Tổng quan chung
Triệu chứng
Nguyên nhân
Đối tượng nguy cơ
Chuẩn đoán
Phòng ngừa bệnh
Cách điều trị
Glôcôm góc đóng nguyên phát là gì? Dấu hiệu, nguyên nhân, chẩn đoán và điều trị
Glôcôm góc đóng nguyên phát là một tình trạng nghiêm trọng có thể gây mất thị lực nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Đây là một bệnh lý về mắt mà không phải ai cũng biết đến, nhưng hiểu rõ về nó có thể giúp bạn phòng ngừa và bảo vệ sức khỏe mắt của mình tốt hơn.
Tổng quan chung
Glôcôm góc đóng nguyên phát (Primary Angle-Closure Glaucoma – PACG) là một loại bệnh tăng nhãn áp trong đó góc thoát nước hay còn gọi là góc tiền phòng của mắt (góc giữa mống mắt và giác mạc) bị đóng lại hoặc hẹp, ngăn cản thủy dịch chảy ra khỏi mắt, dẫn đến tăng áp lực nội nhãn. Đây là một tình trạng cấp cứu y tế cần được chẩn đoán và điều trị kịp thời để tránh tổn thương vĩnh viễn cho dây thần kinh thị giác và mất thị lực.
Đặc điểm của Glôcôm góc đóng nguyên phát:
- Góc đóng hoặc hẹp: Góc giữa mống mắt và giác mạc bị đóng hoặc hẹp lại, ngăn cản dòng chảy của thủy dịch.
- Tăng áp lực nội nhãn: Khi thủy dịch không thể thoát ra ngoài dễ dàng, áp lực bên trong mắt tăng cao, có thể gây tổn thương dây thần kinh thị giác.
Triệu chứng
Các triệu chứng của glôcôm góc đóng nguyên phát thường xuất hiện đột ngột và nghiêm trọng. Một số dấu hiệu nhận biết bao gồm:
- Đau mắt dữ dội: Một trong những triệu chứng chính là đau mắt rất nghiêm trọng.
- Nhức đầu: Cơn đau đầu có thể xuất hiện cùng với đau mắt.
- Mờ mắt: Thị lực bị suy giảm, nhìn mờ.
- Nhìn thấy quầng sáng: Khi nhìn vào đèn hoặc ánh sáng mạnh, người bệnh có thể thấy các quầng sáng xung quanh.
- Buồn nôn và nôn: Triệu chứng này có thể xuất hiện cùng với cơn đau mắt.
- Đỏ mắt: Mắt có thể bị đỏ và cảm thấy khó chịu.
Nguyên nhân
- Cấu trúc giải phẫu mắt:
- Mống mắt dày hoặc phẳng: Mống mắt dày hoặc phẳng có thể đẩy về phía trước và làm hẹp góc thoát nước.
- Thủy tinh thể to: Thủy tinh thể lớn hoặc di lệch về phía trước có thể đẩy mống mắt ra phía trước, làm hẹp hoặc đóng góc thoát nước.
- Khoảng cách giữa giác mạc và mống mắt ngắn: Những người có khoảng cách ngắn giữa giác mạc và mống mắt có nguy cơ cao bị hẹp góc thoát nước.
- Sự tăng trưởng của mống mắt:
- Tăng sản xuất thủy dịch: Sản xuất thủy dịch tăng lên mà không được thoát ra ngoài kịp thời sẽ làm tăng áp lực nội nhãn.
Đối tượng nguy cơ
Một số đối tượng có nguy cơ cao mắc glôcôm góc đóng nguyên phát bao gồm:
- Người cao tuổi
- Phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn nam giới.
- Người có tiền sử gia đình mắc glôcôm
- Người có cấu trúc mắt đặc biệt (mắt nhỏ, góc tiền phòng hẹp hoặc mống mắt dày).
