Cách chẩn đoán và xét nghiệm xơ gan
Xơ gan là một bệnh lý gan nghiêm trọng và phổ biến, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới. Việc hiểu rõ về các biểu hiện của xơ gan, những đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh, cũng như các phương pháp chẩn đoán và xét nghiệm là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe gan của bạn. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết về xơ gan, từ đó giúp bạn nhận biết sớm và có biện pháp phòng ngừa hiệu quả.
Biểu hiện xơ gan là gì?
Xơ gan thường phát triển dần dần qua nhiều năm và có thể không gây ra triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn đầu. Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển, các triệu chứng bắt đầu xuất hiện và trở nên nghiêm trọng hơn. Dưới đây là những biểu hiện phổ biến của xơ gan:
- Mệt mỏi và suy nhược: Người bệnh thường cảm thấy mệt mỏi, yếu đuối, và thiếu năng lượng.
- Vàng da và mắt: Một trong những dấu hiệu rõ ràng nhất của xơ gan là tình trạng vàng da và mắt do sự tích tụ của bilirubin trong máu.
- Ngứa da: Ngứa ngáy do sự tích tụ của muối mật trong cơ thể.
- Sưng bụng (cổ trướng): Sự tích tụ dịch trong khoang bụng, khiến bụng sưng to.
- Phù chân và mắt cá chân: Do sự tích tụ dịch trong các mô cơ thể.
- Giảm cân và chán ăn: Người bệnh có thể giảm cân không rõ nguyên nhân và mất cảm giác thèm ăn.
- Xuất huyết và bầm tím dễ dàng: Gan xơ hóa không thể sản xuất đủ các protein cần thiết cho quá trình đông máu.
- Lú lẫn và mất trí nhớ: Tình trạng bệnh não gan do sự tích tụ của các độc tố trong não.
- Nước tiểu sẫm màu: Nước tiểu có màu sẫm do lượng bilirubin cao trong máu.
Những ai dễ mắc bệnh xơ gan?
Xơ gan có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai, nhưng một số nhóm người có nguy cơ cao hơn do các yếu tố liên quan đến lối sống, tiền sử bệnh và yếu tố di truyền. Dưới đây là những đối tượng dễ mắc bệnh xơ gan:
- Người nghiện rượu: Sử dụng rượu bia lâu dài và quá mức là nguyên nhân hàng đầu gây xơ gan.
- Người mắc viêm gan B và C: Viêm gan do virus là một trong những nguyên nhân phổ biến gây xơ gan trên toàn cầu.
- Người bị gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD): Tình trạng tích tụ mỡ trong gan không liên quan đến việc tiêu thụ rượu.
- Người bị bệnh tự miễn: Các bệnh tự miễn như viêm gan tự miễn, xơ gan mật nguyên phát có thể dẫn đến xơ gan.
- Người có tiền sử gia đình bị xơ gan: Yếu tố di truyền cũng có thể đóng vai trò trong nguy cơ mắc xơ gan.
- Người mắc bệnh di truyền: Một số bệnh di truyền như bệnh Wilson, Hemochromatosis có thể gây tích tụ các chất độc trong gan.
Cách chẩn đoán và xét nghiệm xơ gan
Chẩn đoán xơ gan thường bao gồm việc kết hợp các phương pháp xét nghiệm và kiểm tra lâm sàng để xác định mức độ tổn thương gan. Dưới đây là các phương pháp chẩn đoán và xét nghiệm phổ biến:
- Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ kiểm tra triệu chứng bên ngoài và tiền sử bệnh của bệnh nhân, đồng thời kiểm tra vùng bụng để phát hiện sưng hoặc bất thường.
- Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu giúp đánh giá chức năng gan và xác định mức độ tổn thương gan. Các chỉ số như ALT, AST, ALP, bilirubin, albumin, và INR sẽ được đo lường.
- Siêu âm gan: Siêu âm giúp quan sát cấu trúc gan và phát hiện các bất thường như xơ hóa, sưng hoặc u.
- CT Scan hoặc MRI: Các phương pháp chẩn đoán hình ảnh này cung cấp hình ảnh chi tiết hơn về cấu trúc gan và xác định mức độ tổn thương.
- Sinh thiết gan: Sinh thiết gan là phương pháp chính xác nhất để chẩn đoán xơ gan. Một mẫu nhỏ của mô gan được lấy để phân tích dưới kính hiển vi.
- Đo độ đàn hồi gan (FibroScan): Phương pháp này đo độ cứng của gan để đánh giá mức độ xơ hóa mà không cần sinh thiết.
- Xét nghiệm chức năng gan tổng quát: Xét nghiệm này bao gồm nhiều chỉ số khác nhau để đánh giá chức năng gan toàn diện.
Xơ gan là một bệnh lý gan nghiêm trọng nhưng có thể kiểm soát và phòng ngừa nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Việc hiểu rõ về các biểu hiện của xơ gan, những đối tượng có nguy cơ cao và các phương pháp chẩn đoán và xét nghiệm là bước đầu quan trọng để bảo vệ sức khỏe gan của bạn. Hãy luôn chú ý đến sức khỏe của mình, thực hiện kiểm tra định kỳ và tham khảo ý kiến bác sĩ khi có bất kỳ dấu hiệu nào liên quan đến xơ gan. Sự chăm sóc và quan tâm đúng mức sẽ giúp bạn duy trì sức khỏe gan tốt và sống vui khỏe mỗi ngày.