Gia Đình Và Giới Tính

Xét Nghiệm CA 125 Sớm Phát Hiện Ung Thư Buồng Trứng

Gia Đình Và Giới Tính
07/02/2020

1. Ung Thư Buồng Trứng Là Gì?

Ung thư buồng trứng là một trong những loại ung thư nguy hiểm nhất đối với phụ nữ. Mặc dù tỷ lệ mắc bệnh không cao so với các loại ung thư khác, nhưng vì tính chất “thầm lặng” và dễ bị bỏ qua, ung thư buồng trứng thường được phát hiện khi đã ở giai đoạn muộn, khiến việc điều trị trở nên khó khăn hơn.

Nguyên Nhân Và Yếu Tố Nguy Cơ Gây Ung Thư Buồng Trứng

Đến nay, các nhà khoa học vẫn chưa tìm ra chính xác nguyên nhân gây ra ung thư buồng trứng. Tuy nhiên, có một số yếu tố được xác định là làm tăng nguy cơ mắc bệnh, bao gồm:

  • Tuổi tác: Phụ nữ trên 50 tuổi, đặc biệt là trong giai đoạn mãn kinh, có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
  • Tiền sử gia đình: Nếu trong gia đình có người mắc ung thư buồng trứng, nguy cơ của bạn cũng cao hơn.
  • Gen di truyền: Các đột biến trong gen BRCA1 và BRCA2, những gen liên quan đến ung thư vú và ung thư buồng trứng, có thể làm tăng nguy cơ.
  • Hormonal: Phụ nữ dùng liệu pháp hormone dài hạn hoặc có kinh nguyệt sớm và mãn kinh muộn cũng có thể có nguy cơ cao hơn.

Các Triệu Chứng Phổ Biến Của Ung Thư Buồng Trứng

Các triệu chứng của ung thư buồng trứng thường không rõ ràng và có thể dễ dàng bị nhầm lẫn với các vấn đề sức khỏe khác. Tuy nhiên, nếu bạn nhận thấy những dấu hiệu sau đây, hãy nhanh chóng tham khảo ý kiến bác sĩ:

  • Đau bụng hoặc cảm giác đầy hơi: Đây là triệu chứng phổ biến, thường xuất hiện một cách âm ỉ và dễ bị bỏ qua.
  • Thay đổi thói quen đi vệ sinh: Tiêu chảy, táo bón, hoặc khó tiêu có thể là dấu hiệu cảnh báo.
  • Chảy máu bất thường: Đặc biệt là trong thời gian sau mãn kinh, bất kỳ dấu hiệu chảy máu nào cũng cần được chú ý.
  • Mệt mỏi và giảm cân không rõ lý do: Sự mệt mỏi kéo dài và giảm cân đột ngột có thể là dấu hiệu của ung thư buồng trứng.

Ung thư buồng trứng: Nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết, các giai đoạn phát triển | Vinmec

2. Xét Nghiệm CA 125 Là Gì?

CA 125 là một loại protein có thể được tìm thấy ở mức độ cao trong máu của phụ nữ bị ung thư buồng trứng. Xét nghiệm CA 125 đo lường lượng protein này, giúp các bác sĩ đánh giá khả năng mắc bệnh hoặc theo dõi sự tiến triển của bệnh trong quá trình điều trị.

Chức Năng Của CA 125 Trong Việc Phát Hiện Ung Thư Buồng Trứng

Khi một người mắc ung thư buồng trứng, tế bào ung thư sẽ sản xuất ra CA 125 với số lượng lớn. Mặc dù xét nghiệm này không thể chẩn đoán ung thư buồng trứng một cách chắc chắn, nhưng nồng độ CA 125 cao có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm về sự hiện diện của khối u. Xét nghiệm CA 125 cũng giúp bác sĩ theo dõi tình trạng bệnh ở những người đã được chẩn đoán mắc ung thư, nhất là trong quá trình điều trị.

