Phân biệt viêm não mô cầu và viêm não Nhật Bản

Viêm não mô cầu và viêm não Nhật Bản đều là những căn bệnh nguy hiểm, có thể đe dọa tính mạng bệnh nhân nếu không được phát hiện, điều trị kịp thời. Bài viết sau sẽ giúp phân biệt viêm não mô cầu và viêm não Nhật Bản.

Tổng quan bệnh viêm não mô cầu và viêm não Nhật Bản

Viêm não mô cầu có nguyên nhân từ vi khuẩn Neisseria meningitidis, tấn công hệ thần kinh trung ương sau khi xâm nhập vào cơ thể. Bệnh viêm não mô cầu lây truyền qua đường hô hấp, do đó, nhanh chóng lan truyền và trong môi trường thuận lợi, có thể gây bùng phát thành dịch bệnh.

Vi khuẩn viêm não mô cầu được phân chia thành 4 nhóm chính là A, B, C và D dựa trên các kháng nguyên trong cơ thể. Trong số này, chủng A và B là hai loại phổ biến nhất. Tuy vậy, việc phân loại bệnh này cũng có thể dựa trên các chủng vi khuẩn khác nhau nếu thực hiện kiểm tra huyết thanh gây bệnh. Tuy nhiên, trong lĩnh vực y học, phương pháp này hiếm khi được sử dụng.

Viêm não Nhật Bản, còn được biết đến dưới tên viêm não mùa hè hoặc viêm não B, là một bệnh nhiễm trùng cấp tính của hệ thần kinh trung ương, được gây ra bởi một loại virus. Bệnh có thể phát triển nặng theo từng giai đoạn, gây tử vong và để lại nhiều di chứng cho sức khỏe.

Bệnh viêm não Nhật Bản được phát hiện lần đầu tại Nhật Bản và sau đó lan rộng đến các khu vực như Đông Nam Á, Bắc Á, Tây Thái Bình Dương,… Điều này dẫn đến việc bệnh lý này được gọi là viêm não Nhật Bản.

Sự khác biệt giữa viêm não mô cầu và viêm não Nhật Bản

Tác nhân gây bệnh

• Viêm não mô cầu được gây ra bởi vi khuẩn Neisseria meningitidis, mà thường cư trú ở vùng mũi, hầu và họng của người bệnh. Thường thì nguồn lây bệnh chủ yếu đến từ bệnh nhân và người mang vi khuẩn mà không có triệu chứng lâm sàng, tỷ lệ này chiếm khoảng 10-20% trong cộng đồng. Vi khuẩn Neisseria meningitidis lây truyền chủ yếu qua đường hô hấp, khi tiếp xúc với dịch tiết mũi họng khi người bệnh ho, hắt hơi,…
• Viêm não Nhật Bản là kết quả của chủng virus Japanese Encephalitis Virus (JEV). Tuy nhiên, con người không thể lây truyền bệnh trực tiếp từ động vật hoang dã mà lây truyền trung gian qua muỗi. Virus nằm trong máu của động vật mang bệnh và muỗi sẽ lây truyền nó sang người. Cụ thể, Culex Tritaeniorhynchus và Culex Vishnui là hai loài muỗi phổ biến mang virus viêm não Nhật Bản.

Triệu chứng bệnh

• Khi người bệnh nhiễm vi khuẩn viêm não mô cầu, thời gian ủ bệnh sẽ từ 2-10 ngày (trung bình 3-4 ngày). Sau đó, bệnh nhân có thể xuất hiện các biểu hiện như sốt cao khoảng 39-40 độ C, buồn nôn, đau đầu, cứng gáy. Một số trường hợp có thể có triệu chứng như lơ mơ, nhạy cảm với ánh sáng, xuất hiện ban xuất huyết có hình sao hoặc sốc nhiễm khuẩn.

