U tủy thượng thận: những điều cần biết và cách phòng ngừa hiệu quả

U tủy thượng thận, hay còn được biết đến với tên gọi pheochromocytoma, là một khối u hiếm gặp phát sinh từ các tế bào chromaffin của tủy thượng thận. Có thể bạn đã nghe về các triệu chứng đi kèm như đánh trống ngực, đổ mồ hôi và tăng huyết áp đột ngột. Dù phần lớn các trường hợp lành tính, không lan sang các bộ phận khác của cơ thể, nhưng có một phần nhỏ có thể chuyển biến thành ác tính. Vậy làm thế nào để nhận biết bệnh sớm và phòng ngừa hiệu quả?

U Tủy Thượng Thận Là Gì?

U tủy thượng thận thuộc loại khối u thần kinh nội tiết, chủ yếu phát triển từ các tế bào chromaffin. Những tế bào này có nhiệm vụ sản xuất hormone quan trọng cho cơ thể và nằm ở tuyến thượng thận. Đặc biệt, khoảng 85% các ca bệnh phát sinh ở tuỷ thượng thận, số còn lại xuất phát từ các tế bào nhiễm sắc ngoài tuyến, thường gọi là u cận hạch (paraganglioma).

Các triệu chứng bao gồm: nhịp tim nhanh, huyết áp cao đột ngột, và cảm giác run rẩy là dấu hiệu bạn cần lưu ý.

Triệu Chứng Của U Tủy Thượng Thận

• Huyết áp cao thường xuyên hoặc đột ngột.
• Nhịp tim nhanh hoặc không đều.
• Đau đầu dữ dội và mồ hôi nhiều.
• Đau ở bụng hoặc ngực, buồn nôn.
• Sụt cân không rõ nguyên nhân.

Các tình trạng hoặc hoạt động như căng thẳng cảm xúc mạnh, vận động thể lực cường độ cao, hoặc tiêu thụ thực phẩm giàu tyramine (như rượu vang đỏ, sô cô la) có thể làm triệu chứng tồi tệ hơn.

Nguyên Nhân Gây Ra U Tủy Thượng Thận

Đôi khi, u tủy thượng thận có thể phát triển do đột biến các gen như RET, VHL, NF1, và nhiều gen khác. Theo nghiên cứu, khoảng 35% trường hợp có liên quan đến yếu tố di truyền trong gia đình. Tuy nhiên, nhiều trường hợp khác xuất hiện mà không có nguyên nhân rõ ràng hoặc không có tính di truyền.

Ai Có Nguy Cơ Mắc U Tủy Thượng Thận?

U tủy thượng thận thường được phát hiện ở những người từ 20 đến 50 tuổi nhưng có thể xuất hiện ở bất kỳ độ tuổi nào. Những người có rối loạn di truyền hiếm gặp như bệnh Von Hippel-Lindau, hội chứng u cận hạch di truyền có nguy cơ cao mắc bệnh hơn.

Chẩn Đoán U Tủy Thượng Thận

• Xét nghiệm nước tiểu 24 giờ: Đo lượng catecholamine để đánh giá chức năng thận.
• Xét nghiệm máu: Kiểm tra mức catecholamine và xác định nồng độ cao hơn bình thường.
• Chụp CT hoặc MRI: Đánh giá hình thái và kích thước khối u.

Đừng bỏ qua bất kỳ dấu hiệu nào, hãy đi khám bác sĩ nếu bạn nghi ngờ bệnh.

Phương Pháp Điều Trị U Tủy Thượng Thận

• Thuốc: Sử dụng thuốc chẹn alpha và beta để kiểm soát huyết áp và giảm triệu chứng.
• Phẫu thuật: Loại bỏ khối u qua phẫu thuật là biện pháp phổ biến.
• Xạ trị và hóa trị: Sử dụng khi khối u ác tính lan rộng.

Tiên lượng u tủy thượng thận phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm kích thước và mức độ lan rộng của khối u.

Phòng Ngừa U Tủy Thượng Thận

Không có cách nào để ngăn chặn hoàn toàn u tủy thượng thận, nhưng liệu pháp tư vấn di truyền có thể giúp phát hiện sớm bệnh nếu bạn có nguy cơ cao. Hãy thường xuyên gặp bác sĩ nếu gia đình bạn có tiền sử bệnh lý liên quan hoặc bạn cảm thấy mình thuộc nhóm nguy cơ cao.

Bằng cách tìm hiểu và chú ý tới các dấu hiệu và triệu chứng của u tủy thượng thận, bạn có thể bảo vệ sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống của mình.

Các Câu Hỏi Thường Gặp (FAQ) Về U Tủy Thượng Thận

• U tủy thượng thận có nguy hiểm không?Dù phần lớn các khối u là lành tính, nhưng một số có thể trở thành ác tính, gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.
• Làm thế nào để phát hiện sớm u tủy thượng thận?Khám sức khỏe định kỳ và thực hiện các xét nghiệm cần thiết theo hướng dẫn của bác sĩ giúp phát hiện sớm.
• Chế độ ăn uống ảnh hưởng thế nào đến triệu chứng u tủy thượng thận?Tránh thực phẩm giàu tyramine có thể giúp kiểm soát triệu chứng như đau đầu và tăng huyết áp.
• Tôi có thể ngăn ngừa u tủy thượng thận bằng cách nào?Hiện chưa có cách phòng ngừa hoàn toàn, nhưng tư vấn di truyền và theo dõi sức khỏe định kỳ có thể giúp kiểm soát nguy cơ.
• Việc điều trị có thể gây ra những tác dụng phụ nào?Các phương pháp như thuốc hoặc phẫu thuật có thể gây ra một số tác dụng phụ, tùy theo từng trường hợp mà cần bác sĩ theo dõi sát sao.

Nguồn: Tổng hợp