Cách phân biệt bệnh sởi và bệnh thủy đậu: Nhận diện đúng để phòng tránh hiệu quả

Bệnh sởi và bệnh thủy đậu đều là bệnh truyền nhiễm có khả năng lây thành dịch. Đặc biệt vào mùa đông là thời điểm dịch rất dễ bùng phát. Những đối tượng có hệ miễn dịch kém đều dễ mắc hai bệnh này. Cả hai bệnh này đều là bệnh lành tính nhưng nếu không được chữa trị kịp thời, bệnh sẽ có những biến chứng nghiêm trọng. Trên thực tế, rất nhiều người nhầm lẫn giữa bệnh sởi và bệnh thủy đậu. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn có thêm thông tin về dấu hiệu để nhận biết hai bệnh này.

Bệnh sởi là gì? Dấu hiệu của bệnh sởi

Bệnh sởi là một bệnh nhiễm trùng cấp tính do virus sởi (virus Polinosa morbillarum) gây ra với các triệu chứng sốt, phát ban, chảy nước mũi, ho, mắt đỏ…  Đây là một trong những bệnh nguy hiểm và phổ biến ở khắp nơi trên thế giới. Virus này ảnh hưởng đến hệ hô hấp và lan truyền nhanh chóng qua tiếp xúc trực tiếp với các giọt nước bắn ra từ mũi hoặc miệng của người bệnh khi họ ho hoặc hắt hơi, cũng như qua tiếp xúc với các bề mặt mà virus đã lưu lại.

Biểu hiện của bệnh sởi phát triển qua các giai đoạn cụ thể như sau:

• Giai đoạn ủ bệnh: không có triệu chứng rõ ràng, kéo dài từ 7 đến 14 ngày sau khi tiếp xúc với virus sởi.

• Giai đoạn khởi phát: bệnh nhân bắt đầu có triệu chứng sốt, mệt mỏi, đau đầu và đỏ mắt. Một triệu chứng quan trọng của giai đoạn này là xuất hiện ban đỏ trên da, bắt đầu từ khu vực sau tai và lan rộng xuống cổ, mặt, thân và chi.
• Giai đoạn toàn phát: thường kéo dài từ 4 đến 7 ngày. Trong giai đoạn này, ban đỏ trên da lan rộng hơn. Bệnh nhân có thể gặp khó khăn trong việc thở, các triệu chứng khác xuất hiện: ho khan, sổ mũi, mắt đỏ và nhức, đôi khi tiêu chảy và nôn mửa.
• Giai đoạn hồi phục: xảy ra khi triệu chứng bệnh sởi giảm dần và ban đỏ trên da bắt đầu phai mờ. Trong giai đoạn này, bệnh nhân cần được chăm sóc và nghỉ ngơi để phục hồi sức khỏe hoàn toàn.

Bệnh thủy đậu là gì? Biểu hiện của bệnh thủy đậu

Thủy đậu (hay còn được gọi là bệnh trái rạ) là một trong những bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi rút Varicella-zoster gây ra, có nguy cơ lây lan nhanh trong cộng đồng, đặc biệt là ở trẻ em. Người mắc bệnh sẽ phát ban, nổi mụn nước nhỏ có chứa đầy dịch, gây ngứa.

Biểu hiện bệnh thủy đậu khác nhau qua từng giai đoạn như sau:  

• Giai đoạn ủ bệnh: Thường kéo dài từ 2 đến 3 tuần tùy theo thể trạng và sức đề kháng của đối tượng nhiễm bệnh.
• Giai đoạn khởi phát: Người bệnh có biểu hiện mệt mỏi, nhức đầu, đau cơ, chán ăn, nôn ói, chảy nước mũi, sốt nhẹ, đau họng,.. Sau 1 – 2 ngày da bắt đầu xuất hiện mẩn ngứa màu đỏ khắp các vùng da, ở một số người còn xuất hiện triệu chứng viêm họng, nổi hạch sau tai.

• Giai đoạn toàn phát: Các mụn nước nhỏ xuất hiện nhanh chóng trong vòng 1 ngày, sau đó chuyển thành các mụn nước hình tròn với đường kính từ 1-3mm, chứa dịch màu trắng hoặc trắng đục bên trong nếu bội nhiễm vi khuẩn thì dịch có kèm theo mủ. Mụn nước mọc thành nhiều đợt trên các vùng da, có khi dày đặc ở mặt và thân mình, tay chân ít hơn. Người mắc bệnh có thể nổi vài mụn nước cho đến hàng trăm mụn nước trên cơ thể.

Ban thủy đậu thường có màu hồng hoặc đỏ, các mụn nước nhỏ chứa đầy chất lỏng bên trong, nổi lên nhanh trong vòng 1 ngày sau đó vỡ và rỉ dịch (chất dịch này chứa nhiều virus bên trong và lây lan nhanh cho người khác qua các tiếp xúc gián tiếp như: sử dụng chung đồ cá nhân, đồ vật tiếp xúc có chứa virus của người bệnh..).

Mụn nước sau khi vỡ sẽ mất thêm vài ngày để vết thương lành lại, các mụn nước mới trong thời gian này tiếp tục xuất hiện. Bệnh thường nhẹ ở những người khỏe mạnh, nhưng đối với một số trường hợp vết phát ban có thể nổi nhiều và bao phủ toàn bộ cơ thể, những tổn thương có thể hình thành ở mắt, niêm mạc niệu đạo, hậu môn, âm đạo,…

• Giai đoạn hồi phục: Bệnh thường kéo dài từ 1 đến 2 tuần, vết thương sẽ đóng vảy và lành từ 1 đến 3 tuần. Nếu không xảy ra những biến chứng khác thì các mụn nước sẽ khô dần và lành lại. Nhưng nếu người bệnh bị bội nhiễm thì các mụn nước sẽ để lại sẹo do nhiễm trùng, hình thành nên các vết sẹo lõm vĩnh viễn.

Cách phân biệt bệnh sởi và bệnh thủy đậu

 Nhìn chung hai bệnh đều gây ra phát ban nhưng hình dạng các nốt phát ban khác nhau:

• Phát ban thủy đậu bắt đầu bằng những vết sưng đỏ hoặc nổi sần lên. Các vết này sau đó biến thành mụn nước có chứa chất lỏng ở bên trong. Chúng sẽ bị vỡ ra, chảy dịch trước khi khô lại và đóng vảy.
• Phát ban sởi xuất hiện dưới hình dạng các đốm đỏ phẳng trên da, đôi khi có các vết sưng nổi lên. Nếu có các vết sưng, bên trong sẽ không có dịch lỏng như mụn nước. Các đốm phát ban bệnh sởi có thể lan rộng cùng nhau ra các khu vực khác.

Bảng tóm tắt sự khác nhau cơ bản giữa bệnh sởi và thủy đậu:

Bằng cách hiểu rõ về các đặc điểm và triệu chứng đặc trưng của mỗi loại bệnh, chúng ta có thể dễ dàng phân biệt và áp dụng các biện pháp phòng tránh phù hợp. Đừng ngần ngại tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế nếu bạn cần thêm thông tin hoặc sự tư vấn. Hãy chăm sóc sức khỏe cho bản thân và gia đình, và đề cao việc phòng ngừa bệnh tật từ những kiến thức đơn giản nhưng hiệu quả này.

Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn.