Bệnh đậu mùa khỉ: nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa
Trong bối cảnh bệnh truyền nhiễm ngày càng phức tạp, việc tiêm phòng vắc xin định kỳ trở nên vô cùng quan trọng không chỉ đối với trẻ em mà còn với người trưởng thành. Các chuyên gia y tế từ CDC (Mỹ) khuyến nghị rằng người trưởng thành cũng nên tiêm vắc xin đậu mùa khỉ, một căn bệnh nguy hiểm gây ra bởi virus có thể lây từ động vật sang người và từ người sang người. Việc tiêm phòng không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe cá nhân mà còn ngăn chặn sự lây lan của căn bệnh này trong cộng đồng. Trong bài viết sau đây, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về căn bệnh đậu mùa khỉ và những khuyến cáo quan trọng từ CDC.
Bệnh đậu mùa khỉ là gì?
Bệnh đậu mùa khỉ là một căn bệnh truyền nhiễm hiếm gặp do virus đậu mùa khỉ gây ra. Mặc dù thuộc họ virus gây bệnh đậu mùa và thường ít gặp ở con người, nhưng trong những năm gần đây, bệnh đã bùng phát mạnh mẽ và có diễn biến phức tạp. Đến ngày 3/10/2022, đã có 68.265 trường hợp mắc bệnh đậu mùa khỉ được ghi nhận tại 106 quốc gia trên thế giới. Việt Nam cũng đã ghi nhận ca nhiễm bệnh đầu tiên từ cùng thời điểm này.
Bệnh đậu mùa khỉ do virus thuộc họ Orthopoxvirus trong họ Poxviridae gây ra.
Theo các chuyên gia y tế, những người mắc bệnh đậu mùa khỉ thường sẽ hồi phục trong vài tuần nếu điều trị kịp thời. Tuy nhiên, những trường hợp mắc bệnh trong thời gian dài hoặc những người có hệ miễn dịch yếu như người già, trẻ em… có khả năng bị biến chứng nặng và tử vong cao hơn. Vì vậy, việc nắm rõ nguyên nhân, triệu chứng và biện pháp phòng ngừa là vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe của mọi người.
Nguyên nhân gây bệnh đậu mùa khỉ
Theo các dữ liệu từ điều tra dịch tễ, virus đậu mùa khỉ thuộc họ Orthopoxvirus trong họ Poxviridae. Chúng được tìm thấy ở một số loài động vật như khỉ và động vật gặm nhấm. Ngoài ra, virus cũng có thể lây lan qua các con đường sau:
- Tiếp xúc trực tiếp với người bệnh: Bệnh đậu mùa khỉ có thể lây truyền qua vùng da bị nhiễm trùng, chất dịch hoặc vết thương của người nhiễm bệnh.
- Tiếp xúc với vật nhiễm virus: Virus đậu mùa khỉ có thể tồn tại ngoài môi trường bình thường trong một thời gian ngắn, vì vậy tiếp xúc với vật liệu nhiễm virus như quần áo, giường, đồ chơi hoặc các vật dụng khác cũng có thể là nguyên nhân nhiễm bệnh.
- Tiếp xúc trực tiếp với động vật nhiễm bệnh: Tiếp xúc hoặc ăn thịt động vật nhiễm bệnh cũng có thể là con đường lây nhiễm trực tiếp cho con người.
Virus đậu mùa khỉ có thể lây lan qua nhiều con đường khác nhau.
Triệu chứng khi mắc bệnh đậu mùa khỉ
Người mắc bệnh đậu mùa khỉ sẽ trải qua hai giai đoạn phát bệnh với những triệu chứng đặc trưng. Giai đoạn đầu, khoảng 5 ngày sau nhiễm virus, người bệnh sẽ bắt đầu có sốt, nhức đầu dữ dội, đau lưng và đau cơ, suy nhược cơ thể và sưng hạch bạch huyết. Sự xuất hiện của các hạch bạch huyết là dấu hiệu để phân biệt bệnh đậu mùa khỉ so với những bệnh như thủy đậu, sởi và đậu mùa có triệu chứng ban đầu tương tự.
Giai đoạn thứ hai, trong 1 đến 3 ngày sau khi người bệnh bắt đầu có sốt, các nốt phát ban sẽ xuất hiện chủ yếu trên mặt, tay và chân. Cùng với đó là cảm giác ngứa khi các mụn nước, mụn mủ được hình thành.