Khuyến cáo về viêm màng não mô cầu

• Đa phần trường hợp nhiễm viêm não Nhật Bản không có bất kỳ các triệu chứng hoặc chỉ xuất hiện triệu chứng nhẹ, dễ nhầm lẫn với cảm cúm thông thường. Một số khác có thể xuất hiện sốt cao kèm các triệu chứng liên quan đến tổn thương ở hệ thần kinh trung ương như đau đầu, buồn nôn, lú lẫn, co giật, rối loạn nghe nói, ảo giác, hôn mê,…

Viêm não Nhật Bản nguy hiểm như thế nào?

Biến chứng

• Viêm não mô cầu diễn tiến rất nhanh và có thể gây tử vong chỉ sau 24 giờ kể từ khi xuất hiện triệu chứng. Đối với trường hợp sống sót, họ có thể gặp phải biến chứng nặng như phát triển thần kinh châm, mất khả năng thính giác, liệt,…
• Tỷ lệ tử vong của người bệnh viêm não Nhật Bản dao động trong khoảng 20-30%, đồng thời có thể lên đến 50%. Bệnh viêm não Nhật Bản để lại nhiều di chứng nghiêm trọng như bại liệt, liệt nửa người, rối loạn tâm thần, mất khả năng ngôn ngữ,…

So sánh và kết luận

Nhóm người có nguy cơ cao mắc bệnh viêm não Nhật Bản và viêm não mô cầu bao gồm trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ và người dưới 30 tuổi. Tuy nhiên, trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có tỷ lệ mắc bệnh cao nhất. Nếu không có các biện pháp ngăn chặn kịp thời, bệnh viêm não mô cầu và viêm não Nhật Bản có thể bùng phát thành dịch bệnh. Vì vậy, tiêm phòng ngay khi trẻ đủ tuổi là cần thiết để hỗ trợ phòng chống bệnh hiệu quả.

Cách phòng tránh viêm não mô cầu

Ngoài ra, vắc xin viêm não Nhật Bản cũng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe trẻ em và người lớn, đặc biệt là trẻ nhỏ. Do đó, các bậc cha mẹ cần nhớ ghi nhớ lịch tiêm chủng viêm não Nhật Bản để đảm bảo bé được tiêm phòng đúng lịch, đúng liều trình và đúng phác đồ phù hợp với lứa tuổi.

Cách phòng ngừa viêm não Nhật Bản

Để đối phó với mức độ nguy hiểm và tác động nghiêm trọng của bệnh viêm não Nhật Bản, cộng đồng quốc tế đã nghiên cứu và phát triển nhiều loại vắc xin phòng viêm não Nhật Bản khác nhau. Tại Việt Nam, hiện có 2 loại vắc xin viêm não Nhật Bản được sử dụng, bao gồm:

• Vắc xin Jevax (Việt Nam): Dành cho trẻ từ 12 tháng tuổi và người lớn.
• Vắc xin Imojev (Pháp): Dành cho trẻ từ 9 tháng tuổi và người lớn, với độ an toàn và hiệu quả cao.

Kết luận

Trong khi cả viêm não mô cầu và viêm não Nhật Bản đều là những bệnh lý nguy hiểm và có thể gây hậu quả nghiêm trọng, việc hiểu rõ về triệu chứng, nguyên nhân và các biện pháp phòng ngừa là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe của bạn và gia đình. Việc tiêm phòng đầy đủ, duy trì vệ sinh cá nhân và môi trường sống, cùng với việc thăm khám y tế định kỳ, sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh. Hãy luôn theo dõi và cập nhật thông tin y tế mới nhất để có những biện pháp bảo vệ hiệu quả nhất cho sức khỏe của mình.

Hy vọng rằng bài viết này đã cung cấp cho bạn những kiến thức cần thiết và hữu ích. Đừng ngần ngại chia sẻ thông tin này đến với người thân và bạn bè để cùng nhau nâng cao nhận thức và phòng tránh các bệnh nguy hiểm.