Viêm phổi do Pneumocystis jirovecii là gì? Những điều cần biết về viêm phổi do Pneumocystis jirovecii

Triệu chứng viêm phổi do Pneumocystis jirovecii

Triệu chứng của viêm phổi do Pneumocystis jirovecii, một loại vi khuẩn gây bệnh lây truyền qua đường hô hấp, thường xuất hiện dần dần và có thể bao gồm:

• Ho:
  • Ho có thể là triệu chứng ban đầu và thường là một trong những triệu chứng phổ biến nhất. Ho có thể là ho khô hoặc có đờm, thường không được đáp ứng với các biện pháp điều trị thông thường
  • Ho là triệu chứng điển hình của bệnh nhân có thể mắc viêm phổi do Pneumocystis jirovecii
• Khó thở: Người bị nhiễm Pneumocystis jirovecii thường cảm thấy khó thở, đặc biệt là khi thực hiện các hoạt động vận động như đi bộ hoặc leo cầu thang.
• Sưng phù ở phổi: Vi khuẩn Pneumocystis jirovecii có thể gây viêm phổi nặng, dẫn đến sưng phù và tổn thương phổi.
• Sưng phù ở cổ, mặt và chi dưới: Một số người có thể phát triển sưng phù ở cổ, mặt và chi dưới do tình trạng viêm phổi nghiêm trọng.
• Sưng phù ở các cơ quan khác: Ngoài phổi, vi khuẩn Pneumocystis jirovecii cũng có thể gây sưng phù ở các cơ quan khác như não, gan và ruột.
• Sụt cân: Do khó thở và mất sức mạnh khi ăn, một số người bị nhiễm Pneumocystis jirovecii có thể mất cân nhanh chóng.

Nguyên nhân viêm phổi do Pneumocystis jirovecii

Viêm phổi do Pneumocystis jirovecii thường xảy ra ở những người có hệ miễn dịch suy giảm, đặc biệt là những người mắc bệnh HIV/AIDS. Pneumocystis jirovecii là một loại vi khuẩn gây bệnh nghỉ dưỡng và thường làm nhiễm phổi của những người có hệ miễn dịch suy giảm. Dưới đây là một số nguyên nhân chính gây ra viêm phổi do Pneumocystis jirovecii:

• HIV/AIDS: HIV là nguyên nhân chính gây ra viêm phổi do Pneumocystis jirovecii. Khi hệ miễn dịch suy giảm do HIV, cơ thể trở nên dễ bị nhiễm trùng bởi các vi khuẩn và virus thông thường mà hệ thống miễn dịch bình thường có thể chống lại.
• Sử dụng corticosteroid:
  • Sử dụng corticosteroid lâu dài hoặc ở liều lượng cao có thể làm suy giảm hệ miễn dịch, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng Pneumocystis jirovecii.
  • Sử dụng corticosteroid lâu dài làm tăng nguy cơ nhiễm trùng Pneumocystis jirovecii
• Transplant cơ quan: Người nhận ghép cơ quan thường phải sử dụng thuốc để làm suy giảm hệ miễn dịch để ngăn chặn việc đáp ứng tự miễn dịch với cơ quan ghép. Điều này có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng Pneumocystis jirovecii.
• Các bệnh khác liên quan đến suy giảm miễn dịch: Các bệnh như bệnh lupus, bệnh Crohn, và bệnh tăng giảm miễn dịch khác cũng có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng Pneumocystis jirovecii.

Đối tượng nguy cơ

Pneumocystis jirovecii là một sinh vật phổ biến lây truyền qua sol khí và không gây bệnh cho bệnh nhân suy giảm miễn dịch. Tuy nhiên, một số bệnh nhân có nguy cơ phát triển bệnh viêm phổi do P. jirovecii:

• Bệnh nhân nhiễm HIV và số lượng tế bào T CD4+ < 200/microL hoặc < 14%
• Người nhận cấy ghép nội tạng
• Bệnh nhân ung thư máu
• Bệnh nhân dùng corticosteroid hoặc các thuốc ức chế miễn dịch khác

Với sự ra đời của liệu pháp kháng virus retro hiệu quả, tỷ lệ nhiễm Pneumocystis jirovecii đã giảm đáng kể ở bệnh nhân nhiễm HIV. Tuy nhiên, những bệnh nhân không biết họ đã nhiễm HIV hoặc không dùng liệu pháp kháng virus retro vẫn có nguy cơ cao mắc bệnh viêm phổi do P. jirovecii.

