Thuốc epinephrine: tác dụng, chỉ định và lưu ý khi sử dụng

Thuốc Epinephrine, còn được gọi là Adrenaline, là một loại thuốc cấp cứu và giải độc phổ biến. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về thuốc này. Bài viết sau đây sẽ cung cấp cho bạn đọc những thông tin cơ bản về thuốc Epinephrine, bao gồm tác dụng, chỉ định và lưu ý khi sử dụng.

Thuốc Epinephrine là thuốc gì?

Thuốc Epinephrine, hay Adrenaline, là một loại hormone được giải phóng từ tuyến thượng thận. Khi được sử dụng, thuốc này được phóng thích vào máu và có vai trò như một chất trung gian hoá học truyền tải xung thần kinh đến các cơ quan và bộ phận trong cơ thể.

Thuốc Epinephrine tác động trực tiếp lên hệ thống thần kinh giao cảm, kích thích cả thụ thể alpha và beta của thần kinh giao cảm. Các tác dụng của thuốc này được thể hiện qua các cơ quan có hệ thần kinh giao cảm như tim mạch, hô hấp, hệ thần kinh trung ương, mắt, tiêu hoá, sinh dục – tiết niệu và chuyển hoá.

• Tim mạch: Tăng co bóp cơ tim, tăng tần số tim, tăng thể tích tâm thu và mức tiêu thụ oxy của cơ tim, tăng lưu lượng máu ở mạch vành, gây tăng huyết áp.
• Hô hấp: Kích thích hô hấp nhẹ, giãn phế quản, làm tiết ra dịch phế quản.
• Hệ thần kinh trung ương: Khi dùng ở liều thấp, Epinephrine ít gây tác động đến hệ thần kinh trung ương. Tuy nhiên, ở liều cao, thuốc có thể kích thích hệ thần kinh trung ương và gây ra các triệu chứng như hồi hộp, đánh trống ngực, run, căng thẳng.
• Mắt: Khi nhỏ mắt, thuốc ít gây giãn đồng tử.
• Tiêu hoá: Làm tăng lưu lượng máu, giảm trương lực cơ và giảm bài tiết ở ruột.
• Sinh dục – tiết niệu: Làm giảm lưu lượng máu đến thận, làm thay đổi trương lực bàng quang, có thể gây tiểu khó ở phụ nữ mang thai.
• Chuyển hoá: Gây giảm bài tiết insulin, tăng tiết glucagon ở tuỵ, tăng tốc độ phân giải glycogen và làm tăng đường huyết.

“Epinephrine có tác dụng trực tiếp lên hệ thống thần kinh giao cảm và thể hiện qua các cơ quan có hệ thần kinh giao cảm.”

Chỉ định và chống chỉ định của thuốc Epinephrine

Thuốc Epinephrine được sử dụng theo chỉ định của bác sĩ trong các trường hợp như sốc phản vệ nặng, ngừng tim, cơn hen phế quản ác tính, bệnh glocom góc mở tiên phát và cầm máu. Tuy nhiên, cần thận trọng sử dụng thuốc Epinephrine trên những đối tượng đặc biệt như người có tiền sử bệnh tăng huyết áp, bệnh tim mạch, xơ vữa động mạch, đái tháo đường, cường giáp chưa ổn định, tăng nhãn áp và glocom góc hẹp.

“Epinephrine không có chống chỉ định trong trường hợp sốc phản vệ hoặc ngừng tuần hoàn, nhưng cần thận trọng đối với những đối tượng đặc biệt.”

Tác dụng phụ của thuốc Epinephrine

Thuốc Epinephrine cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ như đau đầu, mệt mỏi, đổ mồ hôi, tăng huyết áp, hồi hộp, nhịp tim nhanh, run, chóng mặt, tăng tiết nước bọt, loạn nhịp thất, ăn kém, buồn nôn, nôn, sợ hãi, mất ngủ, dễ bị kích thích, tiểu khó hoặc bí tiểu, khó thở, xuất huyết não, phù phổi, hoại tử mô, lú lẫn, rối loạn tâm thần và rối loạn chuyển hoá.

