Giãn Mạch Thừng Tinh Và Các Giai Đoạn Phát Triển

Giãn mạch thừng tinh là một tình trạng mà các tĩnh mạch trong bìu bị giãn và phình ra, gây ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản nam giới. Đây là một bệnh lý phổ biến, nhưng không phải ai cũng hiểu rõ về nó. Bài viết này sẽ giúp bạn tìm hiểu về các giai đoạn của giãn tĩnh mạch thừng tinh, nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị hiệu quả.

Thông tin tổng quan về giãn tĩnh mạch thừng tinh

Giãn tĩnh mạch thừng tinh là một tình trạng phổ biến, gặp 10-15% nam giới sau dậy thì và 40% trong số các bệnh nhân nam vô sinh. Giãn tĩnh mạch thừng tinh là tình trạng giãn đám rối tĩnh mạch sinh tinh và tĩnh mạch thừng tinh trong, làm suy giảm chức năng của tinh hoàn, thậm chí có thể dẫn tới vô sinh.

Tuy nhiên, không phải tất cả trường hợp người bệnh đều bị ảnh hưởng đến khả năng sản sinh tinh trùng. Giãn tĩnh mạch đôi khi khiến tinh hoàn không phát triển bình thường hoặc teo lại.

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng giãn tĩnh mạch thừng tinh:

Nguyên nhân trực tiếp vẫn đang được nghiên cứu, do đó Giãn tĩnh mạch thừng tinh được xếp vào nhóm bệnh tự phát (idiopathic). 

Một số giả thuyết về nguyên nhân như: suy van tĩnh mạch, bất thường vị trí đổ của tĩnh mạch tinh vào tĩnh mạch thận trái hoặc tĩnh mạch chủ bụng. Có thể do các nguyên nhân gây tăng áp lực ổ bụng như khối u vùng tiểu khung, sau phúc mạc…

Giãn tĩnh mạch thừng tinh thường do máu chảy ngược về chỗ thấp (thay vì chảy về tim), giống như tình trạng giãn tĩnh mạch ở chi dưới. Cơ chế bệnh sinh của giãn tĩnh mạch thừng tinh là do sự suy yếu hệ thống van tĩnh mạch, dẫn đến trào ngược máu từ hệ thống tĩnh mạch chủ vào hệ thống tĩnh mạch tinh, làm giãn thành búi các đám rối tĩnh mạch tinh ở vùng bẹn và bìu. 

Đám rối tĩnh mạch tinh giãn, gây ứ trệ máu làm tăng nhiệt độ ở tinh hoàn dẫn đến sự hủy hoại tinh trùng.

Triệu chứng của giãn tĩnh mạch thừng tinh

Nhiều người có tình trạng này nhưng không thấy triệu chứng giãn tĩnh mạch thừng tinh nào nổi bật. Ngược lại, một số trường hợp gây ra vài biểu hiện giãn tĩnh mạch thừng tinh như sau:

• Đau âm ỉ: Cơn đau thường xảy ra ở bìu trái (do có đôi chút khác biệt về cấu trúc giải phẫu ở bìu trái và bìu phải). Người bệnh thường cảm thấy đau rõ ràng hơn khi đứng, khi gắng sức vận động và giảm bớt khi nằm. Đây cũng là triệu chứng giãn tĩnh mạch tinh hoàn dễ nhận biết nhất.
• Dấu hiệu giãn tĩnh mạch tinh hoàn: Teo hoặc co rút tinh hoàn. Máu có khả năng bị tụ lại ở bìu nên khiến nhiệt độ ở tinh hoàn sẽ tăng nhẹ. Điều này làm chết nhiều tế bào ở tinh hoàn và khiến chúng bị teo hay co lại.
• Giảm khả năng sinh sản: Lý do tại sao đàn ông mắc bệnh này lại có nguy cơ vô sinh cao hơn vẫn chưa hoàn toàn sáng tỏ. Các nhà khoa học cũng không loại trừ những yếu tố khác có liên quan. Thế nhưng thực tế thì nhiều trường hợp nam giới vô sinh được phát hiện có tình trạng giãn tĩnh mạch này.

Người bệnh cần gặp bác sĩ nếu thấy các dấu hiệu giãn tĩnh mạch tinh hoàn sau:

• Tinh hoàn có những thay đổi bất thường, chẳng hạn như thay đổi về kích thước, hình dạng…
• Gặp vấn đề về sinh sản
• Sưng ở bìu
• Nhìn thấy tĩnh mạch sưng lớn hoặc bị xoắn bất thường

Các giai đoạn của giãn tĩnh mạch thừng tinh bao gồm: 

Chẩn đoán giãn tĩnh mạch thừng tinh giai đoạn tiến triển không khó khăn, bằng cả thăm khám lâm sàng và siêu âm. Theo phân loại Dubin, giãn tĩnh mạch thừng tinh được chia làm 5 mức độ (grade):

• Độ 0: Chỉ chẩn đoán được trên siêu âm, chụp mạch máu, hoặc các phương tiện chẩn đoán khác mà không phát hiện được trên lâm sàng
• Độ 1: sờ thấy búi tĩnh mạch giãn khi làm nghiệm pháp Valsava
• Độ 2: sờ thấy búi tĩnh mạch khi bệnh nhân trong tư thế đứng thẳng (upright)
• Độ 3: nhìn thấy búi tĩnh mạch giãn khi bệnh nhân trong tư thế đứng thẳng. 
• Độ 4: dễ dàng nhìn thấy búi tĩnh mạch giãn ngoằn ngoèo dưới da bìu dù đứng hay nằm.

Thực tế, khi thực hiện kiểm tra với kỹ thuật siêu âm thì bệnh nhân được chẩn đoán giãn tĩnh mạch thừng tinh nếu kết quả đo đường kính tĩnh mạch tinh trên 2,5mm. Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định phối hợp với nghiệm pháp Valsava nhằm đánh giá chính xác tình trạng của người bệnh ở cấp độ nào.

• Độ 0: thông qua kết quả kiểm tra lâm sàng, bác sĩ không nhận thấy tĩnh mạch tinh trong bìu bị giãn. Tuy nhiên, khi thực hiện nghiệm pháp Valsava, phát hiện đám rối tĩnh mạch tinh trong thừng tinh xuất hiện các dòng trào ngược.

• Độ 1: Không giãn tĩnh mạch tinh trong bìu. Có dòng trào ngược của đám rối tĩnh mạch tinh trong thừng tinh đoạn ống bẹn khi làm nghiệm pháp Valsalva.

• Độ 2: Không giãn tĩnh mạch tinh ở tư thế nằm. Tư thế đứng thì có giãn và dòng trào ngược khu trú ở cực trên tinh hoàn, khi làm nghiệm pháp Valsava.
• Độ 3: Không giãn tĩnh mạch tinh ở tư thế nằm. Tư thế đứng có giãn và dòng trào ngược lan tỏa cả cực trên và cực dưới tinh hoàn, khi làm nghiệm pháp Valsava.
• Độ 4: Tĩnh mạch tinh giãn và có dòng trào ngược khi làm nghiệm pháp Valsalva ở tư thế nằm.
• Độ 5: Tĩnh mạch thừng tinh giãn, có dòng trào ngược ngay cả khi không làm nghiệm pháp Valsava

Kết luận

Giãn tĩnh mạch thừng tinh là một bệnh lý phổ biến ở nam giới, có thể ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản và chất lượng cuộc sống. Việc nhận biết các giai đoạn và triệu chứng của bệnh là rất quan trọng để có thể điều trị kịp thời và hiệu quả. Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu nào của giãn tĩnh mạch thừng tinh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và điều trị phù hợp.

Nhớ rằng, sức khỏe sinh sản là một phần quan trọng của sức khỏe tổng thể. Hãy chú ý đến các dấu hiệu bất thường và không ngần ngại tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chuyên gia y tế khi cần thiết. Điều này không chỉ giúp bạn bảo vệ sức khỏe của mình mà còn cải thiện chất lượng cuộc sống và hạnh phúc gia đình.

Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.