Mnemophobia là gì? Những điều cần biết về mnemophobia

Triệu chứng

Monophobia – Nỗi ám ảnh sợ quá khứ được thể hiện rõ rệt qua cảm xúc, suy nghĩ và hành vi. Tuy nhiên, một số người có thể che giấu nỗi sợ và cố gắng vui vẻ để những người xung quanh không nhận thấy bản thân đang có vấn đề bất thường. Chính vì vậy, biểu hiện của nỗi ám ảnh sợ quá khứ sẽ có sự khác biệt ở từng trường hợp.

Nhìn chung, những người bị ám ảnh sợ quá khứ sẽ có những biểu hiện như sau:

• Tâm trạng thường buồn rầu, bi quan và chán nản. Một số người có thể vui vẻ, lạc quan nhưng khi ở một mình, họ sẽ rơi vào trầm mặc và nghĩ nhiều về những sự kiện đã xảy ra trong quá khứ. Tuy nhiên, cũng có một số trường hợp né tránh suy nghĩ về những sự kiện này vì sợ hãi quá mức.
• Khi có ai đó nhắc lại sự việc đã xảy ra hoặc nhớ lại sự việc do một số tình huống gợi nhắc, người bị ám ảnh sợ quá khứ sẽ trở nên bất an, lo lắng, bồn chồn, thể hiện rõ sự sợ hãi qua nét mặt và hành vi. Thậm chí một số người trở nên hoảng loạn và không thể kiểm soát chính mình.
• Cảm nhận rõ nỗi đau, sự mất mát và những cảm xúc chân thật như khi chứng kiến sự việc trong quá khứ.
• Nhiều người có xu hướng né tránh những đối tượng và tình huống có thể gợi nhắc đến những sự kiện đã xảy ra. Tình trạng này dẫn đến khá nhiều phiền toái trong cuộc sống, đặc biệt là việc học, nghề nghiệp và các mối quan hệ.

Người bị ám ảnh sợ quá khứ luôn chìm đắm trong những suy nghĩ về các sự kiện đã xảy ra. Họ không thực sự thoải mái với cuộc sống hiện tại và luôn có “tảng đá” mang tên quá khứ đè nặng lên tinh thần, cảm xúc.

Nguyên nhân

Nguyên nhân dẫn đến Monophobia vô cùng phức tạp và đa dạng, bao gồm ba yếu tố chính là  môi trường, sinh học và di truyền. Việc xác định nguyên nhân của hội chứng này khá khó khăn, tuy nhiên nhìn chung những người mắc phải Monophobia thường từng trải qua những sự kiện tiêu cực liên quan đến sự cô độc trong quá khứ. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:

Yếu tố sinh học: Ảnh hưởng từ rối loạn sức khỏe tâm thần

Một số rối loạn sức khỏe tâm thần như rối loạn lo âu, rối loạn ám ảnh, rối loạn lo âu xã hội, rối loạn stress sau sang chấn PTSD.. có thể đồng mắc hoặc có liên quan đến Monophobia. 

Yếu tố môi trường

Môi trường chúng ta lớn lên và sinh sống có ảnh hưởng khá lớn đến chúng ta và do đó có thể làm tăng khả năng một cá nhân phát triển những hành vi hoặc niềm tin nhất định. 

• Sự thiếu an toàn tại môi trường xung quanh: Một môi trường xung quanh không an toàn, ví dụ như sống trong một khu vực có mức độ tội phạm cao hoặc trong một gia đình bạo lực, có thể góp phần vào sự hình thành của Monophobia.

• Môi trường gia đình

• • Môi trường gia đình có thể góp phần ảnh hưởng quan trọng đến sự phát triển của hội chứng Monophobia. 
  • Ví dụ, một gia đình có thể quá bảo bọc con cái, không khuyến khích độc lập và tự tin, dẫn đến sự hoang mang và vô định khi con cái phải ở một mình và tự lập.

• Sự phụ thuộc mạnh mẽ vào người khác

• • Một môi trường hoặc mối quan hệ mà người bị ảnh hưởng phụ thuộc quá mức vào người khác có thể góp phần vào sự phát triển của Monophobia. 
  • Người này có thể không tự tin để đối mặt với cuộc sống hàng ngày khi chỉ có một mình.

• Sự mất mát quan trọng: Mất mát quan trọng trong cuộc sống như mất đi một người thân yêu, một người bạn thân hoặc một đối tác quan trọng có thể góp phần vào sự phát triển của Monophobia. 

• Sự cô đơn dài hạn

• • Khi một người trải qua một khoảng thời gian dài trong sự cô đơn hoặc không có mối quan hệ xã hội đầy đủ, họ có thể mắc hội chứng Monophobia. 
  • Cảm giác cô đơn liên tục và không có sự tương tác có thể tạo ra sự căng thẳng khi ở một mình.

• Từng bị xâm phạm 

• • Khi một người trải qua sự xâm phạm cá nhân như xâm hại, quấy rối hoặc bạo lực, có thể phát triển Monophobia. 
  • Khi có một trải nghiệm tiêu cực như vậy, người bị ảnh hưởng có thể sợ hãi và lo lắng khi không có sự an toàn và bảo vệ của người khác ở gần.

• Từng trải qua sự chia ly, cô lập: Một người từng trải qua sự chia ly hoặc cô lập, ví dụ như di cư, ly hôn hoặc biệt lập xã hội, có thể trở nên sợ hãi và lo lắng khi không có sự kết nối xã hội.

Yếu tố di truyền

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng một cá nhân có nhiều khả năng mắc chứng Monophobia hơn nếu họ có những gen liên quan đến lo lắng và dễ bị căng thẳng hơn (ví dụ gen RB FOX1). Điều này góp phần lí giải cho việc người mắc Monophobia thường có cha mẹ hoặc anh chị em ruột cũng mắc hội chứng sợ cô đơn hoặc các rối loạn lo âu, rối loạn ám ảnh cưỡng chế khác. 

Đối tượng nguy cơ

• Liên tục phải đối mặt với các biến cố trong cuộc sống
• Là nữ giới (nam giới thường có tính cách mạnh mẽ hơn nên ngưỡng chịu đựng stress sẽ tốt hơn phái nữ)
• Người có sẵn các vấn đề tâm lý, tâm thần
• Người sống cô độc, không có gia đình và bạn bè xung quanh sẽ phải đối mặt với nhiều vấn đề tâm lý vì không nhận được sự động viên, quan tâm khi cần thiết.

Chẩn đoán

• Đặt câu hỏi và đánh giá

• • Chuyên gia tâm lý sẽ tiến hành đưa ra các câu hỏi chi tiết để hiểu về các triệu chứng, cảm xúc và trải nghiệm của bạn. 
  • Đôi khi, bạn có thể được yêu cầu hoàn thành các bảng đánh giá hoặc câu hỏi tự đánh giá để cung cấp thêm thông tin về triệu chứng và tình trạng tâm lý của bạn.

• Đánh giá triệu chứng: Bạn sẽ được đánh giá các triệu chứng cụ thể của hội chứng monophobia một cách chuyên nghiệp, bao gồm tần suất, cường độ và thời gian kéo dài của sự sợ hãi và lo lắng khi ở một mình. 

• Xem xét loại trừ các nguyên nhân khác: Chuyên gia, bác sĩ sẽ loại trừ các nguyên nhân khác có thể gây ra các triệu chứng tương tự, như rối loạn lo âu toàn thể, rối loạn hoảng loạn hoặc rối loạn ám ảnh. Ngoài ra, bạn cũng sẽ được cho chỉ định thực hiện một số xét nghiệm tổng quát để loại trừ các bệnh lý thực thể nghiêm trọng khác.
• Tiêu chuẩn chẩn đoán: Các nhà tâm lý học, chuyên gia sẽ so sánh các triệu chứng của bạn với các tiêu chuẩn chẩn đoán được công nhận, chẳng hạn như Sổ tay chẩn đoán và thống kê các rối loạn tâm thần (DSM-5). Đây là một hệ thống được sử dụng rộng rãi để chẩn đoán các rối loạn tâm thần.

Phòng ngừa bệnh

Không có cách nào chắc chắn để ngăn ngừa hoàn toàn Mnemophobia. Tuy nhiên có thể làm chậm tình trạng bệnh diễn tiến bằng cách:

• Học cách chấp nhận và buông bỏ, tha thứ cho bản thân và đối diện chính mình
• Viết nhật ký cũng là cách giúp bạn giải tỏa tâm trạng và buông bỏ quá khứ.
• Làm bản thân bận rộn để quên đi nỗi ám ảnh sợ quá khứ
• Biến nỗi ám ảnh trở thành động lực
• Thiền và Yoga giúp bạn bình tâm và thư giãn hơn
• Mở lòng hơn với những mối quan hệ
• Gặp gỡ những người bạn mới và thực sự mở lòng hơn bạn sẽ thấy cuộc đời này còn nhiều niềm vui
• Vận động mỗi ngày giúp vượt qua nỗi ám ảnh sợ quá khứ
• Gặp gỡ chuyên gia tâm lý trị liệu

Điều trị như thế nào?

• Liệu pháp hành vi-nhận thức (CBT): CBT là một phương pháp điều trị phổ biến giúp thay đổi các suy nghĩ và hành vi tiêu cực. Người bệnh sẽ học cách nhìn nhận lại tình huống một cách tích cực và thực hiện các hành động mới để vượt qua sợ hãi.
• Liệu pháp giải mẫn cảm và tái xử lý chuyển động mắt (EMDR): EMDR tập trung vào xử lý các trạng thái kích động và cảm giác sợ hãi. Phương pháp này sử dụng các kỹ thuật chuyển đổi như di chuyển mắt hoặc kích thích âm thanh để giúp người bệnh xử lý và giảm bớt sợ hãi và lo lắng.
• Thuốc an thần và thuốc chống lo âu: Trong một số trường hợp nặng, bác sĩ có thể kê đơn thuốc an thần hoặc thuốc chống lo âu để giảm các triệu chứng lo lắng và sợ hãi. Tuy nhiên, thuốc chỉ nên được sử dụng dưới sự giám sát và theo chỉ định của bác sĩ.

Kết luận

Mnemophobia là một hội chứng tâm lý phức tạp, gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống của người bệnh. Tuy nhiên, với sự hiểu biết đúng đắn về nguyên nhân, triệu chứng và các phương pháp điều trị, người mắc hội chứng này hoàn toàn có thể cải thiện tình trạng của mình và sống một cuộc sống bình thường. Việc tìm kiếm sự hỗ trợ từ gia đình, bạn bè và các chuyên gia tâm lý là rất quan trọng để vượt qua nỗi ám ảnh này.