Cách chăm sóc cổ chân bị bong gân
Bong gân cổ chân là một chấn thương phổ biến trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với những người thường xuyên tham gia các hoạt động thể thao. Chấn thương này có thể gây đau đớn và làm hạn chế khả năng vận động của bạn. Việc hiểu rõ về bong gân cổ chân và cách chăm sóc đúng cách không chỉ giúp giảm đau mà còn tăng tốc độ hồi phục. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết về bong gân cổ chân, cách chăm sóc và những lưu ý quan trọng khi chăm sóc chấn thương này.
Những điều cần biết về bong gân cổ chân
Bong gân cổ chân là gì?
Bong gân cổ chân xảy ra khi các dây chằng nối các xương cổ chân bị kéo căng quá mức hoặc bị rách do va chạm hoặc vặn xoắn đột ngột. Các triệu chứng thường gặp bao gồm sưng, đau, bầm tím và khó khăn trong việc di chuyển. Tùy thuộc vào mức độ tổn thương, bong gân cổ chân có thể được phân loại từ nhẹ đến nặng. Việc nhận biết sớm và xử lý kịp thời là yếu tố quan trọng để tránh các biến chứng lâu dài.
Các mức độ bong gân
- Mức độ nhẹ (độ 1):
- Dây chằng bị giãn nhẹ hoặc có vết rách rất nhỏ
- Cổ chân sưng đau nhẹ khi chạm vào.
- Mức độ trung bình (độ 2):
- Dây chằng bị đứt nhưng không rách hoàn toàn
- Cổ chân lỏng lẻo nhẹ, bị sưng tấy, đau khi di chuyển.
- Mức độ nặng (độ 3):
- Dây chằng bị đứt hoàn toàn
- Cổ chân bị sưng tấy nhiều, khớp cổ chân bị lỏng lẻo nhiều.
Nguyên nhân cổ chân bị bong gân
- Chấn thương khi tiếp đất bằng một chân sau khi nhảy hoặc xoay người ở các bộ thể thao: tennis, bóng đá, bóng rổ, chạy địa hình
- Chấn thương khi đi bộ hoặc tập thể dục trên bề mặt không bằng phẳng
- Bị giẫm vào chân
- Mang giày không vừa vặn, không phù hợp với hoạt động thể thao (chạy bộ, đá bóng), hoặc thói quen mang giày cao gót thường xuyên cũng làm tăng nguy cơ chấn thương cổ chân.
Triệu chứng bong gân cổ chân
- Đau cổ chân
- Sưng tấy
- Bầm tím
- Cảm giác lỏng lẻo cổ chân
- Đi lại khó khăn
Cách chăm sóc cổ chân bị bong gân
Xử trí
Một trong những phương pháp hiệu quả và dễ nhớ nhất để chăm sóc bong gân cổ chân là áp dụng nguyên tắc RICE:
- Rest (Nghỉ ngơi): Khi bạn bị bong gân cổ chân, điều đầu tiên cần làm là nghỉ ngơi và tránh bất kỳ hoạt động nào có thể làm tổn thương thêm. Sử dụng băng cố định hoặc nẹp để giữ cổ chân ổn định và giảm thiểu sự di chuyển.
- Ice (Chườm đá): Chườm đá là biện pháp hiệu quả để giảm đau và viêm. Bạn nên chườm đá mỗi lần khoảng 15-20 phút và lặp lại nhiều lần trong ngày. Hãy chắc chắn không chườm đá trực tiếp lên da để tránh gây bỏng lạnh.
- Compression (Băng nén): Sử dụng băng nén có thể giúp giảm sưng và hỗ trợ cổ chân. Hãy quấn băng một cách chắc chắn nhưng không quá chặt để không làm cản trở lưu thông máu.
- Elevation (Nâng cao chân): Khi nghỉ ngơi, nâng cao chân bị thương lên cao hơn mức tim có thể giúp giảm sưng hiệu quả. Bạn có thể dùng gối hoặc vật dụng hỗ trợ để nâng chân.
Tập phục hồi
- Lấy lại tầm vận động và sự mềm dẻo của khớp: gập duỗi nhẹ nhàng cổ chân.
- Tập bẻ cổ chân vào trong và ra ngoài. Làm bài tập kéo căng gân cơ bụng chân, gót chân.
- Lấy lại sức mạnh cổ chân: sau khi tầm vận động đạt 60-70%, tập sức mạnh gân cơ vùng cổ chân: Đá chân với tạ, hoặc dây cao su chun giãn..
- Tập thăng bằng: Sau khi tầm vận động và sức mạnh cổ chân gần như hoàn toàn, tập các bài tập về thăng bằng như đứng 1 chân trên chân đau, nhảy dây
- Khi cổ chân hết sưng, hết đau khi vận động; tầm vận động, sự mềm dẻo và sức mạnh của cổ chân gần như bình thường.
- Khi vận động nên mang băng, nẹp chuyên dùng cố định cổ chân một thời gian trong lúc tập cho sức mạnh cổ chân trở lại bình thường.
- Sau thời gian điều trị (khoảng 10 tuần): Nếu còn các triệu chứng như đau, sưng nề và cảm giác lỏng khớp cổ chân nên tới bệnh viện để được thăm khám
Những lưu ý khi chăm sóc cổ chân
- Hạn chế đi giày cao gót quá cao, trường hợp bị ngã cũng sẽ không quá nghiêm trọng đến cổ chân.
- Sử dụng miếng vải chuyên dụng bảo vệ cổ chân khi hoạt động nhiều như chơi thể thao, chạy bộ đường dài,…
- Giữ mức cân nặng hợp lý, cố gắng giảm cân khi bị lên cân quá đà.
- Tuân thủ sự hướng dẫn của bác sĩ về điều trị khi bị bong gân để tránh tình trạng tái bong gân do không kiêng cữ.
- Hạn chế tham gia các hoạt động yêu cầu vận động quá mạnh khi không có kinh nghiệm.
- Kiểm tra tình trạng xương khớp định kỳ cũng sẽ giảm thiểu các biến chứng nặng khi bị bong gân cổ chân
Kết luận
Chăm sóc đúng cách và kịp thời khi bị bong gân cổ chân là rất quan trọng để đảm bảo hồi phục nhanh chóng và tránh các biến chứng. Bằng cách áp dụng nguyên tắc RICE: nghỉ ngơi, chườm đá, băng nén và nâng cao chân, bạn có thể giảm đau và sưng tấy hiệu quả. Ngoài ra, việc tránh các hoạt động căng thẳng, thực hiện bài tập phục hồi và thăm khám bác sĩ khi cần thiết sẽ giúp cổ chân hồi phục tốt hơn.
