Tìm hiểu về dị vật trong mắt và cách bảo vệ đôi mắt

Bạn có biết rằng đôi mắt mỏng manh của chúng ta có thể bị tổn thương bởi những dị vật nhỏ bé? Một hạt cát, một mảnh vụn kim loại cũng có thể gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị lực nếu chúng xâm nhập vào mắt. Vậy, chúng ta cần làm gì để bảo vệ đôi mắt khỏi những nguy hiểm tiềm ẩn này? Hãy cùng tìm hiểu về dị vật trong mắt, nguyên nhân, dấu hiệu, các biến chứng có thể gặp và cách xử lý hiệu quả trong bài viết này.

Dị vật trong mắt là tình trạng gì?

Dị vật trong mắt là tình trạng mắt bị các vật bên ngoài rơi vào, có thể là: Bụi, cát, côn trùng bay vào mắt hoặc những vật nhỏ khác. Những vật đó gây ảnh hưởng đến giác mạc hoặc là kết mạc của mắt thậm chí là nhãn cầu.

Giác mạc là một phần trong suốt nằm ở phía trước của mắt, bao gồm 5 lớp. Nó có hình dạng như một chỏm cầu, chiếm khoảng 1/5 diện tích của vỏ nhãn cầu. Giác mạc đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ mắt và cũng dễ bị tổn thương nhất ở vùng mắt.

Kết mạc là một lớp màng mỏng, trong suốt, bao phủ phần bên trong của mí mắt và phần tròng trắng của mắt (còn gọi là củng mạc). Do vị trí đặc biệt này, khi dị vật xâm nhập vào mắt, nó có thể nằm ở nhiều vị trí khác nhau như giác mạc, kết mạc và trường hợp nghiêm trọng có thể xuyên thủng giác mạc, kết mạc và đi sâu vào bên trong nhãn cầu, gây tổn thương nghiêm trọng cho mắt.

Tùy thuộc vào kích thước dị vật sẽ gây ra những mức độ tổn thương khác nhau cho đôi mắt. Trong những phần tiếp theo chúng ta sẽ tìm hiểu kỹ hơn về nguyên nhân cũng như cách xử lý khi gặp những dị vật khác nhau trong mắt.

Nguyên nhân bị dị vật trong mắt

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng dị vật rơi vào mắt, bao gồm:

• Môi trường xung quanh:
  • Làm việc trong môi trường bụi bẩn: Khi làm việc trong môi trường có nhiều bụi bẩn, mảnh vụn, chẳng hạn như công trường xây dựng, xưởng mộc, hoặc khi đi trên đường bụi bẩn, nguy cơ dị vật bay vào mắt cao hơn.
  • Hoạt động ngoài trời: Khi tham gia các hoạt động ngoài trời như chơi thể thao, làm vườn, hoặc đi dã ngoại, bạn có thể gặp phải các dị vật như côn trùng, cát, bụi bay vào mắt.
  • Gió lớn: Gió lớn có thể cuốn theo bụi bẩn, cát, hoặc các mảnh vụn nhỏ và bay vào mắt bạn.
• Hành động của bản thân:
  • Dụi mắt: Dụi mắt khi tay bẩn có thể vô tình đưa bụi bẩn, vi khuẩn vào mắt.
  • Sử dụng mỹ phẩm: Sử dụng mỹ phẩm cho mắt không đảm bảo chất lượng hoặc sử dụng sai cách có thể gây kích ứng mắt và dẫn đến dị vật rơi vào mắt.
  • Tai nạn: Tai nạn khi làm việc với các dụng cụ như máy cắt, máy hàn, hoặc khi chơi các môn thể thao nguy hiểm có thể khiến mảnh vụn bay vào mắt.
• Một số nguyên nhân khác:
  • Đeo kính áp tròng: Kính áp tròng có thể bị lỏng lẻo và di chuyển trong mắt, dẫn đến dị vật bay vào mắt dễ dàng hơn.
  • Mắt khô: Mắt khô có thể khiến bụi bẩn và các mảnh vụn dễ bám vào mắt hơn.
  • Một số bệnh lý về mắt: Một số bệnh lý về mắt như viêm kết mạc, dị ứng mắt có thể khiến mắt ngứa và chảy nước mắt, dẫn đến dụi mắt và tăng nguy cơ dị vật rơi vào mắt.

