Đau mắt hột là gì? Dấu hiệu, nguyên nhân, chẩn đoán và điều trị

Triệu chứng

Biểu hiện xuất hiện thường cả 2 bên mắt bao gồm các triệu chứng như:

• Ngứa mắt nhẹ, sưng mí mắt, kích ứng mắt và mí mắt.
• Có nhiều gỉ mắt chứa nhiều nhầy hoặc dịch mủ.
• Cảm giác đau mắt, nhạy cảm với ánh sáng, chảy.
• Xuất hiện hột ở mắt: Là những tổ chức hình tròn, hơi nổi lên, màu xám trắng và có mạch máu ở phía trên. Vị trí thường xuất hiện ở kết mạc mi trên hoặc có thể kết mạc mi dưới, cùng đồ, rìa giác mạc. Thường có nhiều hột, kích thước có thể không đều, từ 0,5-1mm.
• Xuất hiện nhú gai với đặc điểm: Là những khối có hình đa giác, màu hồng, có 1 trục mạch máu ở giữa, toả ra các mao mạch ở xung quanh.
• Sẹo: Xuất hiện điển hình là ở kết mạc mi trên, là những dải xơ trắng hình sao, có nhánh hình thành dạng lưới. Đây là tổn thương chứng tỏ bệnh mắt hột đã tiến triển lâu. Khi có sẹo ở kết mạc mi trên sẽ làm cho lông mi bị mọc ngược vào, chà xát vào giác mạc gây tổn thương, viêm nhiễm tái phát ảnh hưởng tới thị lực.

Nguyên nhân đau mắt hột

Tác nhân gây bệnh là vi khuẩn Chlamydia trachomatis gây ra nên đau mắt hột có thể lây lan thành dịch khi gặp các điều kiện thuận lợi. Loại vi khuẩn này có thể tồn tại trong thời gian dài ở ngoài môi trường tự nhiên.

Người khỏe mạnh tiếp xúc trực tiếp với dịch từ mắt, đồ dùng, nói chuyện… với người bệnh có thể nhiễm vi khuẩn và mắc bệnh. Những người sinh sống ở khu vực thường xuyên ô nhiễm, bụi bẩn, ẩm thấp… thường có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ từ 4-6 tuổi là đối tượng có tỷ lệ mắc bệnh đau mắt hột rất cao.

Đối tượng nguy cơ

Bệnh đau mắt hột có nguy cơ bùng phát thành dịch ở những nơi tập trung đông người như khu dân cư, trường học, bệnh viện. Nếu có hệ miễn dịch khỏe mạnh, bạn có thể tự khỏi bệnh. Tuy nhiên, nếu sống trong khu vực có tỷ lệ nhiễm bệnh cao, những người đã khỏi bệnh vẫn có nguy cơ bị tái nhiễm, chu kỳ mắc bệnh lặp đi lặp lại làm bệnh ngày càng trầm trọng hơn.

Những yếu tố làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh ở người, bao gồm:

• Tuổi: trẻ em dưới 10 tuổi là nhóm đối tượng có nguy cơ mắc bệnh cao.
• Khu vực sống đông người: những người sống trong không gian hẹp cũng có nguy cơ lây nhiễm cao hơn và khả năng lây lan dễ dàng hơn.
• Môi trường sống không hợp vệ sinh, có nhiều ruồi, thiếu nguồn cung cấp nước sạch.
• Vệ sinh cá nhân kém.
• Chất tiết: gỉ mắt hay nước mũi chứa nhiều tác nhân gây bệnh, có khả năng lây truyền bệnh cho người khác.

Chẩn đoán

Chẩn đoán đau mắt hột bao gồm các bước:

• Khám mắt toàn diện: Kiểm tra mắt và mí mắt để phát hiện các dấu hiệu viêm và hột.
• Lấy mẫu dịch tiết: Lấy mẫu dịch từ mắt để xét nghiệm vi khuẩn Chlamydia trachomatis.
• Xét nghiệm PCR: Sử dụng phương pháp PCR để xác định chính xác loại vi khuẩn gây bệnh.

