Khô mắt là gì? Nguyên nhân, triệu chứng, phương pháp phòng ngừa

Triệu chứng

Ở những người mắc bệnh khô mắt thường xuất hiện các triệu chứng:

• Đỏ mắt: do mắt bị khô nên tế bào phía trên bề mặt của mắt rất dễ bị tổn thương, mạch máu ở trên kết mạc nổi rõ hơn nên mắt bị đỏ và thậm chí còn bị xung huyết mắt.
• Nhạy cảm nhiều hơn với ánh sáng: khi có ánh sáng mắt sẽ cảm thấy rất khó chịu nên phải nhắm hoặc nheo lại để cảm thấy dễ chịu hơn.
• Chảy nước mắt: mắt bị khô nên màng phim nước mắt trên bề mặt giác mạc không đủ khả năng làm ẩm, do đó mắt phải tiết ra nhiều nước hơn để tự cân bằng độ ẩm.
• Cộm mắt: có cảm giác cộm như có bụi trong mắt, nhất là vào buổi sáng sớm khi vừa mới ngủ dậy.
• Mắt bị ngứa và cay: cũng vì độ ẩm trong mắt không đủ nên tuyến lệ và tuyến bờ mi bị khô từ đó sinh ra hiện tượng cay và ngứa mắt.
• Cảm giác mờ nhòe: mức độ điều tiết của mắt bị ảnh hưởng tương đối nhiều khi mắc bệnh khô mắt nên mắt phải điều tiết nhiều hơn, mỏi hơn, kết quả là cảm giác nhìn thường xuyên bị mờ nhòe.

Nguyên nhân

Khô mắt là do khả năng tiết nước và việc thoát nước của mắt bị mất cân bằng. Theo các chuyên gia mắt, nguyên nhân khô mắt do:

• Số lượng nước mắt tiết ra không đủ: Các tuyến lệ trong và quanh mi mắt có nhiệm vụ tiết nước làm ướt mắt. Khả năng này sẽ giảm dần theo tuổi tác, hoặc những người mắc bệnh về mắt. Ngoài ra những yếu tố như gió, thời tiết môi trường ô nhiễm cũng làm mắt dễ bị khô. Đặc biệt, với những người thường xuyên phải tiếp xúc với máy vi tính sẽ làm tăng tốc độ bay hơi của nước mắt dẫn đến tình trạng khô mắt.
• Rối loạn của màng phim nước mắt

• • Màng phim nước mắt gồm 3 lớp: lớp mỡ, lớp nước và lớp nhầy. 3 lớp này cùng nhau bảo vệ nhãn cầu khỏi các yếu tố bên ngoài. Lớp nhầy giúp dàn đều nước mắt trên giác mạc, lớp mỡ hạn chế sự bốc hơi nước giúp mắt luôn ẩm ướt. Khô mắt là do nước bị bốc hơi quá nhanh hoặc nước không thể dàn phẳng trên bề mặt mắt.
  • Khi 3 lớp này bị mất cân bằng sẽ làm tăng tốc độ bay hơi của nước mắt, khiến mắt bị khô. Ngoài ra một số bệnh có thể gây nên những xáo trộn ở lớp nhờn và lớp nhầy, cũng sẽ khiến mắt dễ bị khô. Các bệnh lý như viêm bờ mi, trứng cá đỏ cũng có thể ngăn cản lớp nhầy sản xuất nước.

• Sự tăng bay hơi nước mắt: Mắt không thể giữ nước mắt đủ lâu do các yếu tố môi trường như gió, khô, hoặc làm việc với máy tính trong thời gian dài.
• Các bệnh lý khác: Một số bệnh như bệnh Sjogren, viêm khớp dạng thấp, và tiểu đường có thể gây ra khô mắt.
• Sử dụng thuốc: Một số loại thuốc như thuốc chống dị ứng, thuốc chống trầm cảm, và thuốc huyết áp có thể làm giảm sản xuất nước mắt.

