Biến chứng liên quan đến áp xe phổi

Áp xe phổi là tình trạng xuất hiện ổ mủ trong nhu mô phổi do viêm nhiễm hoại tử cấp tính không phải lao. Áp xe phổi có thể có một hoặc nhiều ổ mủ, thường là do vi khuẩn nhưng đôi khi do nấm hoặc ký sinh trùng. Đây là tình trạng nhiễm trùng nghiêm trọng cần được điều trị kịp thời và đúng cách để tránh các biến chứng nguy hiểm đến tính mạng.

Các biến chứng tiềm ẩn và cách phòng tránh

Áp xe phổi có thể là cấp tính (khỏi trong vòng dưới 6 tuần) hoặc mãn tính (kéo dài trên 6 tuần) và được phân loại là nguyên phát khi do hít phải dịch tiết hầu họng hoặc thứ phát khi phát sinh từ các tình trạng phổi khác. Các biến chứng của áp xe phổi không được điều trị kịp thời có thể bao gồm:

• Tràn mủ màng phổi: Khi ổ áp xe vỡ và mủ lan vào khoang màng phổi.
• Ho ra máu: Do tình trạng vỡ mạch máu, đặc biệt nghiêm trọng khi ổ áp xe ở gần rốn phổi.
• Rò phế quản màng phổi: Hình thành đường dẫn bất thường giữa phế quản và khoang màng phổi.
• Hoại tử phổi: Tình trạng mô phổi bị chết do nhiễm trùng.
• Xuất huyết phổi: Chảy máu vào phổi.
• Thuyên tắc nhiễm trùng: Các mảnh áp xe có thể vỡ ra và di chuyển đến các vùng khác của cơ thể, đặc biệt là não, gây ra áp xe não hoặc đột quỵ.
• Nhiễm trùng máu: Khi vi khuẩn trong ổ áp xe xâm nhập vào máu, gây sốc nhiễm trùng và có thể tử vong.
• Suy kiệt và thoái hóa nhiều cơ quan: Đe dọa tính mạng người bệnh.

Một số cách phòng ngừa áp xe phổi hiệu quả bao gồm:

• Giữ vệ sinh răng miệng, mũi, họng để tránh viêm nhiễm lan xuống phổi.
• Mặc ấm, nhất là vùng cổ và ngực vào mùa đông.
• Điều trị tích cực các nhiễm khuẩn răng, hàm, mặt, tai, mũi, họng.
• Phòng ngừa các dị vật rơi vào đường thở, hạn chế uống rượu và chất kích thích.
• Điều trị triệt để các bệnh lý nguy cơ như bệnh tiểu đường, bệnh trào ngược dạ dày thực quản, tắc nghẽn phế quản.
• Tránh hút thuốc và uống nhiều nước.
• Tăng cường tập luyện thể dục thể thao và bổ sung dinh dưỡng để cải thiện sức đề kháng.

Ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe phổi

Áp xe phổi có thể gây ra những biến chứng nặng nề ở phổi, ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe như:

• Tràn mủ màng phổi: Xảy ra khi ổ áp xe vỡ thông với màng phổi.
• Ho ra máu: Biến chứng nặng có thể ảnh hưởng đến tính mạng nếu không được cấp cứu kịp thời.
• Rò phế quản màng phổi: Hình thành lỗ rò giữa phế quản và khoang màng phổi.
• Hoại tử phổi: Mô phổi bị chết do nhiễm trùng.
• Xuất huyết phổi: Chảy máu vào phổi.

Quản lý các tình trạng mãn tính liên quan đến áp xe phổi

Những đối tượng nguy cơ cao bị áp xe phổi bao gồm:

• Người giảm mức độ ý thức dẫn đến hít phải: sử dụng rượu, hôn mê, đột quỵ, gây mê toàn thân, rối loạn co giật, thở máy.
• Người giảm kiểm soát cơ: các tình trạng thần kinh cơ dẫn đến chứng khó nuốt, không thể ho, chậm phát triển trí tuệ.
• Người có vấn đề về răng miệng: sâu răng, vệ sinh răng miệng kém, nhiễm trùng răng và nha chu.
• Người bị bệnh lý đường hô hấp trên: nhiễm trùng xoang, phẫu thuật hầu họng.
• Người suy giảm miễn dịch: sử dụng corticosteroid dài hạn, thuốc ức chế miễn dịch, nhiễm trùng huyết, tuổi cao, suy dinh dưỡng.
• Người mắc các bệnh mạn tính khác: bệnh tiểu đường, bệnh trào ngược dạ dày thực quản, tắc nghẽn phế quản.

Các biện pháp quản lý và phòng ngừa áp xe phổi hiệu quả bao gồm:

• Đặt nội khí quản sớm ở bệnh nhân có nguy cơ hít sặc.
• Đặt bệnh nhân nằm ngửa ở góc nghiêng 30° để giảm thiểu nguy cơ hít phải.
• Theo dõi chặt chẽ bệnh nhân ăn bằng ống thông dạ dày để tránh sặc thức ăn.
• Giữ vệ sinh răng miệng, mũi, họng, đặc biệt ở bệnh nhân lớn tuổi và suy nhược.
• Điều trị tốt các nhiễm khuẩn răng, hàm, mặt, tai, mũi, họng.
• Hướng dẫn bệnh nhân mắc bệnh lý thực quản cách giảm thiểu nguy cơ hít phải dịch dạ dày.
• Phòng ngừa các dị vật rơi vào đường thở.
• Sử dụng kháng sinh dự phòng ở bệnh nhân có nguy cơ cao.

Kết luận

Áp xe phổi là một tình trạng nhiễm trùng nguy hiểm nhưng có thể phòng ngừa và điều trị hiệu quả nếu phát hiện sớm. Việc duy trì vệ sinh răng miệng, ngăn ngừa hít sặc, điều trị tích cực các nhiễm khuẩn liên quan và thay đổi lối sống lành mạnh là những biện pháp quan trọng để ngăn ngừa áp xe phổi. Chẩn đoán và điều trị kịp thời bằng kháng sinh và các thủ thuật xâm lấn khi cần thiết giúp kiểm soát bệnh, tránh các biến chứng nguy hiểm và bảo vệ sức khỏe người bệnh.

Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.