Vòng tránh thai là gì?

Vòng tránh thai (Intrauterine Device – IUD) là phương pháp tránh thai hiệu quả, an toàn, tiện lợi và tiết kiệm. Việc lựa chọn đặt vòng tránh thai cần được cân nhắc kỹ lưỡng dựa trên tình trạng sức khỏe và nhu cầu của mỗi phụ nữ.

Các loại vòng tránh thai

 Vòng tránh thai trơ

Thập niên 60 của thế kỷ trước là kỉ nguyên của các vòng tránh thai trơ. Chúng là một dụng cụ bằng chất dẻo (plastic), được định hình để có thể đặt vừa khít vào buồng tử cung. Có nhiều hình dạng khác nhau nhưng hoạt động trên cùng một nguyên lý. Các vòng tránh thai trơ thường được pha thêm BaSO4 để có thể dễ dàng được nhìn thấy trên phim chụp X- quang. Tuy nhiên vì hiệu quả không cao nên ngày nay dụng cụ tránh thai trơ hầu như không còn được sử dụng nữa.

Cơ chế tránh thai của dụng cụ tử cung trơ là gây một phản ứng viêm tại chỗ do sự hiện diện của dị vật ảnh hưởng đến giao tử và tiến trình làm tổ. Cơ chế đơn độc của IUD trơ dẫn đến hiệu quả tránh thai khá thấp.

Vòng tránh thai chứa đồng

Để cải thiện hiệu quả tránh thai của IUD trơ, người ta đưa thêm đồng kim loại vào IUD. Đây cũng là loại vòng tránh thai được sử dụng thông dụng nhất trong đặt vòng tránh thai hiện nay, vòng có hình chữ T và hình cánh cung, có quấn đồng. Đuôi vòng có hai dây nhỏ thò ra âm đạo độ 1 – 2 cm để giúp bạn có thể kiểm tra xem vòng còn ở đúng vị trí hay không hoặc khi lấy vòng ra khỏi tử cung một cách dễ dàng. Có 2 loại vòng tránh thai chứa đồng thường được sử dụng ở Việt Nam: Vòng TCu-380A và vòng Multiload 375.

• Ưu điểm:
  • Thời gian tác dụng của IUD chứa đồng sẽ tùy thuộc vào từng loại vòng. Với vòng Tcu 380, hiệu quả tránh thai là 8 – 10 năm, còn với loại vòng Multiload 375 hiệu quả là 5 – 6 năm. Những ngày mới đặt, chị em phụ nữ có thể cảm thấy hơi vướng víu chút ít, nhưng dần dần khi quen, cảm giác ấy cũng sẽ qua mau.
  • Biện pháp đặt vòng tránh thai cũng là cách để giúp cho quan hệ vợ chồng được “thật” hơn so với các phương pháp khác như dùng bao cao su.
• Nhược điểm:
  • Khi mới đặt vòng tránh thai, chị em có thể cảm thấy đau bụng, vướng víu, ra máu.
  • Vòng tránh thai có thể tác động đến chu kỳ kinh nguyệt của chị em khiến thời gian kinh nguyệt dài hơn, ra máu nhiều hơn, nữ giới đau bụng nhiều hơn trong chu kỳ, hoặc có đau lưng…
  • Một số người có triệu chứng ra khí hư bất thường và số lượng nhiều.
  • Một số tình trạng hiếm khi xảy ra như: Vòng tránh thai lạc chỗ (bị tống xuất ra ngoài cổ tử cung hoặc di chuyển lên trên, xuyên qua lớp cơ tử cung).

Vòng tránh thai nội tiết

Hiện nay, so với vòng tránh thai thông thường, vòng tránh thai nội tiết có progestin được phóng thích đều đặn tạo nên hiệu quả tránh thai cao hơn.

Ưu điểm:

• Hiệu quả cao đến 98 – 99%, phát huy tác dụng ngừa thai ngay lập tức và hiệu quả lâu dài (5 năm đối với vòng Mirena).
• Rất an toàn, không làm ảnh hưởng đến khả năng thụ thai và sinh sản, chị em phụ nữ có thể lấy vòng ra bất cứ lúc nào để mang thai, sinh nở khi có nhu cầu.
• Có thể làm giảm đau bụng kinh hay các triệu chứng của lạc nội mạc tử cung như đau vùng chậu, xuất huyết bất thường.
• Mirena ngoài tác dụng ngừa thai còn được coi như là một phương pháp điều trị hiệu quả những trường hợp rong kinh cơ năng liên quan đến nội tiết và những trường hợp rong kinh do u xơ tử cung, hay lạc nội mạc tử cung.

Nhược điểm:

• Giá của vòng tránh thai nội tiết là khá cao so với mặt bằng chung.
• Có thể gây một số tác dụng phụ như: nhức đầu, buồn nôn, đau tức ngực, nổi mụn trứng cá… Các triệu chứng sau khi đặt vòng tránh thai nội tiết chỉ thoáng qua và không có gì đáng lo lắng.

Quy trình đặt vòng tránh thai

• Bước 1: Trước khi đặt vòng tránh thai

Trước khi quyết định đặt vòng tránh thai, hãy tìm hiểu kỹ những ưu, nhược điểm của phương pháp này và đối chiếu với bản thân.

• Bước 2: Đặt vòng tránh thai

Bác sĩ sẽ thực hiện đặt vòng tránh thai bằng cách chèn 2 ngón tay vào âm đạo và tay kia bác sĩ sẽ đặt trên bụng bệnh nhân để cảm nhận các cơ quan vùng chậu.

Từ đó, bác sĩ sẽ xác định vị trí và kích thước của tử cung để đặt vòng tránh thai. Bác sĩ sẽ mở âm đạo ra bằng cách sử dụng một dụng cụ y tế (dụng cụ mỏ vịt). Sau đó sẽ khử trùng để làm sạch âm đạo và giảm nguy cơ nhiễm trùng. Nếu cần thiết chỉ định thuốc gây tê có thể được đưa ra. Cuối cùng, vòng tránh thai được luồn qua cổ tử cung. Khi đến tử cung, vòng tránh thai sẽ mở ra thành hình chữ T.

Mặc dù cảm thấy hơi khó chịu khi đặt vòng, nhưng toàn bộ quy trình chỉ mất vài phút. Hầu hết phụ nữ sẽ thấy thoải mái và có thể tiếp tục các hoạt động hàng ngày sau khi đặt vòng tránh thai. Sau khi đeo sẽ được đề nghị mang theo băng vệ sinh trong trường hợp bị chảy máu sau khi đặt vòng.

• Bước 3: Sau khi đặt vòng tránh thai

Nếu bị chảy máu quá nhiều hãy đến gặp bác sĩ để thăm khám. Nên kiểm tra vòng tránh thai hàng tháng để đảm bảo là vòng vẫn được đặt đúng chỗ. Đồng thời cũng có thể tự kiểm tra bằng cách rửa tay sạch, đặt ngón tay vào trong âm đạo đến khi bạn cảm thấy cổ tử cung của mình. Nếu cảm thấy sợi dây từ cổ tử cung đó là vòng tránh thai đang được đặt ở vị trí thích hợp. Lưu ý là chỉ được chạm, không được kéo dây ra vì có thể làm thay đổi vị trí vòng tránh thai.

Lợi ích của vòng tránh thai

Vòng tránh thai là lựa chọn được nhiều phụ nữ tin dùng bởi những ưu điểm vượt trội:

• Hiệu quả cao: Vòng tránh thai có khả năng ngăn ngừa mang thai lên đến 99% trong nhiều năm, tùy thuộc vào loại vòng sử dụng.
• An toàn: Vòng tránh thai được làm từ vật liệu an toàn, đã được kiểm nghiệm và chứng minh qua nhiều nghiên cứu lâm sàng.
• Tiện lợi: Sau khi đặt vòng, bạn có thể yên tâm tận hưởng cuộc sống vợ chồng mà không cần lo lắng về việc mang thai ngoài ý muốn.
• Kinh tế: So với các biện pháp tránh thai khác như thuốc tránh thai hay bao cao su, đặt vòng tránh thai là giải pháp tiết kiệm chi phí lâu dài.
• Dễ dàng sử dụng: Quá trình đặt vòng diễn ra nhanh chóng, đơn giản và ít gây đau đớn.
• Có thể tháo bỏ: Nếu bạn muốn mang thai sau này, vòng tránh thai có thể được tháo bỏ dễ dàng và an toàn.

Rủi ro và tác dụng phụ

Cũng như bất kỳ biện pháp y tế nào, đặt vòng tránh thai cũng tiềm ẩn một số rủi ro và tác dụng phụ.

Rủi ro:

• Thủng tử cung: Đây là biến chứng hiếm gặp nhưng nghiêm trọng nhất khi đặt vòng tránh thai. Tỷ lệ xảy ra chỉ khoảng 0,1 – 0,3% nhưng có thể dẫn đến đau bụng dữ dội, chảy máu âm đạo bất thường và cần phải can thiệp y tế kịp thời.
• Viêm nhiễm vùng chậu: Nguy cơ viêm nhiễm vùng chậu cao hơn trong vài tuần đầu tiên sau khi đặt vòng. Tuy nhiên, hầu hết các trường hợp đều có thể được điều trị bằng kháng sinh.
• Thay đổi chu kỳ kinh nguyệt: Một số phụ nữ có thể gặp các thay đổi về chu kỳ kinh nguyệt sau khi đặt vòng, bao gồm chảy máu nhiều hơn, đau bụng kinh dữ dội hơn hoặc chu kỳ kinh nguyệt không đều.
• Tự đẩy vòng ra ngoài: Vòng tránh thai có thể tự đẩy ra ngoài khỏi tử cung trong một số trường hợp, đặc biệt là trong vài tháng đầu tiên sau khi đặt.
• Mang thai ngoài ý muốn: Mặc dù hiếm gặp, nhưng vẫn có khả năng mang thai ngoài ý muốn khi đặt vòng.

Tác dụng phụ:

• Chảy máu âm đạo bất thường: Chảy máu ngoài chu kỳ kinh nguyệt hoặc chảy máu nhiều hơn bình thường trong kỳ kinh nguyệt là tác dụng phụ phổ biến nhất sau khi đặt vòng. Hầu hết các trường hợp sẽ tự hết sau vài tháng.
• Đau bụng dưới: Đau bụng nhẹ hoặc co thắt có thể xảy ra trong vài ngày đầu tiên sau khi đặt vòng.

• Ra dịch âm đạo: Dịch âm đạo có thể thay đổi về màu sắc, mùi và độ đặc sau khi đặt vòng.
• Phản ứng dị ứng: Một số phụ nữ có thể bị dị ứng với kim loại hoặc nhựa trong vòng tránh thai, dẫn đến các triệu chứng như ngứa, sưng và nổi mẩn đỏ.

Vòng tránh thai là phương pháp tránh thai hiệu quả và an toàn cho hầu hết phụ nữ. Tuy nhiên, bạn cần cân nhắc kỹ lưỡng về những rủi ro và tác dụng phụ tiềm ẩn trước khi quyết định đặt vòng. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn về biện pháp tránh thai phù hợp nhất với bạn.