Tuy nhiên, không phải mọi trường hợp có mức CA 125 cao đều là ung thư buồng trứng. Một số tình trạng bệnh lý khác cũng có thể làm tăng nồng độ CA 125, bao gồm:

  • Lạc nội mạc tử cung: Một căn bệnh xảy ra khi mô tử cung phát triển bên ngoài buồng tử cung.
  • U nang buồng trứng: Các u nang lành tính đôi khi cũng có thể gây tăng CA 125.
  • Viêm vùng chậu: Sự viêm nhiễm trong vùng chậu có thể dẫn đến mức CA 125 tăng cao.

CA 125 Có Được Sử Dụng Cho Mọi Phụ Nữ Không?

Xét nghiệm CA 125 thường được sử dụng cho phụ nữ có nguy cơ cao mắc ung thư buồng trứng, đặc biệt là những người có tiền sử gia đình mắc bệnh hoặc mang đột biến gen BRCA. Tuy nhiên, đối với những phụ nữ không có yếu tố nguy cơ, xét nghiệm này không được khuyến cáo là một phương pháp tầm soát hàng đầu vì khả năng dương tính giả (false positive) khá cao.

Phụ nữ trong độ tuổi từ 50 trở lên hoặc có các yếu tố nguy cơ khác, như đã trải qua các vấn đề về buồng trứng hoặc có tiền sử gia đình về bệnh ung thư, có thể nhận được lợi ích lớn từ việc thực hiện xét nghiệm CA 125 định kỳ.

3. Cách Thức Tiến Hành Xét Nghiệm CA 125

Việc thực hiện xét nghiệm CA 125 khá đơn giản và thường được tiến hành như một phần của xét nghiệm máu thông thường. Tuy nhiên, để có kết quả chính xác và đáng tin cậy, bạn cần lưu ý một số điểm trong quá trình xét nghiệm.

Chuẩn Bị Trước Khi Làm Xét Nghiệm CA 125

Trước khi thực hiện xét nghiệm, bạn cần chuẩn bị một số điều sau:

  • Không cần nhịn ăn: Xét nghiệm CA 125 không yêu cầu phải nhịn ăn, bạn có thể ăn uống bình thường.
  • Thông báo cho bác sĩ về các thuốc đang sử dụng: Một số loại thuốc, đặc biệt là thuốc tránh thai hay thuốc điều trị bệnh về buồng trứng, có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm. Vì vậy, hãy thông báo cho bác sĩ về tất cả các loại thuốc bạn đang dùng.

Quy Trình Xét Nghiệm CA 125

  • Lấy mẫu máu: Xét nghiệm CA 125 được thực hiện bằng cách lấy mẫu máu từ tĩnh mạch (thường là ở cánh tay).
  • Phân tích mẫu máu: Mẫu máu sau đó sẽ được gửi đến phòng xét nghiệm để phân tích nồng độ CA 125 trong cơ thể bạn.
  • Không đau và không mất nhiều thời gian: Quá trình lấy máu rất nhanh chóng, không gây đau đớn và bạn có thể quay lại với sinh hoạt bình thường ngay sau khi làm xét nghiệm.

Kết quả sẽ có sau một vài ngày và bạn sẽ nhận được kết quả qua bác sĩ của mình.

Ý nghĩa của xét nghiệm CA 125 và lưu ý khi thực hiện

4. Lợi Ích Của Việc Xét Nghiệm CA 125 Định Kỳ

Việc xét nghiệm CA 125 định kỳ có thể mang lại nhiều lợi ích, đặc biệt là đối với những phụ nữ có nguy cơ cao mắc ung thư buồng trứng.

Phát Hiện Sớm Và Cơ Hội Điều Trị

Phát hiện ung thư buồng trứng ở giai đoạn sớm là yếu tố quan trọng giúp cải thiện tỷ lệ sống sót của bệnh nhân. Khi ung thư được phát hiện trong giai đoạn đầu, các phương pháp điều trị như phẫu thuật cắt bỏ khối u hoặc hóa trị có thể giúp ngừng sự phát triển của bệnh và tăng cơ hội khỏi bệnh.

  • Tăng khả năng sống sót: Những bệnh nhân phát hiện ung thư buồng trứng ở giai đoạn sớm có tỷ lệ sống sót cao hơn so với những bệnh nhân được chẩn đoán ở giai đoạn muộn.
  • Giảm mức độ nghiêm trọng của điều trị: Phát hiện sớm giúp giảm mức độ nghiêm trọng của các phương pháp điều trị, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.

