Thuốc ức chế miễn dịch: tác dụng và cách sử dụng

Thuốc ức chế miễn dịch là loại thuốc giúp cân bằng công việc của hệ thống miễn dịch trong cơ thể. Bình thường, hệ thống miễn dịch của bạn hoạt động như một “quân đội” nhằm chống lại vi khuẩn, virus và tế bào ung thư. Tuy nhiên, đôi khi hệ thống miễn dịch tự động tấn công các tế bào và mô khỏe mạnh.

Thuốc ức chế miễn dịch giúp ngăn chặn sự tấn công của hệ thống miễn dịch vào các tế bào và mô khỏe mạnh.

Loại thuốc này có thể làm giảm hoặc dừng các phản ứng tức thì của hệ thống miễn dịch. Tuy nhiên, nó cũng làm yếu đi hệ thống miễn dịch của bạn, tăng nguy cơ mắc bệnh nhiễm trùng từ vi khuẩn, virus và nấm.

Khi nào cần sử dụng thuốc ức chế miễn dịch?

Thuốc ức chế miễn dịch thường được sử dụng trong các trường hợp bệnh tự miễn. Đối với những người nhận ghép tạng hoặc ghép tế bào gốc (ghép tủy xương), thuốc ức chế miễn dịch giúp ngăn chặn hệ thống miễn dịch tấn công các cơ quan hoặc tế bào gốc đã được ghép vào.

Thuốc ức chế miễn dịch còn giúp ngăn ngừa tổn thương tế bào và tình trạng viêm thêm, giảm các triệu chứng bệnh tự miễn và có thể đưa bệnh vào tình trạng thuyên giảm.

Những bệnh tự miễn thường được điều trị bằng thuốc ức chế miễn dịch bao gồm rụng tóc từng mảng, bệnh viêm ruột, bệnh lupus, bệnh đa xơ cứng, bệnh vẩy nến và viêm khớp dạng thấp.

Đối với những người nhận ghép tế bào gốc, thuốc ức chế miễn dịch giúp ngăn chặn sự tấn công của hệ thống miễn dịch vào các tế bào gốc mới đã được ghép vào cơ thể.

Những loại thuốc ức chế miễn dịch phổ biến

Có nhiều loại thuốc ức chế miễn dịch được sử dụng trong điều trị bệnh tự miễn và ghép tạng. Một số trong số đó bao gồm:

• Corticosteroid: Loại thuốc này như prednisone thường được kê đơn phổ biến. Chúng giúp kiểm soát việc phản ứng của hệ miễn dịch với tác nhân xâm nhập.
• Thuốc sinh học: Các loại thuốc sinh học như adalimumab và infliximab được sản xuất trong phòng thí nghiệm và giúp giảm phản ứng của hệ miễn dịch với tác nhân xâm nhập.
• Thuốc ức chế calcineurin: Các loại thuốc này như tacrolimus và cyclosporine ngăn chặn một loại enzyme kích thích tế bào T trong hệ miễn dịch, giảm khả năng chống lại nhiễm trùng.
• Thuốc ức chế inosine monophosphate dehydrogenase (IMDH): Các loại thuốc này như mycophenolate mofetil ảnh hưởng đến sự phát triển của tế bào trong hệ miễn dịch.
• Thuốc ức chế Janus kinase: Loại thuốc này giảm viêm bằng cách hạn chế hoạt động của một số enzyme nhất định trong hệ miễn dịch.
• Chất ức chế mục tiêu cơ học của rapamycin (mTOR): Loại thuốc này như sirolimus ngăn chặn sự phát triển và nhân lên của tế bào.
• Kháng thể đơn dòng: Loại thuốc này như basiliximab giúp kích thích hệ thống miễn dịch để ngăn ngừa tình trạng đào thải nội tạng được ghép vào cơ thể.

Việc sử dụng thuốc ức chế miễn dịch có thể gây ra nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng như mụn trứng cá, bệnh tiểu đường, mệt mỏi, rụng tóc hoặc mọc tóc không kiểm soát, đau đầu, huyết áp cao, loét miệng, loãng xương và hiện tượng rung lắc.

Điều quan trọng khi sử dụng thuốc ức chế miễn dịch

Việc sử dụng thuốc ức chế miễn dịch là quan trọng và nên được thực hiện dưới sự theo dõi chặt chẽ của bác sĩ. Bạn cần tuân thủ nghiêm ngặt chỉ định và hạn chế việc tự ý điều chỉnh liều lượng hoặc ngừng sử dụng thuốc một cách đột ngột.

Ngoài việc sử dụng thuốc, bạn cũng nên thay đổi lối sống, duy trì chế độ ăn uống lành mạnh và tập luyện thường xuyên để nâng cao sức khỏe và giảm nguy cơ tái phát bệnh. Hãy thảo luận với bác sĩ để được tư vấn và hỗ trợ tốt nhất cho trường hợp của bạn.

Câu hỏi thường gặp (FAQs)

1. Thuốc ức chế miễn dịch có thể gây ra những tác dụng phụ nào?

Việc sử dụng thuốc ức chế miễn dịch có thể gây ra những tác dụng phụ như mụn trứng cá, bệnh tiểu đường, mệt mỏi, rụng tóc hoặc mọc tóc không kiểm soát, đau đầu, huyết áp cao, loét miệng, loãng xương và hiện tượng rung lắc.

2. Thuốc ức chế miễn dịch được sử dụng trong những trường hợp nào?

Thuốc ức chế miễn dịch thường được sử dụng trong các trường hợp bệnh tự miễn và đối với những người nhận ghép tạng hoặc ghép tế bào gốc.

3. Loại thuốc ức chế miễn dịch nào được sử dụng phổ biến nhất?

Một số loại thuốc ức chế miễn dịch phổ biến bao gồm corticosteroid, thuốc sinh học, thuốc ức chế calcineurin, thuốc ức chế inosine monophosphate dehydrogenase (IMDH), thuốc ức chế Janus kinase, chất ức chế mục tiêu cơ học của rapamycin (mTOR) và kháng thể đơn dòng.

4. Tôi cần tuân thủ những quy định nào khi sử dụng thuốc ức chế miễn dịch?

Bạn cần tuân thủ nghiêm ngặt chỉ định của bác sĩ và không nên tự ý điều chỉnh liều lượng hoặc ngừng sử dụng thuốc một cách đột ngột.

5. Ngoài thuốc, tôi cần làm gì để nâng cao sức khỏe và giảm nguy cơ tái phát bệnh?

Bạn nên thay đổi lối sống, duy trì chế độ ăn uống lành mạnh và tập luyện thường xuyên để nâng cao sức khỏe và giảm nguy cơ tái phát bệnh. Hãy thảo luận với bác sĩ để được tư vấn và hỗ trợ tốt nhất cho trường hợp của bạn.

Nguồn: Tổng hợp