Viêm gan mãn tính là bệnh gì?

Viêm gan mạn tính là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới. Bệnh thường diễn tiến âm thầm, không có triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn đầu, khiến nhiều người chủ quan và bỏ lỡ cơ hội điều trị sớm. Việc hiểu rõ viêm gan mạn tính là bệnh gì, nguyên nhân, triệu chứng và biến chứng của nó là vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe lá gan và ngăn ngừa những hậu quả đáng tiếc. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn toàn bộ thông tin cần biết về căn bệnh này.

Định Nghĩa Viêm Gan Mạn Tính

Viêm gan đơn giản là tình trạng viêm của gan. Có hai dạng chính: viêm gan cấp tính và viêm gan mạn tính. Sự khác biệt chính nằm ở thời gian diễn biến của bệnh.

Viêm Gan Cấp Tính và Mạn Tính: Sự Khác Biệt

• Viêm gan cấp tính: Là tình trạng viêm gan xảy ra đột ngột và kéo dài trong một thời gian ngắn, thường dưới 6 tháng. Sau giai đoạn cấp tính, bệnh có thể tự khỏi, chuyển sang mạn tính hoặc diễn tiến nặng.
• Viêm gan mạn tính: Là tình trạng viêm gan kéo dài trên 6 tháng. Khác với viêm gan cấp tính, viêm gan mạn tính thường diễn tiến âm thầm, ít có triệu chứng rõ ràng, nhưng lại gây tổn thương gan kéo dài, dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng.

Các Loại Viêm Gan Mạn Tính Phổ Biến

Có nhiều loại viêm gan mạn tính, mỗi loại có nguyên nhân và đặc điểm riêng:

Viêm Gan B Mạn Tính

Viêm gan B mạn tính là bệnh do virus viêm gan B (HBV) gây ra. Bệnh lây truyền qua đường máu, quan hệ tình dục không an toàn và từ mẹ sang con. Nếu không được điều trị, viêm gan B mạn tính có thể dẫn đến xơ gan và ung thư gan.

Viêm Gan C Mạn Tính

Viêm gan C mạn tính là bệnh do virus viêm gan C (HCV) gây ra. Tương tự như viêm gan B, bệnh lây truyền chủ yếu qua đường máu, nhưng cũng có thể lây qua quan hệ tình dục không an toàn. Viêm gan C mạn tính cũng là một nguyên nhân hàng đầu gây xơ gan và ung thư gan.

Viêm Gan D Mạn Tính

Viêm gan D mạn tính chỉ xảy ra ở những người đã bị nhiễm virus viêm gan B (đồng nhiễm HBV). Virus viêm gan D (HDV) không thể tự nhân lên mà cần sự hỗ trợ của HBV. Viêm gan D mạn tính thường gây tổn thương gan nặng hơn so với viêm gan B đơn thuần.

Viêm Gan Tự Miễn

Viêm gan tự miễn là một bệnh lý trong đó hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công nhầm vào các tế bào gan. Cơ chế bệnh sinh liên quan đến sự xuất hiện của các tự kháng thể tấn công gan.

Viêm Gan Do Rượu

Viêm gan do rượu là tình trạng viêm gan do uống quá nhiều rượu bia. Rượu (ethanol) là một chất độc đối với gan, gây tổn thương tế bào gan và dẫn đến viêm gan. Nếu tiếp tục uống rượu, bệnh có thể tiến triển thành xơ gan do rượu.

Viêm Gan Nhiễm Mỡ Không Do Rượu (NASH)

Viêm gan nhiễm mỡ không do rượu (NASH) là một dạng viêm gan mạn tính liên quan đến tình trạng tích tụ mỡ trong gan. Bệnh thường gặp ở những người bị béo phì, tiểu đường và rối loạn chuyển hóa. NASH có thể tiến triển thành xơ gan và ung thư gan.

“Việc xác định đúng loại viêm gan mạn tính là rất quan trọng để có phương pháp điều trị phù hợp và hiệu quả.”

Nguyên Nhân Gây Viêm Gan Mạn Tính

Như đã đề cập ở trên, có nhiều nguyên nhân gây viêm gan mạn tính, bao gồm:

Virus Viêm Gan (B, C, D)

Các virus viêm gan B, C và D là những nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm gan mạn tính. Mỗi loại virus có cơ chế gây bệnh khác nhau, nhưng đều dẫn đến tổn thương và viêm gan kéo dài.

Rượu Bia

Rượu bia là một chất độc trực tiếp đối với gan. Uống nhiều rượu bia trong thời gian dài có thể gây tổn thương tế bào gan, dẫn đến viêm gan do rượu và cuối cùng là xơ gan.

Bệnh Tự Miễn

Trong bệnh tự miễn, hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công nhầm vào các tế bào gan, gây viêm gan.

Thuốc và Độc Tố

Một số loại thuốc và hóa chất có thể gây độc cho gan và dẫn đến viêm gan mạn tính. Ví dụ như một số loại thuốc giảm đau, thuốc kháng lao, và các hóa chất công nghiệp.

Triệu Chứng Của Viêm Gan Mạn Tính

Triệu chứng của viêm gan mạn tính rất đa dạng và thường không đặc hiệu, đặc biệt là trong giai đoạn đầu. Điều này khiến cho việc phát hiện bệnh sớm trở nên khó khăn. Nhiều người có thể sống chung với bệnh trong nhiều năm mà không hề hay biết.

Triệu Chứng Thường Gặp

Một số triệu chứng thường gặp của viêm gan mạn tính bao gồm:

• Mệt mỏi, suy nhược: Cảm giác mệt mỏi kéo dài, không rõ nguyên nhân, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.
• Chán ăn, buồn nôn: Ăn không ngon miệng, cảm giác đầy bụng, khó tiêu, buồn nôn.
• Đau bụng: Đau âm ỉ hoặc tức nặng ở vùng bụng trên bên phải (vùng gan).
• Vàng da, vàng mắt: Da và lòng trắng mắt chuyển sang màu vàng.
• Nước tiểu sẫm màu: Nước tiểu có màu vàng sậm như nước trà.
• Phân nhạt màu: Phân có màu nhạt hơn bình thường.
• Ngứa da: Cảm giác ngứa ngáy khó chịu trên da.

Triệu Chứng Ít Gặp

Ngoài ra, một số triệu chứng ít gặp hơn bao gồm:

• Đau khớp, đau cơ: Đau nhức ở các khớp và cơ bắp.
• Sốt nhẹ: Sốt không cao, thường kéo dài.

Giai Đoạn Không Triệu Chứng

Điều đáng lo ngại là nhiều người bị viêm gan mạn tính hoàn toàn không có bất kỳ triệu chứng nào, đặc biệt là trong giai đoạn đầu. Chính vì vậy, việc xét nghiệm gan định kỳ là vô cùng quan trọng để phát hiện bệnh sớm.

“Đừng chủ quan nếu bạn cảm thấy khỏe mạnh. Hãy chủ động kiểm tra sức khỏe gan định kỳ để phát hiện sớm viêm gan mạn tính và ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm.”

Biến Chứng Nguy Hiểm Của Viêm Gan Mạn Tính

Nếu không được điều trị kịp thời, viêm gan mạn tính có thể dẫn đến những biến chứng viêm gan vô cùng nghiêm trọng:

Xơ Gan

Xơ gan là giai đoạn cuối của nhiều bệnh gan mạn tính, bao gồm cả viêm gan mạn tính. Quá trình viêm gan kéo dài làm tổn thương các tế bào gan, dẫn đến hình thành các mô sẹo thay thế cho các tế bào gan khỏe mạnh. Gan dần mất đi chức năng, dẫn đến các biến chứng như cổ trướng (tích tụ dịch trong ổ bụng), xuất huyết tiêu hóa (do vỡ tĩnh mạch thực quản), hôn mê gan.

Ung Thư Gan (Ung Thư Biểu Mô Tế Bào Gan – HCC)

Ung thư gan hay còn gọi là ung thư biểu mô tế bào gan (HCC) là một biến chứng nguy hiểm và thường gặp của viêm gan mạn tính, đặc biệt là viêm gan B và C. Viêm gan mạn tính làm tăng nguy cơ phát triển ung thư gan lên gấp nhiều lần.

Suy Gan Cấp Tính Trên Nền Gan Mạn Tính

Suy gan cấp tính trên nền gan mạn tính là tình trạng suy giảm chức năng gan đột ngột ở những người đã mắc bệnh gan mạn tính, bao gồm cả viêm gan mạn tính. Đây là một tình trạng cấp cứu y tế, cần được điều trị kịp thời.

Chẩn Đoán Viêm Gan Mạn Tính

Việc chẩn đoán viêm gan mạn tính dựa trên kết hợp nhiều phương pháp:

Xét Nghiệm Máu

• Men gan (ALT, AST): Đây là các enzyme có trong tế bào gan. Khi tế bào gan bị tổn thương, các enzyme này sẽ giải phóng vào máu, làm tăng chỉ số men gan.
• Bilirubin: Một chất được tạo ra từ sự phân hủy hồng cầu. Mức bilirubin tăng cao có thể gây vàng da.
• Albumin: Một protein được sản xuất bởi gan. Mức albumin thấp có thể cho thấy chức năng gan suy giảm.
• Xét nghiệm virus: Các xét nghiệm như HBsAg (kháng nguyên bề mặt virus viêm gan B), Anti-HCV (kháng thể kháng virus viêm gan C), HCV RNA (RNA của virus viêm gan C), HBV DNA (DNA của virus viêm gan B) được sử dụng để xác định sự hiện diện của virus và đánh giá mức độ hoạt động của virus.