Chẩn đoán
Để chẩn đoán glôcôm góc đóng nguyên phát, các bác sĩ sẽ thực hiện một số xét nghiệm và kiểm tra sau:
- Đo áp lực nội nhãn (tonometry)
- Kiểm tra góc tiền phòng bằng gonioscopy
- Soi đáy mắt để đánh giá thần kinh thị giác
- Kiểm tra dây thần kinh thị giác
Phòng ngừa bệnh
Mặc dù không thể ngăn chặn hoàn toàn nguy cơ mắc glôcôm góc đóng nguyên phát, nhưng bạn có thể thực hiện một số biện pháp phòng ngừa sau:
- Kiểm tra mắt định kỳ, đặc biệt nếu bạn thuộc nhóm nguy cơ cao
- Thông báo cho bác sĩ biết về tiền sử bệnh lý của gia đình
- Sử dụng thuốc điều trị theo chỉ định của bác sĩ nếu có bất kỳ vấn đề nào về mắt. Không tự ý sử dụng thuốc nhỏ mắt, đặc biệt thuốc có chứa thành phần Corticoid.
Điều trị như thế nào?
Điều trị glôcôm góc đóng nguyên phát (Primary Angle-Closure Glaucoma – PACG) cần được tiến hành kịp thời và đúng cách để giảm áp lực nội nhãn và ngăn ngừa tổn thương dây thần kinh thị giác cũng như mất thị lực. Dưới đây là các phương pháp điều trị phổ biến cho PACG:
- Điều trị khẩn cấp: Khi PACG xảy ra cấp tính, cần điều trị ngay lập tức để giảm áp lực nội nhãn:
- Thuốc nhỏ mắt: Sử dụng các loại thuốc nhỏ mắt để giảm áp lực nội nhãn.
- Thuốc uống: Khi cần thiết, có thể được sử dụng để giảm sản xuất thủy dịch và hạ áp lực nội nhãn.
- Thuốc tiêm: Trong trường hợp khẩn cấp, có thể tiêm tĩnh mạch để giảm áp lực nội nhãn nhanh chóng.
- Phẫu thuật laser
- Iridotomy bằng laser: Đây là phương pháp phổ biến nhất để điều trị PACG. Phẫu thuật tạo một lỗ nhỏ trên mống mắt bằng laser để cho phép thủy dịch chảy từ phía sau mống mắt đến phía trước, làm giảm áp lực nội nhãn. Đây là một thủ thuật nhanh chóng và ít đau đớn.
- Laser iridoplasty: Sử dụng laser để làm thu nhỏ mống mắt, từ đó mở rộng góc thoát nước.
- Phẫu thuật: Nếu phẫu thuật laser không đủ hiệu quả hoặc không thể thực hiện, phẫu thuật thông thường có thể được tiến hành:
- Trabeculectomy: Phẫu thuật tạo ra một lỗ nhỏ trong củng mạc để cho phép thủy dịch thoát ra ngoài và giảm áp lực nội nhãn.
- Phẫu thuật đặt ống thoát: Đặt ống thoát để tạo đường thoát cho thủy dịch.
- Điều trị hỗ trợ và theo dõi
-
- Theo dõi áp lực nội nhãn: Kiểm tra thường xuyên để theo dõi sự thay đổi của áp lực nội nhãn.
- Kiểm tra thị lực và dây thần kinh thị giác: Đánh giá thường xuyên để phát hiện sớm các dấu hiệu của tổn thương thị lực.
- Thay đổi lối sống: Điều chỉnh lối sống, tránh các yếu tố có thể làm tăng áp lực nội nhãn, chẳng hạn như căng thẳng, tiêu thụ caffeine quá mức.
Kết luận
Glôcôm góc đóng nguyên phát là một bệnh lý nghiêm trọng có thể dẫn đến mất thị lực nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Hiểu rõ về các triệu chứng, nguyên nhân và phương pháp điều trị là điều vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe mắt của bạn. Hãy đảm bảo kiểm tra mắt định kỳ, đặc biệt nếu bạn thuộc nhóm nguy cơ cao, và luôn tuân thủ hướng dẫn điều trị của bác sĩ. Việc chủ động chăm sóc sức khỏe mắt không chỉ giúp bạn duy trì thị lực mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống.