Vaccine astrazeneca và các lưu ý khi tiêm chủng
Vaccine Astrazeneca là một trong những vaccine phòng bệnh Covid-19 thông dụng nhất hiện nay. Tuy nhiên, như bất kỳ loại thuốc nào khác, việc sử dụng vaccine Astrazeneca cũng có thể dẫn đến một số tác dụng phụ. Việc nắm rõ các lưu ý khi tiêm vaccine Astrazeneca sẽ giúp bạn có sự chủ động, sớm phát hiện các dấu hiệu bất thường để có hướng xử lý kịp thời.
Vaccine Astrazeneca là gì?
Trước khi tìm hiểu về các lưu ý khi tiêm vaccine Astrazeneca, bạn cần nắm một số thông tin về loại vaccine này. Vaccine Astrazeneca là vaccine phòng Covid-19 được đồng phát triển và sản xuất bởi hãng dược nổi tiếng Astrazeneca và Đại học Oxford. Astrazeneca là một công ty dược phẩm sinh học toàn cầu có trụ sở tại Vương quốc Anh, chuyên phát minh và phát triển các loại thuốc đặc trị tim mạch, ung thư, thận và chuyển hóa, hô hấp và miễn dịch. Hiện tại, Astrazeneca đã hoạt động tại hơn 100 quốc gia trên thế giới.
Vaccine Astrazeneca là loại vaccine được sử dụng rộng rãi trong thời điểm đại dịch Covid-19. Nó được sản xuất từ một loại virus khác thuộc họ adenovirus đã được biến đổi có chứa gen nhằm tạo ra protein gai cho virus SARS-CoV-2. Đây là một loại protein rất quan trọng trên bề mặt của virus, giúp chúng xâm nhập vào các tế bào trong cơ thể.
Vaccine Astrazeneca sản sinh miễn dịch theo cơ chế nào?
Vaccine Astrazeneca sử dụng vector là virus adeno – một loại virus cúm gây bệnh ở tinh tinh đã suy yếu. Chúng mang vật chất di truyền là protein gai bề mặt của virus SARS-CoV-2 có tên gọi là S. Protein hoặc Spike. Đây là thành phần giúp cho virus SARS-CoV-2 xâm nhập vào cơ thể con người và cũng là mục tiêu tấn công của hệ miễn dịch khi virus xuất hiện trong cơ thể.
Sau khi được tiêm, vaccine Astrazeneca sẽ mang mã di truyền của virus SARS-CoV-2 để quy định protein S cho tế bào. Cơ thể sẽ bắt đầu sản xuất cơ chế tự tạo ra protein S. Hệ miễn dịch của chúng ta sẽ nhận diện loại protein này là kẻ xâm nhập và kích hoạt phản ứng miễn dịch. Cơ thể cũng bắt đầu tạo ra kháng thể và tế bào miễn dịch có khả năng nhắm mục tiêu và tiêu diệt những tế bào mang protein S. Đồng thời, để nâng cao khả năng chống lại những yếu tố xâm nhập gây hại này, các tế bào miễn dịch có thể được sản xuất nhiều hơn.
Hệ miễn dịch sẽ nhận diện loại protein trong vaccine là kẻ xâm nhập và kích hoạt phản ứng miễn dịch.
Không những vậy, hệ thống miễn dịch của cơ thể sau đó còn tạo ra các tế bào trí nhớ có thể nhận diện ra virus SARS-CoV-2 trong tương lai, bằng cách phát hiện protein S trên bề mặt của virus. Khi đó, các tế bào miễn dịch sẽ sản xuất tế bào T và tạo ra kháng thể rất nhanh để ngăn chặn virus SARS-CoV-2 lây lan và hạn chế tác hại do bệnh Covid-19 gây ra.
Các lưu ý khi tiêm vaccine Astrazeneca
Trước khi tiêm vaccine Astrazeneca, có một số lưu ý bạn cần biết:
- Nếu bạn là người lớn tuổi và có sức khỏe kém, hãy có người thân đi cùng bạn đến điểm tiêm.
- Mang theo các giấy tờ cần thiết như căn cước công dân hoặc chứng minh thư, sổ sức khỏe tiêm chủng theo hướng dẫn của địa phương cư trú.
- Cung cấp thông tin về tiền sử bệnh lý và thể trạng của bạn, bao gồm các bệnh đang mắc phải và loại thuốc bạn đang sử dụng.
Các phản ứng sau tiêm vaccine Astrazeneca thường nhẹ và không kéo dài.
Sau khi tiêm vaccine Astrazeneca, có thể xuất hiện các tác dụng phụ như: sưng, chai cứng, đau, nổi ban đỏ, ngứa ngáy tại vị trí tiêm. Cũng có thể có các phản ứng toàn thân khác như ớn lạnh, sốt, mệt mỏi, nôn mửa, buồn ngủ, đau đầu, đau khớp hoặc đau cơ, giảm cảm giác thèm ăn, tiêu chảy. Đa số tác dụng phụ này nhẹ và ngắn hạn, và ít ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày.
Tuy nhiên, các phản ứng nghiêm trọng sau tiêm vaccine là hiếm gặp. Nếu bạn gặp các dấu hiệu nghi ngờ biến chứng nguy hiểm sau khi tiêm vaccine Astrazeneca như khó thở, sưng hoặc lạnh ở cánh tay hoặc chân, đau ở ngực hoặc dạ dày, mờ mắt sau khi tiêm hoặc nhức đầu nghiêm trọng kéo dài trên 4 ngày, chảy máu dai dẳng hoặc xuất hiện vết bầm tím bất thường, hãy liên hệ với bác sĩ ngay lập tức.
Vaccine Astrazeneca là một công cụ quan trọng trong cuộc chiến chống lại Covid-19. Bằng cách tuân thủ các lưu ý và quy trình khi tiêm chủng, bạn có thể bảo vệ bản thân và người thân khỏi căn bệnh nguy hiểm này.
FAQ về vaccine Astrazeneca
1. Vaccine Astrazeneca có an toàn không?
Có, vaccine Astrazeneca đã được kiểm tra và chứng minh an toàn và hiệu quả trong các nghiên cứu lâm sàng. Tuy nhiên, như các loại vaccine khác, nó cũng có thể gây tác dụng phụ nhưng đa số các tác dụng phụ này nhẹ và không kéo dài.
2. Người nào không nên tiêm vaccine Astrazeneca?
Người bị dị ứng nghiêm trọng với thành phần của vaccine Astrazeneca, người có tiền sử huyết khối nghiêm trọng không được khuyến nghị tiêm vaccine này.
3. Tôi có thể tiêm vaccine Astrazeneca sau khi đã bị lây nhiễm Covid-19 không?
Có, tuy nhiên, trong trường hợp này bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để xác định thời điểm thích hợp để tiêm vaccine.
4. Vaccine Astrazeneca bao lâu mới có hiệu quả?
Hiệu quả của vaccine Astrazeneca bắt đầu từ khoảng 2 tuần sau khi tiêm liều đầu tiên. Để đạt được hiệu quả tốt nhất, cần tiêm đủ số liều theo hướng dẫn từ các chuyên gia y tế.
5. Tôi cần phải làm gì sau khi tiêm vaccine Astrazeneca?
Sau khi tiêm vaccine Astrazeneca, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ về các biện pháp cần thực hiện tiếp theo, chẳng hạn như việc giữ vệ sinh tốt tại vị trí tiêm, theo dõi các phản ứng phụ có thể xảy ra và báo cáo cho cơ quan y tế địa phương.
Nguồn: Tổng hợp
