả trẻ em và người lớn. Đây là tình trạng mà tai bị nhiễm trùng hoặc bị kích thích, gây ra các triệu chứng như đau tai, sưng tấy và có thể làm giảm khả năng nghe.

Bệnh viêm ở tai được chia thành 3 loại chính, gồm:

• Viêm tai ngoài (Otitis Externa): Thường gây đau và khó chịu ở phần bên ngoài của tai. Có thể có sưng, đỏ, ngứa và đôi khi chảy mủ. Thường do vi khuẩn hoặc nấm gây nên, thường xảy ra khi nước bị mắc kẹt trong tai sau khi tắm hoặc bơi.
• Viêm tai giữa (Otitis Media): Gây đau tai, cảm giác đầy đặn trong tai, có thể nghe kém, và trẻ em thường khó chịu, hay rên rỉ. Thường là do nhiễm trùng virus hoặc vi khuẩn, thường xuất hiện sau cảm lạnh.
• Viêm tai trong (Otitis Interna): Gây đau tai sâu, chói tai, chóng mặt và có thể làm giảm nghe. Thường do nhiễm trùng lan đến các phần nội tiếp của tai bên trong.

Triệu chứng của viêm tai có thể rất đa dạng và phụ thuộc vào loại viêm tai và mức độ nặng nhẹ của tình trạng. Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến của viêm tai:

Triệu chứng phổ biến

• Đau nhức tai: Đau là triệu chứng phổ biến nhất của viêm vùng tai. Đau có thể từ nhẹ đến nặng và thường làm cho người bệnh khó chịu.
• Tai sưng, tấy đỏ: Tai có thể sưng và đỏ do phản ứng viêm.
• Chảy mủ tai: Mủ có thể chảy ra khỏi tai, đặc biệt là trong trường hợp viêm tai nhiễm trùng.
• Tai có mùi hôi: Do mủ và vi khuẩn trong tai gây ra.
• Ngứa tai: Cảm giác ngứa trong tai có thể xuất hiện.
• Ù tai: Cảm giác ù tai hoặc tiếng ù trong tai.
• Giảm thính lực: Cảm giác tai bị “đậm” hoặc khả năng nghe giảm có thể xảy ra.
• Sốt: Trong trường hợp viêm tai nhiễm trùng, người bệnh có thể có sốt.

Triệu chứng nặng có thể bao gồm:

• Chóng mặt: Cảm giác xoay vòng, chóng mặt.
• Mất thăng bằng: Khó khăn trong việc duy trì thăng bằng hoặc cảm giác mất cân đối.
• Đau nhức đầu: Đau đầu có thể xuất hiện, đặc biệt là trong trường hợp viêm tai lan rộng đến các vùng xung quanh.
• Nghe kém: Khả năng nghe có thể bị ảnh hưởng nếu viêm lan rộng đến các phần nội tiếp của tai.

Nguyên nhân gây ra viêm tai giữa

Viêm tai giữa là một trong những vấn đề tai thường gặp, đặc biệt là ở trẻ trong độ tuổi đi nhà trẻ. Tai giữa bao gồm phần xương chũm và hòm nhĩ, nơi chứa không khí và kết nối với họng mũi thông qua ống Eustache. Viêm tai giữa có thể gây ra nhiều phiền toái và ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh. Viêm tai giữa có thể mắc phải bởi một số nguyên nhân dưới đây:

Nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc virus:

• Cảm lạnh, cúm hoặc dị ứng: Các bệnh này có thể gây tắc nghẽn cửa mũi sau (viêm VA), vùng họng và vòi nhĩ, dẫn đến viêm tai giữa.
• Vi khuẩn và virus: Khi dịch tích tụ trong tai giữa và không thoát ra được, vi khuẩn hoặc virus có thể phát triển và gây nhiễm trùng.

Rối loạn chức năng vòi nhĩ (vòi Eustache):

• Cấu trúc vòi nhĩ: Vòi nhĩ là một ống nối tai giữa và vòm họng, làm nhiệm vụ điều chỉnh áp suất không khí và thoát chất tiết từ tai giữa.
• Tắc nghẽn vòi nhĩ: Khi vòi nhĩ bị sưng hoặc tắc nghẽn, dịch không thể thoát ra khỏi tai giữa, gây tích tụ và dẫn đến nhiễm trùng.
• Vòi nhĩ ở trẻ em: Trẻ em có vòi nhĩ hẹp và nằm ngang hơn so với người lớn, khiến cho việc thoát nước khó khăn hơn và dễ bị nhiễm trùng tai giữa.

Viêm VA (Adenoids):

• Vai trò của VA: VA là mô lympho nhỏ nằm ở phía sau mũi, có vai trò quan trọng trong hệ miễn dịch.
• Tác động của viêm VA: Khi VA bị viêm sưng to, nó có thể tắc nghẽn vòi nhĩ, dẫn đến dịch tích tụ trong tai giữa và gây nhiễm trùng.
• Viêm tai giữa do viêm VA: Tình trạng này thường xảy ra ở trẻ em nhiều hơn do vị trí và kích thước của VA.

