Viêm gan A: Triệu chứng, nguyên nhân và điều trị

Triệu chứng viêm gan A

Ở một số bệnh nhân có thể bị nhiễm virus viêm gan siêu vi A mà không hề có triệu chứng. Trẻ nhỏ thường bị nhẹ, trong khi triệu chứng ở thanh thiếu niên và người lớn thường nặng hơn.

Nhìn chung, virus viêm gan A có trong gan từ 2 đến 3 tuần trước khi xuất hiện triệu chứng. Các triệu chứng thường xuất hiện đột ngột và dễ nhầm là nhiễm cúm đường ruột. Các triệu chứng hay gặp bao gồm:

• Mệt mỏi: Đây là biểu hiện xuất hiện đầu tiên khi bị bệnh viêm gan siêu vi A, khi đó gan hoạt động kém hơn, các chất độc có hại được giữ lại trong cơ thể làm cho toàn thân có cảm giác mệt mỏi, khó chịu trong người.
• Rối loạn tiêu hóa: xuất hiện các dấu hiệu như chán ăn, buồn nôn, nôn, đau bụng nhẹ ở vùng bên phải xương sườn, tiêu chảy, táo bón….
• Sốt nhẹ: Khi cơ thể bị viêm ở bất kỳ bộ phận nào thì lượng bạch cầu được điều động tăng cao để chống lại các tác nhân xâm nhập, nếu sốt thường xuyên, theo giờ giấc cố định thì nên kiểm tra xem mình có đang bị viêm gan A  không.
• Biểu hiện ngoài da: biểu hiện ngứa da, mụn nhọt. Một dấu hiệu khác là lượng albumin tăng cao trong gan sẽ làm cho da có màu vàng nhạt hoặc đậm tùy vào mức độ nghiêm trọng của bệnh.
• Nước tiểu có màu vàng: Nước tiểu thường xuyên có màu vàng đậm thì nên cân nhắc kiểm tra ngay bệnh viêm gan để hỗ trợ cải thiện bệnh sớm. Đây là một dấu hiệu chứng xuất hiện ở hầu hết các bệnh viêm gan B, C, viêm gan do rượu…..
• Đau cơ, khớp: Triệu chứng này thường ít gặp, có khoảng 10% người mắc phải viêm gan A có gặp phải triệu chứng này, dấu hiệu này cho biết bệnh của bạn đã chuyển biến tới giai đoạn muộn, dễ mãn tính.

Viêm gan siêu vi A cấp tính thường gặp trên bệnh nhân có tiền sử bệnh gan mãn tính hoặc người cao tuổi. Diễn biến suy gan biểu hiện rầm rộ, đột ngột và nặng nề, đòi hỏi sự chăm sóc y tế cao. Một số trường hợp, bệnh nhân có thể được yêu cầu được ghép gan.

Nguyên nhân viêm gan A

Viêm gan siêu vi A là một căn bệnh nguy hiểm có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng, đặc biệt là khi không được phát hiện và điều trị kịp thời. Một trong những yếu tố nguy cơ quan trọng dẫn đến sự lây lan của căn bệnh này chính là vấn đề vệ sinh kém và sinh hoạt trong môi trường ô nhiễm.

Viêm gan A lây truyền từ người sang người qua đường phân-miệng, tức là nuốt phải thứ đã bị nhiễm phân của người bệnh, đây được xem là đường truyền phổ biến nhất. Bạn có thể nhiễm virus khi tiếp xúc ăn uống với người nhiễm bệnh, uống nước nhiễm bẩn, ăn sống các loại động vật có vỏ (sò, cua, tôm…) từ nguồn nước bị nhiễm nước thải, hoặc tiếp xúc gần với người bị nhiễm bệnh – cho dù người đó không có triệu chứng.

Một số nguyên nhân làm tăng nguy cơ nhiễm viêm gan A như:

• Thường xuyên du lịch hoặc lưu trú ở khu vực có tỷ lệ lưu hành virus viêm gan A cao.
• Ăn thức ăn, nước uống không vệ sinh, có mang virus viêm gan A.
• Ăn chung thức ăn, sử dụng chung đồ sinh hoạt cá nhân (vật dụng ăn uống, khăn mặt, khăn tắm, bàn chải đánh răng, xô, chậu…) với người mắc bệnh viêm gan A.
• Tiếp xúc gần với người nhiễm, kể cả khi người đó không có dấu hiệu hay triệu chứng.
• Viêm gan A cũng có thể cũng lây lan qua đường tình dục nếu tiếp xúc với vùng hậu môn của bất kỳ ai bị bệnh.
• Được truyền máu với máu có chứa virus (hiếm gặp).

Đối tượng nguy cơ mắc viêm gan A

Bất cứ người nào chưa có miễn dịch với virus viêm gan A đều có nguy cơ bị nhiễm bệnh khi họ phơi nhiễm với virus thông qua các loại thức ăn/nước uống bị nhiễm virus hoặc tiếp xúc mật thiết với những người bị nhiễm bệnh. Nguy cơ nhiễm khuẩn cao nhất là ở những khu vực có điều kiện vệ sinh môi trường kém.

Độ tuổi thường gặp viêm gan siêu vi A nhất là 5 – 14 tuổi. Ước tính trên toàn cầu mỗi năm có 1,4 triệu trường hợp mắc bệnh. Viêm gan A có thể bùng phát nhanh chóng thành dịch trong cộng đồng do tính chất dễ lây lan. Trong đó khoảng 7.134 ca tử vong do viêm gan A được ghi nhận trong năm 2016 (chiếm 0,5% tỷ lệ tử vong do viêm gan virus). 

Một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm gan siêu vi A, bao gồm:

• Sinh sống, làm việc hoặc đi du lịch tại các khu vực có tỷ lệ người mắc bệnh viêm gan siêu vi A cao
• Làm nghề giữ trẻ hoặc làm việc tại các trung tâm chăm sóc trẻ em
• Sống cùng nhà với người bệnh viêm gan A
• Sử dụng ma túy trái phép
• Dương tính với HIV
• Thường xuyên có quan hệ tình dục không bảo vệ, đặc biệt là quan hệ đồng tính nam
• Mắc chứng rối loạn đông máu.

Chẩn đoán viêm gan A

Việc chẩn đoán xác định bệnh dựa trên xét nghiệm máu là chủ yếu. Một mẫu máu tĩnh mạch sẽ được lấy ra và đi làm xét nghiệm tìm kiếm sự hiện diện của kháng thể kháng HAV IgM. Một xét nghiệm chuyên dụng hơn để phát hiện vật chất di truyền của virus trong máu như PCR giúp chẩn đoán xác định bệnh.

Phòng ngừa bệnh viêm gan A

Hiện nay, viêm gan A chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu. Thay vào đó, phác đồ điều trị chủ yếu vẫn là đảm bảo đầy đủ dinh dưỡng và tránh tổn thương gan vĩnh viễn. Viêm gan A có thể được ngăn ngừa bằng cách vệ sinh cá nhân tốt và vệ sinh môi trường.

Cần được tiêm vắc xin viêm gan siêu vi A. Tiêm đủ liều sẽ bảo vệ cơ thể chống lại virus.

Các cơ quan y tế khuyến cáo nên chủng ngừa viêm gan siêu vi A cho:

• Tất cả trẻ trên 1 tuổi;
• Người du lịch hoặc những người sống tại các khu vực lưu hành viêm gan A từ trung bình đến cao;
• Người bị viêm gan B hoặc viêm gan C và những người có bệnh lý viêm gan mạn tính;
• Người làm việc trong môi trường hoặc có lối sống dễ bị nhiễm bệnh (làm việc trong bếp ăn tập thể, nhà hàng, người làm việc có liên quan đến vắc xin viêm gan A trong các phòng thí nghiệm…);
• Quan hệ đồng giới nam;
• Tiền sử có rối loạn đông máu;
• Có tiếp xúc trực tiếp với người nhiễm;
• Người vô gia cư;
• Người nghiện thuốc;
• Những người tiến triển nặng nếu nhiễm HAV. 

Các biện pháp phòng tránh khác:

• Duy trì vệ sinh cá nhân: Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước sạch, đặc biệt là sau khi đi vệ sinh, trước khi ăn và sau khi tiếp xúc với người bệnh.
• Sử dụng nước sạch và thực phẩm an toàn: Uống nước đóng chai hoặc nước đã đun sôi, tránh ăn thực phẩm sống hoặc chưa nấu chín kỹ.
• Tránh tiếp xúc với người bệnh: Hạn chế tiếp xúc gần gũi với người bị nhiễm viêm gan A.

Điều trị viêm gan A như thế nào?

Không có phương pháp đặc hiệu để điều trị viêm gan siêu vi A. Đối với bệnh viêm gan siêu vi A điều trị chỉ giúp nâng đỡ thể trạng và giải quyết các triệu chứng. Cơ thể người bệnh sẽ tự đào thải virus viêm gan siêu vi A sau vài tuần mà không cần chữa trị. Bệnh nhân có thể được chăm sóc ở nhà mà không cần phải nhập viện

Nếu bạn có triệu chứng nôn mửa hoặc tiêu chảy, hãy đến phòng khám để được kê toa và dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ. 

Tiêm ngừa viêm gan siêu vi A có thể giúp ngăn ngừa bệnh.

Trong khi đang mắc bệnh viêm gan siêu vi A, bệnh nhân cần:

• Nghỉ ngơi
• Ăn uống thức ăn giàu chất dinh dưỡng
• Tránh sự tiếp xúc thân mật với người khác
• Thường xuyên đến gặp bác sĩ để theo dõi tiến triển của bệnh.

Kết luận

Viêm gan A là một bệnh nhiễm trùng gan do virus viêm gan A gây ra, có thể gây ra các triệu chứng từ nhẹ đến nặng. Việc nhận biết sớm các triệu chứng và thực hiện các biện pháp phòng ngừa là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe. Tiêm phòng viêm gan A, duy trì vệ sinh cá nhân và sử dụng nước sạch là những biện pháp hiệu quả nhất để phòng ngừa bệnh. Nếu bạn hoặc người thân có triệu chứng nghi ngờ viêm gan A, hãy tìm kiếm sự tư vấn từ các chuyên gia y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Việc chăm sóc sức khỏe gan không chỉ giúp phòng tránh viêm gan A mà còn bảo vệ sức khỏe toàn diện của bạn.

Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.