Triệu chứng của sỏi thận và cách nhận biết
Bệnh sỏi thận là do sự lắng đọng của các tinh thể muối khoáng trong thận và đường tiết niệu, thường là tinh thể canxi oxalat, canxi photphat, hoặc uric acid. Đây là kết quả của sự tích tụ quá mức các chất này trong nước tiểu, khiến chúng kết tinh lại thành những hạt sỏi. Những hạt sỏi này có thể dẫn đến các triệu chứng khác nhau như đau lưng, tiểu ra máu, tiểu dắt, tiểu són, và có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời.
Các triệu chứng phổ biến của sỏi thận
Triệu chứng của bệnh sỏi thận có thể biến đổi và khác nhau tùy thuộc vào kích thước và vị trí của sỏi trong đường tiết niệu. Dưới đây là những triệu chứng chính thường gặp của bệnh sỏi thận:
- Đau lưng, đau vùng mạn sườn dưới: Đau lưng do sỏi thận là triệu chứng phổ biến nhất của sỏi thận. Đau có thể xuất phát từ vùng lưng hoặc mạn sườn dưới, thường là một cơn đau cấp tính, có thể lan rộng xuống phía bụng dưới và bắp đùi.
- Đau khi đi tiểu: Sỏi thận di chuyển trong niệu quản hoặc niệu đạo có thể gây ra cảm giác tiểu đau, thậm chí là đau buốt.
- Tiểu ra máu: Sỏi thận có thể làm tổn thương các mô trong đường tiết niệu, dẫn đến tiểu ra máu. Máu có thể nhìn thấy bằng mắt thường hoặc cần phải được xác nhận qua kiểm tra y tế chuyên sâu.
- Tiểu rắt, tiểu són: Khi sỏi gây tắc ở niệu quản hoặc bàng quang, người bệnh có thể có cảm giác buồn đi tiểu và mồ hôi dầu. Dù cảm giác đi tiểu nhiều, lượng nước tiểu thực tế lại rất ít, gây mệt mỏi cho cơ thể.
- Buồn nôn và nôn: Sỏi thận có thể gây ra ảnh hưởng đến đường tiêu hóa, khiến cho người bệnh cảm thấy buồn nôn và thậm chí nôn.
Những triệu chứng này thường xuất hiện đột ngột và có thể gây nhiều khó khăn cho người bệnh. Đặc biệt, bệnh sỏi thận có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như nhiễm trùng, suy thận và thậm chí gây nguy hiểm đến tính mạng.
Các triệu chứng ít gặp hơn
Ngoài những triệu chứng phổ biến mà bạn đã đề cập, bệnh sỏi thận cũng có thể đi kèm với một số triệu chứng ít gặp hơn, bao gồm như sau:
- Sốt và cảm giác ớn lạnh: Nếu sỏi gây tắc và không cho phép nước tiểu thoát ra ngoài, có thể dẫn đến nhiễm trùng đường tiết niệu. Triệu chứng bao gồm sốt cao và cảm giác ớn lạnh.
- Nôn và nôn mửa: Khi sỏi thận gây nên tắc nghẽn hoặc kích thích các cơ quan xung quanh, có thể gây buồn nôn và nôn mửa.
- Tăng huyết áp: Sỏi thận có thể gây ra tăng huyết áp, đặc biệt là khi sỏi gây tắc nghẽn hoặc gây viêm nhiễm.
- Thay đổi trong nhu cầu tiểu tiện: Bạn có thể cảm thấy cần phải đi tiểu nhiều hơn hoặc ít hơn so với bình thường do sỏi thận gây ra tắc nghẽn hoặc ảnh hưởng đến quá trình bài tiết nước tiểu.
- Khó thở hoặc khó khăn thở: Đặc biệt khi sỏi lớn gây áp lực lên các cơ quan lân cận, có thể gây khó thở.
- Chảy máu ngoài niệu đạo: Đây là trường hợp hiếm gặp nhưng có thể xảy ra khi sỏi thận gây tổn thương nghiêm trọng đến niệu đạo.
- Mệt mỏi và cảm thấy không được sức khỏe: Do triệu chứng đau đớn và khó chịu, người bệnh có thể trải qua các cơn mệt mỏi và cảm thấy mệt mỏi.
Những triệu chứng này không phải lúc nào cũng xuất hiện và có thể biến đổi tùy theo từng trường hợp.
Khi nào cần tìm kiếm sự chăm sóc y tế?
Việc tìm kiếm sự chăm sóc y tế sỏi thận khi bạn có các triệu chứng hoặc nghi ngờ mắc bệnh sỏi thận là rất quan trọng để đảm bảo bạn được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Dưới đây là những tình huống cụ thể khi bạn nên tìm kiếm sự chăm sóc y tế:
- Đau lưng cấp tính không rõ nguyên nhân: Đau lưng nghiêm trọng và cấp tính, đặc biệt khi kèm theo các triệu chứng khác như đau khi đi tiểu, tiểu ra máu, tiểu dắt, tiểu són.
- Tiểu ra máu: Nếu bạn thấy có máu trong nước tiểu, dù là có thể nhìn thấy bằng mắt thường hay chỉ thấy qua kiểm tra y tế.
- Cơn đau đột ngột và nghiêm trọng: Cơn đau lưng hoặc đau vùng mạn sườn dưới đột ngột, cường độ lớn và không thoáng qua các biện pháp đơn giản như nghỉ ngơi.
- Triệu chứng nghiêm trọng khác: Như sốt cao, cảm giác ớn lạnh, buồn nôn nặng, nôn mửa, khó thở.
- Tiểu rắt và đau khi đi tiểu: Đặc biệt là khi bạn cảm thấy tiểu rắt nhưng lượng nước tiểu ra rất ít.
- Tiền sử bệnh lý và yếu tố nguy cơ: Nếu bạn có tiền sử gia đình hay các yếu tố nguy cơ gây bệnh sỏi thận như tiểu đường, tiêu hóa bất thường, uống ít nước, hay ăn uống không cân bằng.
- Triệu chứng kéo dài hoặc tái phát: Nếu bạn đã từng có triệu chứng tương tự và chưa được chẩn đoán hoặc điều trị hiệu quả.
- Điều chỉnh chế độ ăn uống và lối sống không cải thiện: Nếu bạn đã thử các biện pháp như uống nhiều nước, kiêng các thực phẩm có nguy cơ cao gây sỏi nhưng không cải thiện hoặc triệu chứng tái phát.
Việc điều chỉnh chế độ ăn uống và lối sống là một phần quan trọng trong việc phòng ngừa bệnh sỏi thận, bao gồm uống đủ nước, giảm cường độ tiết niệu và tiêu thụ canxi, oxalate và purine (được chuyển hóa thành axit uric) từ thực phẩm. Ngoài ra, nếu có các triệu chứng hoặc nghi ngờ mắc bệnh sỏi thận, việc đi khám và được chẩn đoán sớm là rất quan trọng để có phương án điều trị và quản lý hiệu quả.