Tầm Quan Trọng Của Việc Xét Nghiệm Trong Các Trường Hợp Có Tiền Sử Gia Đình

Nếu trong gia đình bạn có người mắc ung thư buồng trứng hoặc các bệnh ung thư khác có liên quan, bạn có thể có nguy cơ cao hơn. Trong những trường hợp này, xét nghiệm CA 125 định kỳ có thể giúp phát hiện bệnh sớm và phòng ngừa những hậu quả nghiêm trọng.

Ngoài ra, nếu bạn có gen BRCA1 hoặc BRCA2, các đột biến này có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư buồng trứng. Đối với những phụ nữ có yếu tố di truyền này, việc thực hiện xét nghiệm CA 125 có thể giúp phát hiện bệnh khi nó vẫn còn trong giai đoạn sớm và dễ điều trị hơn.

5. Những Lưu Ý Khi Làm Xét Nghiệm CA 125

Mặc dù xét nghiệm CA 125 là một công cụ hữu ích trong việc phát hiện ung thư buồng trứng, nhưng bạn cũng cần lưu ý một số điều quan trọng khi thực hiện xét nghiệm này.

Cần Tham Khảo Ý Kiến Bác Sĩ Trước Khi Làm Xét Nghiệm

Trước khi quyết định thực hiện xét nghiệm CA 125, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ. Bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng sức khỏe và nguy cơ mắc ung thư buồng trứng của bạn để xác định liệu xét nghiệm CA 125 có phù hợp hay không. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể khuyến nghị các xét nghiệm khác như siêu âm hoặc xét nghiệm máu khác.

Kết Quả Xét Nghiệm Có Thể Không Hoàn Toàn Chính Xác

Một trong những điều quan trọng cần lưu ý là xét nghiệm CA 125 có thể không cho kết quả chính xác hoàn toàn. Đôi khi, kết quả xét nghiệm có thể cho ra dương tính giả hoặc âm tính giả, vì vậy bác sĩ sẽ cần kết hợp với các phương pháp chẩn đoán khác để đưa ra kết luận chính xác.

Nếu bạn có mức CA 125 cao, bác sĩ có thể yêu cầu các xét nghiệm bổ sung như siêu âm buồng trứng hoặc chụp cắt lớp vi tính để xác định nguyên nhân cụ thể của việc tăng CA 125.

6. Câu Hỏi Thường Gặp (FAQs)

Xét Nghiệm CA 125 Có Được Thực Hiện Cho Mọi Phụ Nữ Không?

Xét nghiệm CA 125 không phải là một phương pháp tầm soát định kỳ cho tất cả phụ nữ. Tuy nhiên, nó rất hữu ích cho những phụ nữ có nguy cơ cao mắc ung thư buồng trứng, chẳng hạn như những người có tiền sử gia đình mắc ung thư buồng trứng hoặc mang gen BRCA. Đối với những phụ nữ không có nguy cơ cao, xét nghiệm này không được khuyến khích như một phần của tầm soát ung thư buồng trứng hàng năm.

Kết Quả CA 125 Tăng Cao Có Luôn Là Ung Thư Buồng Trứng Không?

Không, mức CA 125 cao không luôn luôn chỉ ra ung thư buồng trứng. Mặc dù mức CA 125 tăng cao có thể là dấu hiệu của ung thư, nhưng nó cũng có thể do các bệnh lý khác như viêm nhiễm, u nang buồng trứng, hoặc lạc nội mạc tử cung. Vì vậy, kết quả xét nghiệm CA 125 chỉ là một phần trong quá trình chẩn đoán.

Phải Làm Gì Sau Khi Xét Nghiệm CA 125?

Nếu kết quả xét nghiệm CA 125 của bạn cao hơn mức bình thường, bác sĩ sẽ tiến hành các xét nghiệm bổ sung như siêu âm hoặc chụp CT để xác định nguyên nhân. Đừng hoảng sợ, vì mức CA 125 cao không nhất thiết là ung thư, nhưng cần phải theo dõi kỹ càng và thực hiện các xét nghiệm tiếp theo.