Triệu chứng, nguyên nhân và các cách điều trị bệnh não gan

Khi nhận được chẩn đoán mắc bệnh não gan, không ít người bệnh đặt ra các câu hỏi về triệu chứng, nguyên nhân và phương pháp điều trị. Đây là điều hoàn toàn dễ hiểu khi sức khỏe luôn là mối quan tâm lớn. Hãy cùng tìm hiểu sâu hơn qua bài viết sau đây để nắm bắt rõ hơn về căn bệnh này.

Hiểu Về Bệnh Não Gan

Bệnh não gan, còn được gọi là hôn mê gan, là một tình trạng nghiêm trọng dẫn đến rối loạn ý thức, hành vi và hôn mê do suy giảm chức năng gan. Đây là hệ quả của việc gan không thể chuyển hóa và loại bỏ độc tố, ảnh hưởng tới hệ thần kinh trung ương.

“Bệnh não gan không chỉ đơn thuần là sự suy yếu chức năng gan mà còn là một biểu hiện nghiêm trọng của rối loạn chuyển hóa trong cơ thể.”

Triệu Chứng Bệnh Não Gan

Triệu chứng của bệnh não gan có thể khác nhau ở từng bệnh nhân, phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh. Trong các giai đoạn đầu, bệnh nhân có thể chỉ có các biểu hiện nhẹ, như mệt mỏi, khó tập trung. Khi bệnh tiến triển nặng hơn, các triệu chứng có thể trở nên rõ ràng và đáng lo ngại hơn:

• Rối loạn nhận thức và giấc ngủ: Chu kỳ ngủ – thức thay đổi, giảm cử động tự phát và có thể rơi vào trạng thái hôn mê.
• Thay đổi nhân cách và tính tình: Gồm các biểu hiện hưng phấn, vô cảm, lo lắng và sự hoang mang.
• Suy giảm ý thức: Gây ra các tình trạng như lơ mơ, mất định hướng về không gian và thời gian, và suy giảm trí nhớ.
• Rối loạn vận ngôn: Khó khăn trong việc diễn đạt và phát ngôn chuẩn xác.
• Triệu chứng thể chất: Các dấu hiệu như hơi thở có mùi hôi (gọi là foetor hepaticus), run tay (asterixis) có thể ảnh hưởng đến các hoạt động hàng ngày.

Nguyên Nhân Gây Bệnh Não Gan

Bệnh não gan có thể phát sinh từ nhiều nguyên nhân khác nhau, được chia thành nguyên nhân ngoại sinh và nội sinh. Hiểu rõ nguyên nhân là một phần quan trọng trong việc dự phòng và điều trị bệnh hiệu quả.

Nguyên Nhân Ngoại Sinh

• Dinh dưỡng không cân đối: Sự tiếp nhận quá nhiều protein qua tĩnh mạch hoặc quá trình truyền đạm quá mức có thể dẫn đến tình trạng dư thừa amoniac trong máu.
• Xuất huyết tiêu hóa nghiêm trọng: Xuất huyết có thể gây tổn thương gan cấp tính hoặc mạn tính, làm tăng nguy cơ tích tụ chất độc trong cơ thể.
• Sử dụng thuốc lợi tiểu mạnh: Điều này có thể dẫn đến tình trạng mất nước và hạ kali trong máu, ảnh hưởng tiêu cực đến chức năng gan.
• Ngộ độc rượu: Tiêu thụ rượu quá mức và thường xuyên làm tổn thương các tế bào gan, góp phần vào quá trình phát triển bệnh.

Nguyên Nhân Nội Sinh

• Viêm gan cấp hoặc viêm gan nhiễm độc: Các trạng thái viêm gan nghiêm trọng hoặc ung thư gan có thể ảnh hưởng lớn đến chức năng gan, từ đó dẫn đến tích tụ chất độc trong não.
• Suy gan nặng: Gây cản trở dòng máu từ mạch cửa vào gan, dẫn đến việc tổng hợp và tích tụ chất độc trong não.

Yếu tố thuận lợi khởi phát bệnh não gan

Mọi bệnh nhân mắc bệnh gan cấp hoặc mạn tính đều có thể mắc bệnh não gan. Bệnh não gan có thể khởi phát do các yếu tố thuận lợi khác nhau. Các yếu tố có thể làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh não gan như:

• Thuốc, rượu: Rượu, Benzodiazepines, thuốc an thần, thuốc ngủ, thảo dược.
• Tăng sản xuất, hấp thu NH3 vào hàng rào máu não: Xuất huyết tiêu hóa, nhiễm trùng, rối loạn điện giải, táo bón, ăn nhiều đạm, kiềm chuyển hóa
• Mất dịch: Nôn ói, tiêu chảy, lợi tiểu, chọc tháo dịch báng lượng lớn, xuất huyết.
• Có đặt nối thông cửa chủ: đặt TIPs, phẫu thuật tạo nối thông hoặc nối thông tự nhiên.
• Tắc mạch: Huyết khối tĩnh mạch gan, huyết khối tĩnh mạch cửa.
• Ung thư biểu mô tế bào gan nguyên phát…

Phương Pháp Chẩn Đoán Và Điều Trị Bệnh Não Gan

Chẩn đoán bệnh não gan dựa vào lịch sử bệnh án, triệu chứng và các phương pháp xét nghiệm cận lâm sàng như MRI, CT và điện não đồ. Ngoài ra, các xét nghiệm máu để kiểm tra nồng độ amoniac cũng rất quan trọng.