Dấu hiệu nhận biết có dị vật trong mắt

Lưu ý những dấu hiệu sau sẽ giúp bạn nhận biết được tình trạng có dị vật trong mắt:

• Cảm giác khó chịu: Bạn có cảm giác cộm xốn, ngứa ngáy, khó chịu trong mắt, cảm thấy như có gì đó dính vào mắt, mắt bị rát, nóng bừng.
• Triệu chứng thị giác: Mắt nhìn mờ, nhòe đi, sợ ánh sáng, nhìn thấy chấm đen hoặc đốm sáng trước mắt.
• Chảy nước mắt nhiều hơn bình thường, có thể bị đỏ, sưng, đau nhức mắt.

Mức độ nghiêm trọng của các dấu hiệu có thể khác nhau tùy thuộc vào tình trạng, kích thước, vị trí và loại dị vật trong mắt bạn. Đôi khi có một số trường hợp không có triệu chứng rõ ràng đặc biệt là khi dị vật nhỏ và nằm trên kết mạc.

Biến chứng khi không xử lý dị vật trong mắt

Dị vật rơi vào mắt là tình trạng phổ biến và thường nhẹ. Hầu hết các trường hợp có thể tự phục hồi trong vài ngày hoặc vài tuần nếu được xử lý đúng cách. Ví dụ, với các dị vật đơn giản như cát, bụi bẩn, triệu chứng thường chỉ là cộm, đỏ mắt và chảy nước mắt. Lúc này, bạn xử lý dị vật bằng nước muối sinh lý hoặc nước sạch rửa mắt nhẹ nhàng, có thể dùng dụng cụ hỗ trợ như cốc, bình xịt, tuyệt đối không dụi mắt vì có thể làm tổn thương thêm và sử dụng thuốc nhỏ mắt theo chỉ định của bác sĩ để tránh tình trạng nhiễm khuẩn.

Tuy nhiên, một số trường hợp có thể gặp tổn thương mắt nghiêm trọng do dị vật. Do đó, việc đến bệnh viện sớm để được thăm khám và điều trị là vô cùng cần thiết nhằm tránh biến chứng nặng nề. Dưới đây là một số biến chứng khi không xử lý dị vật trong mắt:

• Nhiễm trùng mắt: Dị vật có thể mang theo vi khuẩn, virus hoặc nấm vào mắt, dẫn đến nhiễm trùng. Nhiễm trùng có thể gây ra các triệu chứng như mắt đỏ, sưng, chảy mủ, đau nhức, nhìn mờ. Nếu không được điều trị, nhiễm trùng có thể lan rộng và gây ra các biến chứng nghiêm trọng hơn như viêm loét giác mạc, viêm nội nhãn, thậm chí mù lòa.
• Tổn thương giác mạc: Dị vật có thể gây trầy xước, rách hoặc thủng giác mạc. Tổn thương giác mạc có thể dẫn đến các triệu chứng như: Đau nhức, nhìn mờ, chảy nước mắt. Nếu không được điều trị, tổn thương giác mạc có thể dẫn đến sẹo giác mạc, ảnh hưởng đến thị lực vĩnh viễn.
• Tăng nhãn áp: Dị vật có thể làm tắc nghẽn đường thoát dịch trong mắt, dẫn đến tăng nhãn áp và có thể gây ra các triệu chứng như: Đau nhức mắt, nhức đầu, buồn nôn, nhìn mờ. Nếu không được điều trị, tăng nhãn áp có thể dẫn đến tổn thương dây thần kinh thị giác và mù lòa.

Dị vật rơi vào mắt có thể khiến mắt bị nhiễm trùng hoặc tổn thương, do vậy việc xử lý kịp thời và đúng cách rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe mắt.

Cách xử lý khi có dị vật trong mắt

Nếu bạn nghi ngờ bị dị vật trong mắt, bạn cần đến bác sĩ chuyên khoa để điều trị kịp thời tránh những biến chứng nguy hiểm cho đôi mắt. Tuy nhiên phụ thuộc vào dị vật nhỏ hay lớn, có gây nguy hiểm cho đôi mắt hay không chúng ta sẽ có những cách xử lý khác nhau.

Dị vật nhỏ không có tính chất nguy hiểm, bạn có thể tham khảo những mẹo lấy dị vật trong mắt dưới đây:

• Chớp mắt: Một phản xạ tự nhiên của cơ thể khi bị dị vật rơi vào mắt đó là chớp mắt. Điều này giúp nước mắt tiết ra cuốn trôi ra ngoài hay đẩy những dị vật nhỏ như bụi bẩn, phấn hoa hoặc côn trùng về phía khóe mắt và bị chúng ta loại bỏ dễ dàng. Để tăng hiệu quả “rửa trôi”, bạn nên chớp mắt nhanh và liên tục trong vài phút hoặc ngáp để kích thích tuyến lệ tiết ra nhiều nước mắt hơn.
• Kéo mí mắt: Cách này áp dụng khi dị vật mắc kẹt ở mí mắt dưới. Trước khi thực hiện bạn cần rửa tay kỹ bằng xà phòng. Đầu tiên bạn dùng ngón tay cái và ngón trỏ để kẹp nhẹ phần da mí mắt trên kéo xuống và đặt trùm lên mí mắt dưới, sau đó đưa tròng mắt nhìn lên trên và đảo tròng mắt. Cách này giúp dị vật dễ ra khỏi mắt của bạn.
• Rửa mắt: Rửa mắt bằng nước muối sinh lý hoặc nước sạch là cách phổ biến và hiệu quả nhất để loại bỏ dị vật nhỏ trong mắt. Bạn có thể dùng dụng cụ hỗ trợ như cốc rửa mắt, bình xịt để tiện lợi hơn. Hãy nhớ rửa mắt nhẹ nhàng và không dùng lực mạnh để tránh gây tổn thương cho mắt.

Việc xử lý kịp thời và đúng cách khi có dị vật trong mắt là rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe mắt và tránh biến chứng nghiêm trọng.

Các câu hỏi thường gặp về dị vật trong mắt:

Tôi nên làm gì nếu có dị vật trong mắt?

Nếu có dị vật trong mắt, bạn nên đến bác sĩ chuyên khoa để được xem xét và điều trị kịp thời. Tránh tự ý lấy dị vật ra mắt mà không có kiến thức và kỹ năng cần thiết.

Làm sao để phòng ngừa dị vật trong mắt?

Để phòng ngừa dị vật trong mắt, bạn nên đeo kính bảo hộ khi làm công việc có nguy cơ xâm nhập dị vật vào mắt, tránh tiếp xúc với môi trường bụi bẩn, cung cấp độ ẩm cho mắt bằng cách sử dụng máy lọc không khí hoặc ủ mắt bằng nước muối sinh lý, giữ vệ sinh mắt sạch sẽ và hạn chế sử dụng mỹ phẩm mắt không đảm bảo chất lượng hay sử dụng sai cách.

Dị vật trong mắt có thể làm tổn thương mắt không?

Dị vật trong mắt có thể gây tổn thương mắt, bao gồm nhiễm trùng, tổn thương giác mạc và tăng nhãn áp. Việc xử lý kịp thời và đúng cách là vô cùng quan trọng để tránh biến chứng nghiêm trọng.

Làm sao để nhận biết có dị vật trong mắt?

Những dấu hiệu nhận biết có dị vật trong mắt bao gồm cảm giác khó chịu, triệu chứng thị giác và chảy nước mắt nhiều hơn bình thường. Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu nào, hãy đến bác sĩ chuyên khoa để được kiểm tra.

Phải làm gì nếu không thể lấy dị vật ra khỏi mắt?

Nếu bạn không thể lấy dị vật ra khỏi mắt, hãy đến bác sĩ chuyên khoa để được xem xét và điều trị kịp thời. Đừng cố tự ý lấy dị vật ra mắt mà không có kiến thức và kỹ năng cần thiết.

Nguồn: Tổng hợp