Tổng quan chung
Triệu chứng
Nguyên nhân
Đối tượng nguy cơ
Chuẩn đoán
Phòng ngừa bệnh
Cách điều trị
Ung thư tinh hoàn là gì? Những điều cần biết về ung thư tinh hoàn
Ung thư tinh hoàn là bệnh ung thư khá hiếm gặp ở nam giới (chiếm khoảng 1%) vì thế mà không nhiều người biết và hiểu rõ về bệnh. Điều này góp phần tăng tỷ lệ tử vong, biến chứng của ung thư tinh hoàn. Vậy ung thư tinh hoàn là gì? Những điều cần biết về ung thư tinh hoàn là gì? Chúng ta cùng tìm hiểu bài viết dưới đây nhé.
Tổng quan chung
Ung thư tinh hoàn là tình trạng xuất hiện một khối u ác tính tại một hay cả hai tinh hoàn. Khối u ác tính này cứ ngày một to ra và rồi nó xâm lấn ra toàn bộ tinh hoàn. Đến một mức độ nào đó, toàn bộ tinh hoàn chỉ toàn là khối ung thư.
Do tinh hoàn là một cơ quan sinh sản đặc thù của nam giới nên ung thư tinh hoàn là một bệnh đặc thù của giới này. Nó là nguyên nhân ảnh hưởng không những tới khả năng sinh sản mà còn ảnh hưởng tới chất lượng phát triển đặc điểm giới tính nam. Ung thư tinh hoàn là bệnh lý tương đối hiếm xảy ra ở tinh hoàn. Bệnh có khả năng chữa trị thành công rất cao nếu được phát hiện sớm.
Tùy thuộc vào loại và giai đoạn ung thư tinh hoàn, người bệnh sẽ được chỉ định điều trị bằng những phương pháp khác nhau. Với việc phát hiện các u tinh ở giai đoạn I, tỷ lệ sống sau 5 năm là 98%, ở giai đoạn II là 95% và ở giai đoạn III thì chỉ còn 6%. Các bệnh nhân đã có di căn hạch thì tiên lượng xấu hơn là chưa có di căn hạch. Số di căn hạch càng nhiều thì tiên lượng càng xấu. Ung thư tinh hoàn thường được chia thành 3 giai đoạn:
- Giai đoạn I: Khối u khu trú ở tinh hoàn.
- Giai đoạn II: Tế bào ung thư đã lan ra hạch bạch huyết ở vùng bụng dưới.
- Giai đoạn III: Ung thư di căn tới những vùng khác trên cơ thể.
Triệu chứng
Dấu hiệu hay gặp nhất và cũng là lý do đi khám bệnh nhiều nhất là bệnh nhân tự sờ thấy u tinh hoàn hoặc thấy một bên tinh hoàn to lên bất thường
Ngoài ra, bệnh nhân còn có những triệu chứng sau:
- Đau âm ỉ vùng bẹn bìu hoặc vùng bụng dưới.
- Bìu cảm giác nặng, căng tức ở một bên bìu.
- Có thể nổi hạch vùng bẹn.
- Có thể đau bụng (do di căn hạch ổ bụng chèn ép hoặc đau do ung thư tinh hoàn ẩn phát triển trong ổ bụng).
- Có thể sờ thấy hạch cổ, đau ngực, khó thở… (do ung thư di căn).
Nguyên nhân
Hiện vẫn chưa tìm ra nguyên nhân gây ung thư tinh hoàn. Về cơ bản, ung thư tinh hoàn xảy ra khi những tế bào khỏe mạnh trong tinh hoàn bị đột biến. Đa phần bệnh ung thư tinh hoàn bắt đầu trong những tế bào mầm. Đây là những tế bào trong tinh hoàn tạo ra tinh trùng chưa trưởng thành.
Tuy nhiên, điều gì khiến những tế bào mầm trở nên bất thường, phát triển thành ung thư hiện vẫn chưa có lời giải đáp.
Những yếu tố sau có khả năng làm tăng nguy cơ ung thư tinh hoàn ở nam giới:
- Tinh hoàn lạc chỗ: Ở thai nhi, tinh hoàn sẽ nằm trong ổ bụng. Trước khi bé trai sinh ra, cơ quan này sẽ di chuyển dần qua ống bẹn xuống bìu. Bệnh tinh hoàn ẩn xuất hiện khi tinh hoàn gặp vấn đề trong quá trình hạ từ ổ bụng xuống bọc bìu. Vì nhiệt độ của ổ bụng cao hơn nhiệt độ trong bìu nên tinh hoàn nằm trong ổ bụng dễ bị thoái hóa, gây vô sinh. Rối loạn này làm tăng nguy cơ ung thư tinh hoàn. Nguy cơ vẫn gia tăng ngay cả khi tinh hoàn đã được phẫu thuật di chuyển xuống bìu.
- Tinh hoàn bất thường: Có một số nguyên nhân khiến tinh hoàn phát triển không bình thường, có khả năng làm tăng nguy cơ ung thư tinh hoàn.
- Tiền sử gia đình: Khi các thành viên gia đình đã bị ung thư tinh hoàn, nam giới có nguy cơ mắc bệnh lý tương đối cao.
- Tuổi tác: Ung thư tinh hoàn ảnh hưởng tới thanh thiếu niên, nam giới trẻ tuổi, nhất là các đối tượng trong độ tuổi 15 – 35. Tuy nhiên, bệnh vẫn có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi.
- Chủng tộc: Dù nam giới thuộc bất kỳ chủng tộc nào cũng có nguy cơ mắc bệnh ung thư tinh hoàn.
Đối tượng nguy cơ
Các yếu tố nguy cơ mắc ung thư tinh hoàn bao gồm:
- Người có tinh hoàn ẩn: Bình thường tinh hoàn phát triển trong bụng thai nhi và đi xuống bìu trước khi sinh. Tuy nhiên, ở khoảng 3% bé trai, tinh hoàn không xuống bìu khi sinh ra gọi là bệnh “tinh hoàn ẩn”. Ở những người bị tinh hoàn ẩn nếu không được phát hiện và phẫu thuật đưa tinh hoàn xuống bìu, nguy cơ mắc bệnh cao gấp 2,5 đến 14 lần so với người bình thường.
- Có người thân trong gia đình bị ung thư tinh hoàn: Những người có cha hay anh em trai bị ung thư tinh hoàn có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Tuy nhiên, hầu hết bệnh nhân ung thư tinh hoàn không có tiền sử gia đình mắc bệnh.
- HIV: Một số bằng chứng cho thấy bệnh nhân nhiễm HIV gây suy giảm miễn dịch làm tăng nguy cơ mắc ung thư tinh hoàn
- Tiền sử ung thư tinh hoàn: Khoảng 3% đến 4% bệnh nhân ung thư tinh hoàn sau khi được chữa khỏi có thể xuất hiện ung thư tinh hoàn ở bên còn lại.
- Chủng tộc: Nguy cơ mắc ung thư tinh hoàn ở đàn ông da trắng cao gấp 4 đến 5 lần so với đàn ông da đen và châu Á.
Chẩn đoán
Chẩn đoán ung thư tinh hoàn dựa vào các dấu hiệu lâm sàng và cận lâm sàng.
- Siêu âm bìu: phát hiện được 75% khối u, xác định có hay không tràn dịch màng tinh hoàn.
- Siêu âm hoặc chụp cắt lớp vi tính ổ bụng: phát hiện tinh hoàn ẩn, các hạch di căn ổ bụng.
- Mô bệnh học: xét nghiệm chẩn đoán xác định bệnh, có thể làm sau phẫu thuật hoặc sinh thiết tức thì ngay trong mổ.
- Xquang ngực: giúp phát hiện di căn phổi.
- Các chất chỉ điểm u: AFP, HCG và LDH.
- Chụp xạ hình xương nếu có nghi ngờ tổn thương xương.
Phòng ngừa bệnh ung thư tinh hoàn
Để phòng ngừa ung thư tinh hoàn thì chúng ta sẽ loại bỏ các yếu tố nguy cơ. Trong đó, yếu tố chủng tộc, tiền sử gia đình, ung thư tinh hoàn là không thể thay đổi.
- Với yếu tố nguy cơ tinh hoàn ẩn, cha mẹ cần chú ý phát hiện sớm tinh hoàn ẩn cho trẻ. Với đàn ông, cần biết cách tự khám tinh hoàn cho mình để phát hiện tinh hoàn ẩn và thực hiện phẫu thuật đưa tinh hoàn xuống bìu tránh nguy cơ ung thư tinh hoàn.
- Cần có cuộc sống tình dục lành mạnh tránh lây nhiễm HIV.
- Ngoài ra, mọi người nên có chế độ dinh dưỡng và tập luyện hợp lý để nâng cao sức khỏe.
Điều trị ung thư tinh hoàn như thế nào?
Tuỳ vào loại ung thư tinh hoàn, giai đoạn bệnh, các phương pháp điều trị bao gồm:
- Phẫu thuật cắt tinh hoàn nạo vét hạch bẹn triệt để: Phẫu thuật cắt tinh hoàn nạo vét hạch bẹn triệt để là nền tảng của điều trị và giúp cung cấp thông tin chẩn đoán quan trọng; giúp xây dựng kế hoạch điều trị tiếp theo. Đối với nam giới muốn duy trì khả năng sinh sản, trữ tinh trùng ở ngân hàng tinh trùng trước khi tiến hành liệu pháp xạ trị hoặc hóa trị liệu.
- Xạ trị hoặc hóa trị cho ung thư tuyến tinh.
- Hóa trị hoặc phẫu thuật lấy hạch bạch huyết sau phúc mạc cho ung thư không tuyến tinh.
Hi vọng với bài viết trên giúp các bạn hiểu hơn về ung thư tinh hoàn và cách phòng tránh bệnh.