Điều trị cần xem xét kỹ nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh, với các phương pháp thường được áp dụng bao gồm:

• Lactulose: Loại đường tổng hợp giúp giảm hấp thụ chất độc qua việc kích thích nhu động ruột, đồng thời làm giảm pH đại tràng và ức chế sự phát triển của vi khuẩn sản xuất amoniac.
• Thuốc kháng sinh: Rifaximin là một kháng sinh không hấp thụ qua đường ruột, giúp loại bỏ vi khuẩn tạo độc trong hệ tiêu hóa, từ đó làm giảm lượng amoniac sản sinh.
• Điều chỉnh chế độ ăn uống: Giảm lượng protein nạp vào cơ thể để giảm bớt gánh nặng chuyển hóa cho gan.
• Điều chỉnh việc sử dụng thuốc: Giảm hoặc ngưng sử dụng những loại thuốc có thể làm tăng nguy cơ bệnh não gan, tùy theo chỉ định của bác sĩ.

Thói Quen Sinh Hoạt Và Chế Độ Dinh Dưỡng Hỗ Trợ Điều Trị Bệnh Não Gan

Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ và duy trì chế độ dinh dưỡng cân bằng, tránh tiêu thụ quá nhiều thịt đỏ để cơ thể không sản sinh quá nhiều amoniac. Tăng cường ăn rau xanh, trái cây và các nguồn protein từ thực vật như đậu nành, đậu và sản phẩm từ sữa ít béo.

“Giữ tâm lý lạc quan, nói chuyện với người thân yêu và tránh xa căng thẳng để hỗ trợ quá trình điều trị hiệu quả hơn.”

Bên cạnh đó, việc tập luyện thể thao thường xuyên ở mức độ vừa phải và duy trì cân nặng hợp lý cũng góp phần quan trọng trong việc quản lý bệnh tình.

Phương Pháp Phòng Ngừa Bệnh Não Gan

Để phòng ngừa bệnh não gan, cần tránh tiêu thụ rượu, hạn chế sử dụng các loại thuốc ảnh hưởng đến hệ thần kinh khi không cần thiết và duy trì lối sống lành mạnh. Tái khám định kỳ để theo dõi sức khỏe gan và tiêm phòng đầy đủ cũng là cách hữu hiệu để bảo vệ lá gan của bạn.

Đặc biệt, việc giáo dục sức khỏe, nâng cao nhận thức cộng đồng về các yếu tố nguy cơ và triệu chứng của bệnh não gan là vô cùng quan trọng. Điều này giúp sớm phát hiện và có biện pháp can thiệp kịp thời, giảm tỷ lệ biến chứng nguy hiểm do bệnh gây ra.

Câu Hỏi Thường Gặp (FAQ) Về Bệnh Não Gan

• Bệnh não gan có chữa khỏi được không? Với việc điều trị kịp thời và kiểm soát tốt nguyên nhân cơ bản, nhiều trường hợp bệnh não gan có thể cải thiện đáng kể.
• Tôi có thể ăn gì nếu bị bệnh não gan? Bạn nên tuân theo chế độ ăn ít protein, tập trung vào các nguồn protein thực vật và tránh rượu cùng các chất kích thích.
• Làm thế nào để ngăn ngừa bệnh não gan tái phát? Điều chỉnh chế độ ăn uống, giữ cân bằng điện giải và theo dõi sức khỏe gan thường xuyên là cách hữu hiệu để ngăn ngừa tái phát.
• Bệnh não gan có gây ảnh hưởng lâu dài không? Nếu không được điều trị, bệnh có thể gây ra các tổn thương vĩnh viễn về nhận thức và thần kinh.
• Có cần nhập viện khi mắc bệnh não gan không? Điều này phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh. Trong các trường hợp nặng, cần phải nhập viện để điều trị và theo dõi chặt chẽ.

Hy vọng các nội dung trên sẽ giúp bạn có cái nhìn rõ nét hơn về bệnh não gan, từ đó có thể nhận biết và điều chỉnh lối sống phù hợp để bảo vệ sức khỏe lâu dài.

Nguồn: Tổng hợp