Lưu ý khi sử dụng thuốc Epinephrine

Khi sử dụng thuốc Epinephrine, cần lưu ý một số vấn đề sau:

• Chỉ sử dụng Epinephrine theo chỉ định từ bác sĩ. Không tự ý điều chỉnh liều lượng hoặc kéo dài thời gian sử dụng thuốc.
• Trong những trường hợp cấp bách, cần được bác sĩ điều trị trực tiếp tại bệnh viện để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
• Liều dùng thuốc sẽ khác nhau tùy thuộc vào độ tuổi và mức độ nghiêm trọng của bệnh.
• Không tiêm Epinephrine vào tĩnh mạch khi chưa pha loãng, đặc biệt là đối với những người nhạy cảm với Epinephrine hoặc mắc bệnh cường giáp.
• Tránh sử dụng chung thuốc Epinephrine với các loại thuốc khác như thuốc mê nhóm halogen, thuốc ức chế beta-adrenergic không chọn lọc và thuốc chống trầm cảm 3 vòng.
• Bảo quản thuốc ở nhiệt độ phòng, tránh ánh nắng mặt trời và độ ẩm cao.
• Để Epinephrine tránh xa tầm tay trẻ em và không sử dụng thuốc đã quá hạn.

“Khi sử dụng thuốc Epinephrine, cần lưu ý sử dụng theo chỉ định từ bác sĩ, không sử dụng chung với các loại thuốc khác và bảo quản thuốc đúng cách.”

Trên đây là những thông tin cơ bản về thuốc Epinephrine mà chúng tôi đã tổng hợp để chia sẻ đến bạn đọc. Hy vọng, với những chia sẻ này, bạn sẽ hiểu rõ hơn về loại thuốc này và nắm được những lưu ý khi sử dụng. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào, hãy để lại bình luận phía dưới để được giải đáp.

Các câu hỏi thường gặp về thuốc Epinephrine:

1. Thuốc Epinephrine dùng để điều trị những bệnh gì?

Thuốc Epinephrine được sử dụng để điều trị sốc phản vệ nặng, ngừng tim, cơn hen phế quản ác tính, bệnh glocom góc mở tiên phát và cầm máu.

2. Ai không nên sử dụng thuốc Epinephrine?

Người có tiền sử bệnh tăng huyết áp, bệnh tim mạch, xơ vữa động mạch, đái tháo đường, cường giáp chưa ổn định, tăng nhãn áp và glocom góc hẹp nên thận trọng khi sử dụng thuốc Epinephrine.

3. Thuốc Epinephrine có tác dụng phụ gì?

Thuốc Epinephrine có thể gây ra đau đầu, mệt mỏi, đổ mồ hôi, tăng huyết áp, hồi hộp, nhịp tim nhanh, run, chóng mặt, tăng tiết nước bọt, loạn nhịp thất, ăn kém, buồn nôn, nôn, sợ hãi, mất ngủ, dễ bị kích thích, tiểu khó hoặc bí tiểu, khó thở, xuất huyết não, phù phổi, hoại tử mô, lú lẫn, rối loạn tâm thần và rối loạn chuyển hoá.

4. Cách lưu trữ thuốc Epinephrine như thế nào?

Thuốc Epinephrine nên được bảo quản ở nhiệt độ phòng, tránh ánh nắng mặt trời và độ ẩm cao.

5. Liều dùng thuốc Epinephrine thế nào?

Liều dùng thuốc Epinephrine sẽ khác nhau tùy thuộc vào độ tuổi và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Bác sĩ sẽ chỉ định liều dùng phù hợp cho từng trường hợp cụ thể.

Nguồn: Tổng hợp