Trong 1 đến 3 ngày sau khi có sốt, người bệnh sẽ xuất hiện các nốt phát ban trên mặt, tay và chân.
Phòng ngừa và điều trị bệnh đậu mùa khỉ theo khuyến nghị của CDC
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) đã đưa ra những khuyến nghị quan trọng về phòng ngừa và điều trị bệnh đậu mùa khỉ để bảo vệ sức khỏe của cả cộng đồng và kiềm chế sự lây lan của bệnh. Các biện pháp này không chỉ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh mà còn hỗ trợ trong việc điều trị hiệu quả.
Tiêm vắc xin đậu mùa khỉ được xem là phương pháp phòng ngừa hiệu quả và đơn giản nhất. Ban đầu, CDC chỉ khuyến nghị tiêm vắc xin đậu mùa khỉ đối với những đối tượng có nguy cơ cao nhiễm virus. Tuy nhiên, trong đợt bùng phát dịch năm 2022 – 2023, Ủy ban Cố vấn về Thực hành Tiêm chủng (ACIP) của CDC đã đưa ra khuyến nghị rằng những người trên 18 tuổi có nguy cơ nhiễm bệnh nên tiêm định kỳ 2 mũi vắc xin Jynneos của Bavarian Nordic (Đan Mạch).
Việc tiêm định kỳ vắc xin đậu mùa khỉ theo khuyến nghị của CDC là biện pháp quan trọng để bảo vệ sức khỏe cá nhân và cộng đồng.
Theo CDC, điều trị bệnh đậu mùa khỉ chủ yếu nhằm giảm triệu chứng và hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch. CDC khuyến nghị sử dụng các loại thuốc kháng virus như Tecovirimat và Brincidofovir trong một số trường hợp cụ thể. Tecovirimat là một loại thuốc chống virus đã được FDA chấp thuận vào năm 2022, có khả năng ngăn chặn sự lan truyền của virus trong cơ thể và được sử dụng cho những trường hợp bệnh nặng hoặc có nguy cơ biến chứng cao. Brincidofovir cũng có tiềm năng trong việc điều trị bệnh đậu mùa khỉ nhưng có thể gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng.
Việc tiêm định kỳ vắc xin đậu mùa khỉ theo khuyến nghị của CDC và sử dụng các loại thuốc điều trị là những biện pháp quan trọng nhằm bảo vệ sức khỏe cá nhân cũng như cộng đồng. Đối với người trưởng thành, đặc biệt là những người có nguy cơ mắc bệnh cao, việc tiêm vắc xin không chỉ giúp ngăn ngừa căn bệnh đậu mùa khỉ mà còn giảm thiểu sự lây lan của virus đến những người khác. Hãy hành động và tiêm phòng để bảo vệ chính mình và cộng đồng xung quanh.
Câu hỏi thường gặp (FAQs)
- Bệnh đậu mùa khỉ là gì?
Bệnh đậu mùa khỉ là một căn bệnh truyền nhiễm do virus đậu mùa khỉ gây ra. Nó gây ra các triệu chứng bao gồm sốt, nhức đầu, đau cơ và nổi mẩn ban.
- Nguyên nhân gây bệnh đậu mùa khỉ là gì?
Virus đậu mùa khỉ có thể lây lan qua tiếp xúc trực tiếp với người bệnh, tiếp xúc với vật nhiễm virus và tiếp xúc trực tiếp với động vật nhiễm bệnh.
- Triệu chứng của bệnh đậu mùa khỉ là gì?
Bệnh đậu mùa khỉ gây ra sốt, nhức đầu, đau cơ và sưng hạch bạch huyết ở giai đoạn đầu, sau đó là mụn nước và mụn mủ trên mặt, tay và chân ở giai đoạn sau.
- Làm thế nào để phòng ngừa bệnh đậu mùa khỉ?
Phòng ngừa bệnh đậu mùa khỉ bao gồm việc tiêm vắc xin đậu mùa khỉ định kỳ và tuân thủ các biện pháp vệ sinh cá nhân, như rửa tay thường xuyên và tránh tiếp xúc với người hoặc động vật bị nhiễm bệnh.
- Có điều trị cho bệnh đậu mùa khỉ không?
Có, điều trị bệnh đậu mùa khỉ nhằm giảm triệu chứng và tăng cường hệ miễn dịch. Việc sử dụng các loại thuốc kháng virus như Tecovirimat và Brincidofovir có thể được áp dụng trong một số trường hợp cụ thể.
Nguồn: Tổng hợp