Phòng ngừa bệnh

Bệnh đau mắt hột có nguy cơ tái nhiễm cao nếu người bệnh không tuân thủ chỉ định của bác sĩ trong việc điều trị và vệ sinh mắt đúng cách. Để bảo vệ sức khỏe đôi mắt cũng như ngăn ngừa biến chứng do đau mắt hột, mọi người cần:

• Vệ sinh vùng mắt sạch sẽ bằng khăn ẩm, ấm và massage nhẹ nhàng để kích thích mạch máu vùng mắt lưu thông.
• Rửa tay sạch sẽ, tắm rửa thường xuyên để ngăn ngừa nguy cơ mắc đau mắt hột.
• Tránh dùng chung vật dụng cá nhân: Khăn mặt, khăn tắm và các vật dụng cá nhân khác.
• Không sử dụng các thiết bị điện tử quá lâu, sử dụng đồ điện tử trong bóng tối.
• Cải thiện vệ sinh không gian sống, nguồn nước, đồ dùng cá nhân…
• Đeo kính chống bụi, chống nắng trực tiếp để hạn chế làm tổn thương mắt.
• Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học, cân bằng, đủ chất để tăng cường sức khỏe đôi mắt.
• Khám mắt thường xuyên để theo dõi tình trạng sức khỏe cũng như chủ động phòng và điều trị bệnh lý nhãn khoa.

Điều trị như thế nào?

Phương pháp điều trị tùy thuộc vào từng giai đoạn và đặc điểm hiện tại của người bệnh. Gồm điều trị nội khoa và ngoại khoa.

Điều trị nội khoa

Bệnh do vi khuẩn nên cần phải sử dụng kháng sinh để điều trị. Các lựa chọn điều trị kháng sinh được đưa ra bao gồm:

• Sử dụng thuốc kháng sinh azithromycin dùng một liều trong vòng 1 năm, nhắc lại sau từ 6 tháng đến 1 năm sau đó do bệnh có khả năng tái phát. Phương pháp này ưu điểm là có tác dụng tốt, dễ uống, chỉ có một liều nên không bị quên. Tuy nhiên, thuốc không dùng được cho phụ nữ mang thai và cho con bú, trẻ dưới 1 tuổi và trẻ có cân nặng dưới 8kg…
• Uống kháng sinh erythromycin: Sử dụng 3 ngày trên lần trong vòng 3 tuần liền.
• Tra mỡ tetracyclin 1%: Tra 2 lần mỗi ngày liên tục trong vòng 6 tháng. Phương pháp này cũng khá đơn giản nhưng kéo dài nên bệnh nhân có thể bị quên thuốc.

Ngoài một trong 3 biện pháp đặc hiệu trên thì khi điều trị nội khoa cần lưu ý:

• Cần vệ sinh cá nhân sạch sẽ bằng nước sạch, đặc biệt vệ sinh mắt bằng nước muối sinh lý.
• Không dùng chung đồ dùng vệ sinh cá nhân và vệ sinh mắt với các thành viên trong gia đình.
• Kết hợp điều trị cả cho các thành viên trong gia đình. Tuy nhiên cần làm theo hướng dẫn của nhân viên y tế, không nên tự ý điều trị và lạm dụng thuốc kháng sinh.
• Tra nước mắt nhân tạo để chống khô mắt và bổ sung đầy đủ vitamin.

Điều trị ngoại khoa

Khi xuất hiện lông quặm thì cần kết hợp với phẫu thuật mổ quặm. Để hạn chế nguy cơ biến chứng do lông quặm gây ra.

Bệnh do vi khuẩn gây ra nên cần chủ động phòng ngừa bằng cách vệ sinh cơ thể và mắt sạch sẽ bằng nước sạch mỗi ngày. Nhận biết và phát hiện sớm các dấu hiệu của bệnh để được điều trị sớm.

Hi vọng với những chia sẻ trên giúp các bạn hiểu hơn về đau mắt hột.

Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.