Kiết lỵ: Triệu chứng, nguyên nhân và điều trị

Triệu chứng của bệnh kiết lỵ

Từ các trường hợp thực tế, có thể thấy ác triệu chứng của kiết lỵ có thể bao gồm:

• Đau bụng: Đau có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào của bụng, tùy thuộc vào vị trí tắc nghẽn trong ruột. Đau có thể kéo dài và có thể trở nên cấp tính và căng thẳng.
• Khó tiêu: Người bị kiết lỵ thường gặp khó khăn trong việc đi tiểu và đi ngoài. Có thể xuất hiện tình trạng táo bón hoặc tiêu chảy.
• Buồn nôn và nôn mửa: Một số người có thể gặp buồn nôn và nôn mửa khi bị kiết lỵ.
• Bụng căng cứng: Vùng bụng có thể trở nên căng cứng và không dẻo dai như bình thường.
• Tiêu chảy: Đi ngoài nhiều lần trong ngày, phân lỏng hoặc nát, có thể lẫn máu hoặc nhầy.
• Đau bụng: Đau quặn bụng dữ dội, thường ở vùng bụng dưới hoặc hai bên hông.
• Sốt: Sốt cao, thường từ 38°C đến 40°C.

Nguyên nhân của bệnh kiết lỵ

Nhiễm khuẩn, kí sinh sinh trùng chính là nguyên nhân gây kiết lỵ, từ đó dẫn đến viêm đại tràng và trực tràng, từ đó gây ra bệnh. Cụ thể chính là các loại sau:   

• Vi khuẩn: Shigella là nguyên nhân phổ biến nhất gây kiết lỵ ở người. Ngoài ra, một số chủng E. coli, Salmonella và Campylobacter cũng có thể gây bệnh. Đây là nguyên nhân phổ biến nhất của kiết lỵ. Vi khuẩn này thường lây lan qua tiếp xúc với phân người nhiễm bệnh hoặc qua thực phẩm và nước uống bị ô nhiễm.
• Ký sinh trùng: Entamoeba histolytica là ký sinh trùng đơn bào gây ra kiết lỵ amip, thường lây lan qua nước uống bị nhiễm bẩn hoặc qua thực phẩm không đảm bảo vệ sinh.

Đối tượng nguy cơ nhiễm bệnh

Theo thống kê, trẻ em là đối tượng kiết lỵ cao nhất, nhưng bất cứ ai cũng có thể mắc bệnh ở mọi lứa tuổi. Cần hiểu rằng bệnh kiết lỵ cũng dễ dàng lây lan qua tiếp xúc giữa người với người và thực phẩm, đồ uống bị ô nhiễm. Các nhóm đối tượng sau cần đặc biệt lưu ý:

• Trẻ em: Hệ miễn dịch của trẻ em còn yếu, dễ bị nhiễm vi khuẩn và ký sinh trùng hơn.
• Người sống trong điều kiện vệ sinh kém: Thiếu nước sạch, hệ thống thoát nước không đảm bảo tạo điều kiện cho vi khuẩn và ký sinh trùng phát triển.
• Người có hệ miễn dịch yếu: Do bệnh lý nền, sử dụng thuốc ức chế miễn dịch hoặc HIV/AIDS.
• Du lịch đến vùng có dịch: Du lịch đến những nơi có tỷ lệ mắc kiết lỵ cao có thể khiến bạn tiếp xúc với vi khuẩn hoặc ký sinh trùng gây bệnh.

Chẩn đoán bệnh kiết lỵ

Để chẩn đoán kiết lỵ, bác sĩ có thể thực hiện các xét nghiệm và quan sát các triệu chứng của bệnh nhân. Các xét nghiệm như siêu âm, chụp X-quang hoặc thực hiện khám nội soi có thể được sử dụng để xác định vị trí và mức độ tắc nghẽn trong ruột. Quy trình thăm khám cơ bản dựa trên các yếu tố sau:

• Triệu chứng lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng bạn đang gặp phải, bao gồm thời gian khởi phát, tính chất phân, số lần đi ngoài mỗi ngày, sốt, đau bụng, v.v.
• Khám lâm sàng: Bác sĩ có thể khám bụng để tìm dấu hiệu đau, sưng hoặc đầy hơi.
• Xét nghiệm: Xét nghiệm phân để tìm vi khuẩn hoặc ký sinh trùng gây bệnh. Xét nghiệm máu: Đo lường các chỉ số bạch cầu, protein phản ứng C (CRP) để xác định tình trạng viêm nhiễm.

Phòng ngừa và điều trị bệnh kiết lỵ như thế nào?

Để phòng ngừa bệnh kiết lỵ, hạn chế nhiễm khuẩn, việc giữ gìn vệ sinh cá nhân là ưu tiên hàng đầu. Chúng ta hãy luôn nhớ:

• Rửa tay thường xuyên: Rửa tay bằng xà phòng và nước sạch sau khi đi vệ sinh, trước khi ăn và sau khi chế biến thực phẩm.
• Uống nước an toàn: Uống nước đun sôi hoặc nước đóng chai, tránh uống nước bẩn, nước chưa qua xử lý.
• Ăn chín uống sôi: Nấu chín kỹ thức ăn, đặc biệt là thịt, hải sản và rau củ.
• Rửa sạch trái cây và rau quả: Rửa sạch trái cây và rau quả dưới vòi nước chảy trước khi ăn.
• Tránh đồ ăn đường phố: Tránh ăn thức ăn đường phố không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
• Vệ sinh môi trường: Giữ gìn vệ sinh môi trường sống, xử lý rác thải đúng cách.

Điều trị

Đối với người bệnh, điều trị kiết lỵ tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Dưới đây là một số phương pháp điều trị thông thường:

• Bệnh kiết lỵ nhẹ thường được điều trị bằng nghỉ ngơi và uống nhiều chất lỏng, ngoài ra có thể sử dụng thêm các thuốc không kê đơn nhằm giảm triệu chứng chuột rút và tiêu chảy. Người bệnh nên tránh các loại thuốc làm chậm đường ruột, có thể làm cho tình trạng bệnh càng tồi tệ hơn.
• Bệnh kiết lỵ nặng có thể được điều trị bằng kháng sinh, nhưng vi khuẩn gây ra nó thường kháng thuốc. Nếu bác sĩ kê toa một loại thuốc kháng sinh, sau khi sử dụng nếu người bệnh thấy cải thiện sau vài ngày, hãy cho bác sĩ biết. Chủng vi khuẩn Shigella đó có thể kháng thuốc và bác sĩ có thể cần điều chỉnh kế hoạch điều trị.
• Bệnh kiết lỵ do amip được điều trị bằng metronidazole hoặc tinidazole. Những loại thuốc này tiêu diệt ký sinh trùng.

Trong quá trình điều trị, bác sĩ có những lưu ý chăm sóc hỗ trợ hoặc có thể khuyên dùng chế độ ăn uống giàu chất xơ, uống đủ nước và đưa ra các biện pháp để giảm triệu chứng như đau bụng và táo bón.

Kết Luận

Kiết lỵ là một bệnh nhiễm trùng đường ruột phổ biến, có thể gây ra nhiều triệu chứng khó chịu và nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời. Việc hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng, và cách điều trị kiết lỵ sẽ giúp chúng ta phòng ngừa và xử lý bệnh hiệu quả hơn. Hãy luôn giữ vệ sinh cá nhân, sử dụng nước sạch và thực phẩm an toàn để bảo vệ sức khỏe của bạn và gia đình. Nếu bạn hoặc người thân có dấu hiệu của kiết lỵ, hãy đến gặp bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.