Viêm tai giữa thường do nhiều yếu tố gây ra, bao gồm nhiễm trùng, cấu trúc và chức năng chưa hoàn thiện của vòi nhĩ, cũng như tình trạng viêm VA.

Những tác nhân nào khiến bạn dễ mắc viêm tai?

Các tác nhân gây viêm tai phổ biến bao gồm:

• Nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc virus: Các bệnh về đường hô hấp như cảm lạnh, cúm, hoặc viêm họng có thể lan lên tai và gây viêm tai.
  • Vi khuẩn: Các vi khuẩn như Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae thường gây viêm tai ở trẻ em.
  • Virus: Các virus gây cảm lạnh và cúm cũng có thể góp phần vào viêm tai giữa.
• Tắc nghẽn vòi Eustache: Vòi Eustache là ống nối giữa tai giữa và họng. Khi bị tắc nghẽn, dịch và không khí có thể tích tụ trong tai giữa, gây viêm và nhiễm trùng. Vòi Eustache ở trẻ em còn non nớt, dễ bị tắc nghẽn hoặc viêm nhiễm.
• Cấu trúc tai bất thường: Một số người có cấu trúc tai hoặc vòi Eustachian không bình thường, khiến dễ bị nhiễm trùng tai hơn.
• Dị ứng: Dị ứng theo mùa hoặc dị ứng với các chất như bụi, phấn hoa, có thể gây viêm và sưng ở vòi Eustache và tai giữa.
• Yếu tố môi trường: Tiếp xúc với khói thuốc lá, ô nhiễm không khí, hoặc nước bẩn (chẳng hạn như khi bơi) có thể làm tăng nguy cơ mắc viêm tai.
• Hệ miễn dịch yếu: Trẻ nhỏ, người cao tuổi, hoặc những người có hệ miễn dịch bị suy giảm (do bệnh lý hoặc điều trị thuốc) thường dễ mắc các bệnh nhiễm trùng, bao gồm viêm tai.
• Sử dụng nút tai, thiết bị trợ thính hoặc máy nghe nhạc: Việc sử dụng nút tai hoặc máy nghe nhạc trong thời gian dài có thể gây tích tụ ẩm và vi khuẩn trong tai, dẫn đến viêm tai.
• Yếu tố di truyền: Một số người có thể có nguy cơ mắc viêm tai cao hơn do di truyền từ gia đình.

Những yếu tố này có thể tương tác với nhau và làm tăng nguy cơ mắc viêm tai.

Biện pháp phòng tránh

Dưới đây là một số phương pháp phòng tránh viêm tai mà bạn có thể áp dụng:

Giữ vệ sinh cho tai

• Ráy tai đúng cách: Tránh việc sử dụng các đồ vật nhọn để làm sạch tai vì có thể làm tổn thương và tăng nguy cơ nhiễm trùng.
• Lau sạch tai: Vệ sinh tai hàng ngày bằng cách lau nhẹ nhàng bên ngoài tai, tránh làm tổn thương da và niêm mạc trong tai.

Tránh tiếp xúc với nguyên nhân gây ra bệnh

• Tránh nước vào tai: Khi tắm hoặc bơi, tránh nước vào tai khi bơi.
• Tránh hút thuốc lá: Hút thuốc lá có thể làm tăng nguy cơ viêm tai ở trẻ em.

Điều trị các bệnh dị ứng và cảm lạnh kịp thời

• Bệnh dị ứng và cảm lạnh có thể gây viêm nhiễm tai. Điều trị các triệu chứng này kịp thời để giảm nguy cơ viêm tai.

Hạn chế tiếp xúc với vi khuẩn và virus

• Rửa tay thường xuyên: Đặc biệt là trước khi tiếp xúc với tai hoặc mặt.
• Tránh tiếp xúc với người bệnh: Đặc biệt là khi họ có các triệu chứng của bệnh nhiễm trùng đường hô hấp.

Giữ cho hệ miễn dịch khỏe mạnh

• Ăn uống cân đối, tập thể dục đều đặn, đủ giấc ngủ để tăng cường hệ miễn dịch.

Theo dõi và điều trị các vấn đề tai mũi họng kịp thời

• Điều trị các vấn đề như viêm họng, viêm mũi, viêm amidan kịp thời để giảm nguy cơ lan nhiễm đến tai.

Tiêm vắc xin

• Tiêm vắc xin phòng viêm tai do Pneumococcus và Haemophilus influenzae B (HiB) cho trẻ em theo lịch tiêm phòng được khuyến nghị.

Điều chỉnh áp dụng

• Khi đi máy bay hoặc leo núi, thử điều chỉnh áp suất cho tai bằng cách nhai kẹo cao su hoặc nhai kẹo.

Viêm tai có thể rất khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Việc điều trị đúng cách là rất quan trọng để ngăn chặn tái phát và nguy cơ biến chứng. Nếu bạn gặp các triệu chứng nêu trên, đặc biệt là đau tai kéo dài hoặc nặng, nên tìm kiếm sự chăm sóc y tế để được đánh giá và điều trị đúng cách.