Siêu Âm Gan

Siêu âm gan giúp đánh giá cấu trúc của gan, phát hiện các bất thường như xơ gan, khối u gan.

Sinh Thiết Gan (Trong Một Số Trường Hợp)

Sinh thiết gan là một thủ thuật xâm lấn, trong đó một mẫu mô gan nhỏ được lấy ra để xét nghiệm dưới kính hiển vi. Sinh thiết gan giúp đánh giá mức độ tổn thương gan và xác định chẩn đoán trong một số trường hợp khó.

Điều Trị Viêm Gan Mạn Tính

Điều trị viêm gan mạn tính phụ thuộc vào từng loại viêm gan và mức độ tổn thương gan.

• Viêm gan B mạn tính: Sử dụng thuốc kháng virus để ức chế sự nhân lên của virus.
• Viêm gan C mạn tính: Sử dụng thuốc kháng virus tác dụng trực tiếp (DAAs) để tiêu diệt virus.
• Viêm gan tự miễn: Sử dụng thuốc ức chế miễn dịch.
• Viêm gan do rượu: Ngừng uống rượu hoàn toàn là điều kiện tiên quyết.
• Viêm gan nhiễm mỡ không do rượu (NASH): Thay đổi lối sống, chế độ ăn uống và tập luyện.

Phòng Ngừa Viêm Gan Mạn Tính

Phòng ngừa viêm gan mạn tính tập trung vào việc ngăn ngừa lây nhiễm virus viêm gan và bảo vệ gan:

• Tiêm vắc xin: Tiêm vắc xin viêm gan B là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất.
• Vệ sinh cá nhân: Không dùng chung kim tiêm, dao cạo, bàn chải đánh răng.
• Quan hệ tình dục an toàn: Sử dụng bao cao su.
• Lối sống lành mạnh: Không hút thuốc, hạn chế rượu bia, chế độ ăn uống cân bằng, tập thể dục thường xuyên.

Kết Luận

Viêm gan mạn tính là một bệnh lý phức tạp với nhiều nguyên nhân và biến chứng nguy hiểm. Việc hiểu rõ viêm gan mạn tính là bệnh gì, các loại viêm gan, nguyên nhân, triệu chứng, biến chứng, cách chẩn đoán và điều trị là vô cùng quan trọng. Hãy chủ động bảo vệ sức khỏe lá gan của bạn bằng cách:

• Tầm soát sức khỏe gan định kỳ: Đặc biệt nếu bạn thuộc nhóm đối tượng có nguy cơ cao.
• Tiêm phòng vắc xin viêm gan B: Đây là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất đối với viêm gan B.
• Duy trì lối sống lành mạnh: Chế độ ăn uống cân bằng, tập thể dục thường xuyên, tránh xa rượu bia và các chất kích thích.
• Tuân theo hướng dẫn của bác sĩ: Nếu bạn đã được chẩn đoán mắc viêm gan mạn tính.

Đừng chủ quan với sức khỏe của mình. Hãy hành động ngay hôm nay để bảo vệ lá gan và tận hưởng cuộc sống trọn vẹn.

Câu Hỏi Thường Gặp (FAQ)

• Viêm gan mạn tính có lây không?

  Có, một số loại viêm gan mạn tính như viêm gan B và C có thể lây truyền qua đường máu, quan hệ tình dục không an toàn và từ mẹ sang con.

• Tôi có thể tự khỏi viêm gan mạn tính không?

  Viêm gan mạn tính không tự khỏi. Cần được điều trị theo phác đồ của bác sĩ chuyên khoa.

• Ăn uống như thế nào để tốt cho gan khi bị viêm gan mạn tính?

  Nên ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, hạn chế đồ ăn dầu mỡ, đồ ăn chế biến sẵn, tránh xa rượu bia và các chất kích thích. Nên ăn nhiều rau xanh, trái cây và uống đủ nước.

• Tôi nên đi khám ở đâu để được chẩn đoán và điều trị viêm gan mạn tính?

  Bạn nên đến các bệnh viện có chuyên khoa gan mật hoặc các phòng khám chuyên khoa gan mật uy tín để được thăm khám và tư vấn.

• Việc điều trị viêm gan mạn tính có tốn kém không?

  Chi phí điều trị tùy thuộc vào từng loại viêm gan, mức độ bệnh và phác đồ điều trị. Tuy nhiên, việc phát hiện và điều trị sớm sẽ giúp tiết kiệm chi phí hơn so với việc điều trị các biến chứng nặng.

Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về viêm gan mạn tính. Hãy chia sẻ bài viết này đến người thân và bạn bè để cùng nhau nâng cao nhận thức về căn bệnh này và bảo vệ sức khỏe lá gan.