Viêm thanh quản là gì? Dấu hiệu, nguyên nhân, chẩn đoán và điều trị

Triệu chứng

Viêm thanh quản thường đến đột ngột và diễn biến nặng trong 5-7 ngày đầu. Các dấu hiệu thông thường là:

• Giọng nói khàn khàn, nói hụt hơi, yếu giọng
• Thỉnh thoảng mất giọng
• Cơn ho khó chịu không biến mất
• Có nhu cầu hắng giọng thường xuyên
• Vướng họng, khó nuốt

Ngoài ra, tình trạng viêm nắp thanh quản (viêm thanh thiệt) là tình trạng viêm sưng mô ở dưới đáy lưỡi cũng có thể xảy ra. Nắp thanh quản là phần mô bao phủ thanh quản và khí quản (ống thở), nằm ở dưới đáy lưỡi có nhiệm vụ bảo vệ đường thở khi nuốt. Khi bị viêm nắp thanh quản, mô sưng lên, gây hẹp đường thở, nguy cơ tử vong nếu không được điều trị.

Do đó, hãy đi khám ngay nếu thấy trẻ em xuất hiện các biểu hiện:

• Khó nuốt, nuốt đau
• Khó thở (cần phải nghiêng người về phía trước để thở)
• Tiết nhiều nước bọt (chảy dãi)
• Khi thở phát ra âm thanh khò khè hay tiếng rít
• Giọng nói như bị bóp nghẹt
• Xuất hiện tình trạng sốt

Viêm thanh quản cũng có thể liên quan đến nhiễm cúm. Do đó, các triệu chứng nhiễm siêu vi cũng có thể xuất hiện. 

Nguyên nhân

Viêm thanh quản cấp tính: đa số các trường hợp viêm thanh quản cấp tính diễn ra trong thời gian ngắn và được cải thiện khi giải quyết được các nguyên nhân đằng sau tình trạng này. Một số nguyên nhân gây ra viêm thanh quản cấp như sau:

• Nhiễm virus giống như trong trường hợp cảm lạnh
• Nói to, nói lâu, nói quá nhiều, hét thường xuyên
• Trong một số rất hiếm trường hợp, viêm thanh quản cấp có thể có nguyên nhân là nhiễm khuẩn bạch hầu

Viêm thanh quản mạn tính: tình trạng viêm thanh quản kéo dài trên 3 tuần được gọi là viêm thanh quản mạn tính. Tình trạng này xảy ra do phơi nhiễm với tác nhân gây kích ứng trong thời gian dài. Các nguyên nhân chính của viêm thanh quản mạn tính như:

• Hít phải các tác nhân gây kích ứng như khói hóa chất, dị nguyên hoặc khói thuốc
• Hội chứng trào ngược dạ dày – thực quản (GERD)
• Viêm xoang mạn tính
• Lạm dụng rượu bia
• Sử dụng giọng nói với tần suất và cường độ lớn
• Hút thuốc lá, bao gồm cả hút thuốc thụ động
• Ho dai dẳng
• Nhiễm khuẩn, nhiễm nấm hoặc ký sinh trùng
• Sử dụng các thuốc corticosteroid đường hít, như thuốc hít điều trị hen

Đối tượng nguy cơ

Người lớn và trẻ nhỏ đều có nguy cơ bị viêm thanh quản. Ở mỗi độ tuổi khác nhau, yếu tố nguy cơ sẽ khác nhau. Cụ thể:

Với người lớn:

• Người thường xuyên tiếp xúc với các hóa chất độc hại, chất gây dị ứng
• Người bị trào ngược axit dạ dày
• Người bị viêm mũi xoang nhiều đợt
• Người thường xuyên hút thuốc hoặc ở gần những người hút thuốc
• Người sử dụng giọng nói quá nhiều như giáo viên, ca sĩ, MC, kinh doanh, buôn bán…
• Người bị nhiễm nấm do thường sử dụng ống hít hen suyễn

Với trẻ nhỏ:

• Trẻ thường xuyên viêm mũi họng, sau đó viêm thanh quản
• Trẻ hay la hét hoặc hát quá nhiều gây phù nề dây thanh

Chẩn đoán

Viêm dây thanh quản do virus thường biến mất sau vài tuần mà bạn sẽ không cần khám và điều trị tại bệnh viện. Tuy nhiên, nếu tình trạng viêm diễn ra lâu hơn, nguy cơ ảnh hưởng đến dây thanh âm và thanh quản bạn cần phải đến gặp bác sĩ ngay lập tức.