Đối tượng nguy cơ

Những người có nguy cơ bị mắc bệnh khô mắt như sau:

• Về tuổi tác: phần lớn những người lớn trên 65 tuổi do quá trình lão hóa tự nhiên sẽ có các triệu chứng của khô mắt.
• Về giới tính: Những người là nữ giới do thay đổi hormone sau khi mang thai hoặc dùng thuốc tránh thai, ở thời kỳ mãn kinh sẽ có khả năng bị khô mắt cao hơn.
• Những người có tiền sử sử dụng thuốc: Những người có tiền sử sử dụng thuốc kháng histamin, thuốc chống viêm, thuốc chống tăng huyết áp và thuốc giảm đau hoặc thuốc nhỏ mắt mà chưa có chỉ định của bác sĩ sẽ có khả năng cao bị khô mắt.
• Những người bị mắc các bệnh lý toàn thân hoặc bệnh lý về tai mắt: Những người có tiền sử mắc các bệnh viêm khớp dạng thấp, đái tháo đường, tổn thương tuyến giáp, viêm nhiễm của mi mắt, bề mặt nhãn cầu hoặc những bất thường của mi mắt sẽ có nguy cơ cao bị khô mắt.
• Những người sống và làm việc trong các môi trường như: tiếp xúc với thuốc lá, gió, thời tiết hanh khô, làm việc với máy tính trong thời gian dài sẽ có nguy cơ bị khô mắt cao.

Chẩn đoán

Chẩn đoán khô mắt thường bao gồm:

• Khám mắt tổng quát: Bác sĩ sẽ kiểm tra tình trạng mắt và hỏi về các triệu chứng bạn gặp phải.
• Đo lượng nước mắt: Sử dụng các phương pháp đo lượng nước mắt để xác định mức độ sản xuất nước mắt.
• Kiểm tra chất lượng nước mắt: Bác sĩ có thể sử dụng các xét nghiệm để đánh giá chất lượng nước mắt và phát hiện bất thường.

Phòng ngừa bệnh

Khô mắt là bệnh mạn tính, vì vậy rất khó có thể chữa khỏi dứt điểm. Cách điều trị tốt nhất là có kiến thức về bệnh để phòng ngừa, thực hành thói quen tốt để duy trì đôi mắt khỏe mạnh, tránh bệnh tái phát.

• Tập thói quen chớp mắt đều, đặc biệt lưu ý chớp mắt khi làm việc với máy tính.
• Giữ vệ sinh sạch sẽ, massage giúp làm ấm và lưu thông mắt.
• Đeo kính khi đi ra đường để tránh khói bụi, gió, sử dụng kính chống tia UV.
• Tránh gió lạnh (máy lạnh), gió quạt thổi trực tiếp vào mắt.
• Báo tồn nước mắt bằng cách sử dụng máy tạo độ ẩm không khí khi thời tiết hanh khô, nắng nóng, khi sử dụng máy lạnh.
• Sinh hoạt lành mạnh, không thức khuya, ngủ đủ giấc.
• Không hút thuốc lá, tiếp xúc với khói thuốc lá.
• Ăn uống đủ chất, bổ sung thực phẩm giàu vitamin A, omega 3 và beta carotene.
• Uống nhiều nước: Nên uống 1,5-2 lít mỗi ngày.

Đặc biệt, với những người làm việc văn phòng nên tập thói quen làm việc trước máy tính:

• Ngồi xa màn hình máy tính tối thiếu một sải tay
• Thường xuyên chớp mắt, nhắm mắt và xoay tròn mất trong 10 giây để điều tiết chất nhờn.
• Quy tắc 20-20-20: làm việc sau 20 phút hãy nhìn xa 2m trong 20 giây.
• Sử dụng kính chống ánh sáng xanh khi nhìn màn hình điện thoại, máy tính.
• Khám mắt định kỳ để phát hiện và điều trị kịp thời.

Điều trị như thế nào?

Điều trị khô mắt bao gồm các phương pháp sau:

• Sử dụng nước mắt nhân tạo: Thuốc nhỏ mắt hoặc gel bôi trơn giúp cung cấp độ ẩm cho mắt.
• Thuốc chống viêm: Sử dụng thuốc chống viêm để giảm viêm và kích thích sản xuất nước mắt.
• Sử dụng kính áp tròng đặc biệt: Kính áp tròng mềm hoặc kính áp tròng cứng có thể giúp giữ ẩm cho mắt.
• Phẫu thuật: Trong một số trường hợp, phẫu thuật có thể cần thiết để cải thiện tình trạng khô mắt.

Khô mắt là một tình trạng phổ biến có thể gây ra nhiều phiền toái và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Việc nhận biết sớm và điều trị kịp thời có thể giúp giảm triệu chứng và cải thiện sức khỏe mắt. Hãy chú ý đến các biện pháp phòng ngừa và duy trì thói quen chăm sóc mắt đúng cách để bảo vệ đôi mắt của bạn. Nếu bạn gặp bất kỳ dấu hiệu nào của khô mắt, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ mắt để được tư vấn và điều trị phù hợp. Chăm sóc mắt là điều quan trọng để duy trì tầm nhìn rõ ràng và sức khỏe tổng thể.

Hi vọng với những chia sẻ trên giúp các bạn hiểu hơn về khô mắt.