Chẩn đoán viêm phổi do Pneumocystis jirovecii

X-quang ngực

X-quang ngực đặc trưng cho thấy thâm nhiễm trùng tâm lan tỏa, cả 2 phổi nhưng 20 đến 30% bệnh nhân có phim X-quang bình thường. Chụp CT thường cho thấy thâm nhiễm dạng kính mờ, ngay cả khi chụp X-quang ngực bình thường.

Đo độ bão hòa oxy máu theo xung mạch

Thiếu oxy máu có thể có mặt ngay cả khi chụp X-quang ngực không thấy hình ảnh thâm nhiễm; phát hiện này có thể là một dấu hiệu quan trọng để chẩn đoán. Nếu kết quả đo độ bão hòa oxy trong máu là bình thường, các phép đo khí máu động mạch (ABG) thường được thực hiện để đánh giá sự gia tăng gradient oxy trong phế nang-động mạch.

Xác nhận mô bệnh học

Nếu được thực hiện, các kiểm tra chức năng phổi cho thấy khả năng khuếch tán thay đổi (mặc dù các xét nghiệm chức năng phổi hiếm khi được thực hiện như một xét nghiệm chẩn đoán viêm phổi do Pneumocystis jirovecii).

Nồng độ beta-D glucan và lactate dehydrogenase (LDH) huyết thanh tăng cao không đặc hiệu nhưng có thể hỗ trợ chẩn đoán.

Phòng ngừa bệnh 

Để phòng ngừa bệnh viêm phổi do Pneumocystis jirovecii, có một số biện pháp mà người có nguy cơ cao có thể thực hiện:

• Duy trì hệ miễn dịch: Đối với những người mắc HIV/AIDS, việc duy trì hệ miễn dịch bằng cách sử dụng đúng các phác đồ điều trị HIV và duy trì lối sống lành mạnh có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh PCP.
• Tránh tiếp xúc với người bệnh viêm phổi do P. jirovecii: Nếu bạn là người chăm sóc cho người mắc bệnh hoặc là người có nguy cơ cao, bạn nên tránh tiếp xúc gần gũi với các chất tiết từ đường hô hấp của họ, như đờm hoặc nước bọt.
• Chăm sóc sức khỏe tổng thể: Việc duy trì một lối sống lành mạnh, bao gồm ăn uống cân đối, tập thể dục đều đặn và đủ giấc ngủ, có thể giúp tăng cường hệ miễn dịch và giảm nguy cơ mắc bệnh.
• Chế độ dinh dưỡng hợp lý để tăng cường hệ miễn dịch : Những biện pháp trên có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh viêm phổi do Pneumocystis jirovecii đối với những người có nguy cơ cao. Tuy nhiên, việc tư vấn và điều trị cụ thể nên được thực hiện dưới sự giám sát của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế.

Điều trị viêm phổi do Pneumocystis jirovecii như thế nào?

Viêm phổi do Pneumocystis jirovecii là một tình trạng nghiêm trọng đòi hỏi điều trị ngay lập tức. Dưới đây là một số phương pháp điều trị thường được sử dụng cho bệnh nhân mắc viêm phổi do Pneumocystis jirovecii: 

• Trimethoprim/sulfamethoxazole: Đây là thuốc điều trị chính cho viêm phổi do Pneumocystis jirovecii. Thuốc này thường được dùng dưới dạng viên uống hoặc dung dịch tiêm trực tiếp vào tĩnh mạch. Liều lượng cụ thể thường phụ thuộc vào tình trạng của bệnh nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh.
• Corticosteroid: Trong một số trường hợp nghiêm trọng, bác sĩ có thể kê đơn corticosteroid (như prednisone) để giảm viêm phản ứng của cơ thể. Tuy nhiên, việc sử dụng corticosteroid cần được điều chỉnh cẩn thận, đặc biệt là ở những người có bệnh nền khác như đái tháo đường.
• Thuốc kháng vi khuẩn khác: Trong một số trường hợp, nếu bệnh nhân không thể dung nạp TMP/SMX hoặc có tình trạng nghiêm trọng, bác sĩ có thể chọn sử dụng các thuốc kháng vi khuẩn khác như pentamidine, dapsone, atovaquone, hoặc clindamycin kết hợp với primaquine.
• Điều trị bệnh nền: Nếu bệnh nhân có bất kỳ bệnh nền nào như HIV/AIDS hoặc bệnh tăng giảm miễn dịch khác, điều trị bệnh nền là quan trọng để ngăn ngừa tái phát của viêm phổi do P. jirovecii.

Bệnh Viêm phổi do Pneumocystis jirovecii là một bệnh gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của bạn và những người xung quanh. Cần nhận biết sớm và điều trị kịp thời. Hy vọng bài viết trên mang lại những thông tin bổ ích cho bạn và gia đình.

Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.