Nguyên nhân gây viêm khớp dạng thấp và cách phòng ngừa

Viêm khớp dạng thấp (Rheumatoid Arthritis – RA) là một bệnh lý tự miễn mãn tính gây ra viêm nhiễm và tổn thương khớp. Đây là một tình trạng phổ biến, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới. Việc hiểu rõ viêm khớp dạng thấp là gì, các biện pháp phòng ngừa, nguyên nhân và yếu tố nguy cơ sẽ giúp bạn có thể quản lý và ngăn chặn bệnh hiệu quả hơn. Bài viết này sẽ cung cấp những thông tin chi tiết và hữu ích về viêm khớp dạng thấp.

Viêm khớp dạng thấp là gì?

Định nghĩa

• Viêm khớp dạng thấp (RA) là một bệnh lý tự miễn, trong đó hệ miễn dịch của cơ thể tấn công nhầm các mô của chính mình, đặc biệt là màng hoạt dịch của khớp. Điều này dẫn đến viêm nhiễm, đau và sưng tại các khớp, gây ra sự tổn thương và biến dạng khớp nếu không được điều trị kịp thời.

Triệu chứng viêm khớp dạng thấp

• Đau và sưng khớp: Các khớp thường bị ảnh hưởng bao gồm khớp bàn tay, cổ tay, đầu gối và bàn chân.
• Cứng khớp buổi sáng: Cảm giác cứng khớp kéo dài hơn một giờ sau khi thức dậy.
• Mệt mỏi: Cảm giác mệt mỏi và thiếu năng lượng thường xuyên.
• Sụt cân: Mất cân không rõ nguyên nhân.

Các giai đoạn của viêm khớp dạng thấp

Khi RA tiến triển, cơ thể người bệnh sẽ thay đổi. Một số thay đổi bạn có thể nhìn thấy và cảm nhận được, trong khi những thay đổi khác không gây cho bạn bất cứ cảm giác gì. Mỗi giai đoạn RA sẽ có các mục tiêu điều trị khác nhau.

• Giai đoạn 1: Ở giai đoạn đầu, người bệnh có cảm giác đau khớp, cứng khớp hoặc sưng đỏ vùng khớp bị viêm. Bên cạnh đó là tình trạng viêm bên trong khớp, khiến các mô trong khớp sưng lên. Tuy không có tổn thương xương nhưng màng hoạt dịch của khớp bị tổn thương.

• Giai đoạn 2: Lúc này, màng hoạt dịch bị viêm nặng hơn, có thể gây tổn thương sụn khớp. Sụn ​​chính là mô bao phủ phần cuối của xương tại vị trí khớp. Khi sụn bị tổn thương, người bệnh sẽ cảm nhận được những cơn đau, đồng thời có thể hạn chế vận động.

• Giai đoạn 3: Khi bệnh lý viêm khớp dạng thấp ở người lớn đã tiến triển đến giai đoạn 3, tình trạng bệnh đã nghiêm trọng. Tại thời điểm này, tổn thương không chỉ lan đến sụn mà ảnh hưởng cả xương. Khi lớp sụn giữa các xương bị mòn, xương cọ xát với nhau, khiến người bệnh bị đau và sưng nhiều hơn. Một số người bị yếu cơ và mất hẳn khả năng vận động. Đó là do xương bị tổn thương, thậm chí biến dạng.

• Giai đoạn 4: Ở giai đoạn muộn, các khớp đã ngừng hẳn hoạt động, khiến bệnh nhân đau, sưng, cứng khớp và mất khả năng vận động. Nghiêm trọng hơn, các khớp có thể bị hỏng và gây ra chứng dính khớp.

Chẩn đoán

• Chẩn đoán viêm khớp dạng thấp thường bao gồm kiểm tra lâm sàng, xét nghiệm máu (RF, anti-CCP) và hình ảnh học (X-quang, MRI) để xác định mức độ tổn thương khớp.

Phòng ngừa viêm khớp dạng thấp

Chế độ ăn uống

• Ăn uống lành mạnh: Tăng cường các thực phẩm giàu omega-3 (cá hồi, hạt chia), trái cây và rau xanh để giảm viêm.

• Hạn chế thực phẩm chế biến: Tránh xa các thực phẩm giàu đường và chất béo bão hòa.

Duy trì cân nặng lý tưởng

• Kiểm soát cân nặng: Giảm cân nặng dư thừa để giảm áp lực lên các khớp, đặc biệt là các khớp chịu lực như đầu gối và hông.

Tập thể dục thường xuyên

• Vận động nhẹ nhàng: Tập thể dục đều đặn với các hoạt động như đi bộ, bơi lội, yoga giúp duy trì sự linh hoạt và sức mạnh cơ bắp, giảm áp lực lên khớp.

Tránh hút thuốc

• Bỏ thuốc lá: Hút thuốc lá là một yếu tố nguy cơ lớn gây viêm khớp dạng thấp. Việc bỏ thuốc lá giúp giảm nguy cơ phát triển bệnh.

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ của viêm khớp dạng thấp

Nguyên nhân gây viêm khớp dạng thấp

Nguyên nhân chính xác của viêm khớp dạng thấp vẫn chưa được biết rõ, nhưng các yếu tố sau được cho là có vai trò quan trọng:

• Yếu tố di truyền: Có một số gen có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
• Hệ miễn dịch: Sự bất thường trong hệ miễn dịch gây ra phản ứng tự miễn, tấn công các mô lành của cơ thể.

Yếu tố nguy cơ

• Giới tính: Phụ nữ có nguy cơ mắc viêm khớp dạng thấp cao gấp 2-3 lần so với nam giới.

• Tuổi tác: Mặc dù viêm khớp dạng thấp có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, nhưng thường gặp nhất ở người trung niên.
• Di truyền: Người có tiền sử gia đình mắc viêm khớp dạng thấp có nguy cơ cao hơn.
• Hút thuốc: Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ phát triển viêm khớp dạng thấp và có thể làm cho bệnh tiến triển nặng hơn.

Viêm khớp dạng thấp là một bệnh lý tự miễn mãn tính gây ra nhiều khó khăn cho người bệnh. Hiểu rõ viêm khớp dạng thấp là gì, nguyên nhân và yếu tố nguy cơ, cùng với các biện pháp phòng ngừa hiệu quả có thể giúp bạn quản lý và kiểm soát bệnh tốt hơn. Đừng quên duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn và tránh xa các yếu tố nguy cơ như hút thuốc lá. Nếu bạn có triệu chứng nghi ngờ, hãy tham khảo ý kiến của chuyên gia y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.