Các bác sĩ sử dụng chẩn đoán qua hình ảnh hoặc tiến hành nội soi thanh quản bằng cách đưa ống mềm đường kính nhỏ có gắn camera siêu nhỏ đi vào miệng hoặc mũi để xem xét xem có hay không những triệu chứng của bệnh bao gồm:

• Dây thanh quản có biểu hiện phù nề, xung huyết có dấu hiệu động mủ.
• Băng thanh thất phát to che kín dây thanh khiến âm thanh không thể phát thành tiếng.
• Mức độ nặng sẽ gặp ngay tình trạng dây thanh bị quá sản, tròn như sợi dây thừng, mất bóng.
• Biểu hiện trào ngược dạ dày gây nên tình trạng tổn thương thanh quản khiến bệnh nhân có những dấu hiệu đau, rát, khó chịu.

Nếu như bệnh nhân xuất hiện tổn thương hoặc khối u đáng ngờ, bác sĩ sẽ phải lấy một mẫu mô nhỏ để tiến hành xét nghiệm hoặc có thể xét nghiệm dị ứng da. Ngoài ra, sử dụng phương pháp chụp X- Quang cũng giúp loại trừ các vấn đề bệnh lý liên quan.

Phòng ngừa bệnh

Để có thể ngăn ngừa tình trạng viêm dây thanh quản, người bệnh cần phải tuân theo những quy tắc phòng bệnh như sau:

• Không được hút thuốc và tránh xa khói thuốc lá không chỉ ảnh hưởng đến bệnh viêm dây thanh quản mà còn nhiều bệnh lý khác.
• Hạn chế sử dụng rượu bia, chất kích thích như cà phê, ma tuý và nhiều chất gây hại cho sức khỏe.
• Nên uống nhiều nước, mỗi ngày hai lít nước.
• Không nên ăn thực phẩm chua cay, tránh ăn khuya, tránh trào ngược dạ dày, thực quản.
• Không nên sử dụng thực phẩm gây dị ứng, những thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ gây kích ứng cổ họng, bệnh kéo dài hơn, lâu khỏi. Sử dụng thực phẩm sạch, lành mạnh như trái cây, rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt.
• Không nên hắng giọng, hạn chế nói nhiều, nói to, liên tục la hét.
• Tránh tình trạng nhiễm trùng đường hô hấp trên bằng cách rửa tay thường xuyên, tránh tiếp xúc với người đang bị bệnh nhiễm siêu vi.

Điều trị như thế nào?

Viêm thanh quản cấp tính thường tự khỏi trong một tuần. Các biện pháp tự chăm sóc bao gồm:

• Nghỉ ngơi giọng, tránh nói nhiều
• Uống nhiều nước
• Sử dụng máy làm ẩm không khí
• Tránh nói hoặc hát quá to và quá lâu
• Súc miệng bằng nước muối hoặc ngậm kẹo ngậm

Nếu viêm thanh quản kéo dài hoặc do nguyên nhân nghiêm trọng, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng sinh hoặc corticosteroid. Trong một số trường hợp, có thể cần phẫu thuật.

Kết luận

Viêm thanh quản là một tình trạng phổ biến và thường không nghiêm trọng, nhưng có thể gây ra những khó chịu đáng kể. Việc hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị viêm thanh quản là rất quan trọng để có thể quản lý và phòng ngừa bệnh một cách hiệu quả. Hãy chú ý đến sức khỏe giọng nói của bạn bằng cách duy trì lối sống lành mạnh và thực hiện các biện pháp phòng ngừa cần thiết. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào kéo dài, hãy tìm sự tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa để đảm bảo sức khỏe của bạn được bảo vệ tốt nhất.