U nang buồng trứng: hiểu biết từ a-z để bảo vệ sức khỏe
U nang buồng trứng, một tình trạng phổ biến mà có thể nhiều chị em phụ nữ đang gặp phải, thường không nguy hiểm nhưng cũng không nên coi thường. Với tỷ lệ lành tính lên tới 90%, nhưng vẫn có 10% là ác tính, tập trung chủ yếu ở phụ nữ tiền mãn kinh. Đa số các u nang tự biến mất sau vài tháng mà không cần điều trị. Tuy nhiên, một số ít trường hợp cần can thiệp y tế như thuốc hoặc phẫu thuật. Hãy cùng nhau tìm hiểu sâu hơn về loại u nang này và cách chăm sóc hiệu quả.
U Nang Buồng Trứng Là Gì?
U nang buồng trứng là những khối u chứa đầy chất dịch hoặc chất rắn có dạng bã đậu. Chúng phát triển bất thường bên trong hoặc trên bề mặt buồng trứng, nơi mà các nang này hình thành do tích tụ dịch hoặc mô mới phát triển. Hiện nay, u nang buồng trứng chiếm khoảng 3,6% trong các bệnh phụ khoa.
Phân Loại U Nang Buồng Trứng
- U cơ năng
- Nang noãn bào: Phát triển từ nang nguyên thuỷ, thường có đường kính dưới 1,5cm và tự tiêu biến sau vài ngày đến vài tuần sau khi hình thành.
- Nang hoàng thể: Phát triển từ thể vàng, có thể xảy ra xuất huyết trong nang.
- U lành tính (có thể phát triển thành u ác tính)
- Nang quái buồng trứng: Thường có mô tế bào da, xuất phát từ cả ba lớp tế bào mầm.
- U xơ: Tiến triển chậm, kích thước thường nhỏ hơn 7cm.
- Nang từ tế bào biểu mô tuyến: Chứa nước hoặc dịch nhày bên trong.
Dấu Hiệu Và Triệu Chứng Của U Nang Buồng Trứng
Hầu hết u cơ năng và u lành tính thường vô hại và không có triệu chứng rõ rệt. Nhưng đôi khi có thể xuất hiện các triệu chứng sau:
- Đau vùng chậu, thắt lưng hoặc đùi: Do khối u chèn ép dây thần kinh hoặc các cơ quan lân cận.
- Đau tức bụng dưới, buồn nôn, nôn và đầy hơi: Do khối u lớn khiến bụng to lên và gây khó chịu.
- Đi tiểu liên tục: Kích thích đi tiểu nhiều hơn do khối u chèn ép bàng quang.
- Đau khi quan hệ tình dục: Một số u nang phát triển gần cổ tử cung.
- Rối loạn kinh nguyệt: Biểu hiện chung của nhiều bệnh phụ khoa liên quan đến buồng trứng.
- Tăng cân không rõ nguyên nhân: Không phải triệu chứng điển hình nhưng cũng cần chú ý.
Biến Chứng Có Thể Gặp Khi Mắc Bệnh
- Xoắn u nang
- Vỡ nang
- Chèn ép nội tạng xung quanh
Bất kỳ triệu chứng nào xuất hiện, hãy liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn.
Nguyên Nhân Dẫn Đến U Nang Buồng Trứng
Trong giai đoạn đầu của mỗi chu kỳ kinh nguyệt, buồng trứng sản sinh các cấu trúc dạng u nang nhỏ gọi là nang trứng. Nếu một nang bình thường phát triển không đúng cách, nó biến thành “u nang chức năng”. Những nguyên nhân khác bao gồm:
- Rối loạn nội tiết tố
- Rối loạn hormon
- Bệnh lý về nội mạc tử cung hoặc buồng trứng
Những Ai Có Nguy Cơ Mắc Phải?
Phụ nữ ở mọi độ tuổi, từ dậy thì đến mãn kinh, đều có nguy cơ mắc phải u nang buồng trứng, đặc biệt là trong độ tuổi 30 – 40.
Yếu Tố Làm Tăng Nguy Cơ U Nang Buồng Trứng
- Vấn đề nội tiết tố
- Thai kỳ
- Lạc nội mạc tử cung
- Nhiễm trùng vùng chậu nặng
- Tiền sử có u nang buồng trứng
Chẩn Đoán U Nang Buồng Trứng
- Siêu âm qua âm đạo: Dễ dàng phát hiện các khối u tình cờ.
- Xét nghiệm chỉ dấu khối u: Để xác định cần cắt bỏ hoặc nghi ngờ ung thư.
Phương Pháp Điều Trị U Nang Buồng Trứng Hiệu Quả
Nhiều trường hợp u nang nhỏ tự tiêu biến mà không cần can thiệp. Tuy nhiên, cần tuân theo các phương pháp sau:
- Siêu âm định kỳ theo dõi tiến triển
- Phẫu thuật hở hoặc nội soi đối với khối u nghi ngờ ung thư
Những Thói Quen Sinh Hoạt Có Thể Giúp Hạn Chế U Nang
- Chế độ sinh hoạt:
- Tuân thủ hướng dẫn điều trị của bác sĩ
- Duy trì lối sống tích cực
- Thăm khám định kỳ
- Chế độ dinh dưỡng:
- Thực phẩm giàu chất xơ
- Protein từ cá, đậu phụ, thịt gà
- Thực phẩm và gia vị chống viêm
Phương Pháp Phòng Ngừa U Nang Buồng Trứng Hiệu Quả
- Kiểm tra sức khoẻ định kỳ
- Thăm khám ngay khi có triệu chứng
- Vệ sinh vùng kín sạch sẽ
Câu Hỏi Thường Gặp (FAQ)
- U nang buồng trứng có phải là ung thư không?Đa số các u nang buồng trứng là lành tính và không phải ung thư. Tuy nhiên, một số ít trường hợp có thể phát triển thành ung thư, đặc biệt là các khối u xuất hiện ở phụ nữ sau mãn kinh.
- Triệu chứng của u nang buồng trứng thường xuất hiện như thế nào?U nang buồng trứng thường không có triệu chứng. Những triệu chứng có thể xuất hiện bao gồm: đau bụng dưới, cảm giác đầy hơi, đi tiểu thường xuyên, và rối loạn kinh nguyệt. Khi có triệu chứng, nên khám bác sĩ để được tư vấn.
- Có cần phải phẫu thuật để loại bỏ u nang buồng trứng không?Không phải tất cả các trường hợp u nang buồng trứng cần phẫu thuật. Phương pháp điều trị phụ thuộc vào kích thước, vị trí, và tình trạng của u nang cũng như triệu chứng của bệnh nhân. Bác sĩ sẽ tư vấn giải pháp thích hợp, có thể là theo dõi, dùng thuốc, hoặc phẫu thuật.
- Có thể phòng ngừa u nang buồng trứng không?Mặc dù không thể ngăn ngừa hoàn toàn, nhưng việc duy trì một lối sống lành mạnh, chế độ ăn uống cân đối và kiểm tra sức khỏe định kỳ có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh.
- Khi nào nên gặp bác sĩ?Nên gặp bác sĩ nếu bạn trải qua triệu chứng như đau vùng bụng dưới dai dẳng, cảm giác đầy hơi kéo dài, hoặc có những dấu hiệu bất thường khác. Khám định kỳ cũng rất quan trọng để phát hiện sớm và quản lý tình trạng bệnh.
Nguồn: Tổng hợp
