Virus dại sống bao lâu ở bên ngoài môi trường: thông tin chi tiết
Bệnh dại là một loại bệnh cấp tính do nhiễm virus trong hệ thống thần kinh trung ương. Nguyên nhân chính là do tiếp xúc với chất salive (nước bọt) của động vật bị nhiễm dại. Thông thường, người ta bị nhiễm virus dại qua vết cắn hoặc vết xước từ động vật như chó dại, mèo dại và các loài động vật khác. Tuy nhiên, cũng có trường hợp virus dại lan truyền qua đường tiếp xúc với các chất lỏng cơ thể như nước mắt hoặc từ chất xử lý mới bị nhiễm virus dại. Bệnh dại không có phương pháp điều trị đặc trị và chỉ có thể phòng ngừa thông qua tiêm chủng.
Nguyên nhân gây ra bệnh dại
Nhóm virus Rhabdovirus, thuộc họ Rhabdoviridae chủ yếu là nguyên nhân gây ra bệnh dại. Virus này có khả năng tồn tại trong một thời gian ngắn ở nhiệt độ thông thường. Tuy nhiên, chúng dễ bị bất hoạt ở nhiệt độ cao và bị mất hoạt tính dưới ánh sáng và chất sát khuẩn. Virus dại có thể sống trong môi trường lạnh khoảng 12 tháng và kéo dài 3-4 năm ở nhiệt độ dưới 0 độ C. Tuy nhiên, nơi chính để bảo tồn virus dại là chủng virus chủ, thường là các loài động vật.
Triệu chứng phổ biến của bệnh dại
Người mắc bệnh dại chủ yếu trải qua hai giai đoạn triệu chứng chính: giai đoạn tiền triệu chứng và giai đoạn viêm não. Giai đoạn tiền triệu chứng kéo dài từ 1 đến 4 ngày, trong giai đoạn này, người bị nhiễm virus dại có thể thấy sợ gió, sợ nước, sợ ánh sáng và xuất hiện những triệu chứng như sốt, đau đầu, mệt mỏi. Giai đoạn viêm não là giai đoạn nghiêm trọng nhất, xảy ra từ 2 đến 6 ngày sau khi triệu chứng tiền tiến triển. Triệu chứng phổ biến trong giai đoạn viêm não bao gồm mất ngủ, nhạy cảm với tiếng động, ánh sáng và nước. Bệnh nhân có thể trải qua rối loạn hệ thần kinh thực vật, như giãn đồng tử, bài tiết nước bọt tăng và huyết áp giảm.
Virus dại sống bao lâu trong môi trường?
Virus dại thuộc họ Rhabdoviridae, có hình dạng trứng hoặc viên đạn với đường kính trung bình 70-80nm. Chúng có khả năng tồn tại từ 1 đến 2 tuần ở nhiệt độ phòng. Tuy nhiên, virus dại có thể sống lâu hơn ở nhiệt độ lạnh như ở trong tủ lạnh (4 độ C). Chúng cũng có thể tồn tại trong điều kiện khô và nhiệt độ rất thấp như -80 độ C. Ngoài ra, virus này cũng có thể bị bất hoạt bởi nhiều tác nhân như tia cực tím, xà phòng, cồn iod, cloramin, formol, v.v. Vì vậy, đối với một số vật dụng tiếp xúc với virus dại như đồ chơi hoặc vật nuôi của động vật bị nhiễm dại, nên rửa sạch bằng xà phòng và nước nóng hoặc dùng các chất khử trùng như cồn iod để giảm nguy cơ lây nhiễm.
Con đường lây nhiễm và thời kỳ ủ bệnh
Virus dại lây từ nước bọt của động vật bị nhiễm dại hoặc từ người bệnh sang người khác. Chúng thường được truyền qua vết cắn, vết xước hoặc liếm vùng da trầy xước. Ngoài ra, virus cũng có thể lây từ người sang người thông qua cấy ghép giác mạc hoặc các nội tạng khác. Sau khi tiếp xúc với vết cắt, virus dại phát triển trong mô dưới da và cơ bắp, sau đó lan truyền lên dây thần kinh ngoại biên và tiếp tục lên não, gây tổn thương cho tế bào thần kinh. Virus dại cũng có thể lan truyền qua dây thần kinh đến tuyến nước bọt, gây ô nhiễm nước bọt, dịch tủy não và tuyến nhầy trong mũi hoặc da. Điều này dẫn đến thay đổi trong hành vi và xuất hiện các triệu chứng lâm sàng của bệnh dại.
Phương pháp chẩn đoán và điều trị
Bệnh dại có thể được chẩn đoán dựa trên triệu chứng lâm sàng hoặc xét nghiệm chính xác. Chẩn đoán lâm sàng được xác định dựa trên các triệu chứng như sợ gió, sợ nước, sợ ánh sáng và các yếu tố dịch tễ liên quan. Chẩn đoán xác định thông qua xét nghiệm miễn dịch như xét nghiệm kháng thể miễn dịch huỳnh quang trực tiếp hoặc phân lập virus trong mô não hoặc trong hệ thống nuôi cấy tế bào. Đối với những người bị cắn bởi chó hoặc mèo dại, nên rửa sạch vết thương bằng xà phòng và nước rồi bôi chất sát khuẩn như cồn iod để giảm nguy cơ nhiễm trùng. Ngoài ra, nên tiêm vaccine ngừa dại và điều trị chống nhiễm trùng (nếu cần thiết).
Trên đây là thông tin chi tiết về thời gian tồn tại của virus dại trong môi trường. Đừng ngần ngại tiêm chủng và chăm sóc sức khỏe để đảm bảo an toàn cho bản thân và gia đình!
Câu hỏi thường gặp
- Virus dại sống bao lâu ở bên ngoài môi trường?
Virus dại có khả năng sống từ 1 đến 2 tuần ở nhiệt độ phòng và có thể tồn tại lâu hơn ở nhiệt độ lạnh như trong tủ lạnh. Chúng cũng có thể sống trong điều kiện khô và nhiệt độ rất thấp như -80 độ C.
- Virus dại có thể lây nhiễm qua đường nào?
Virus dại thường lây qua vết cắn, vết xước hoặc liếm vùng da trầy xước. Ngoài ra, chúng cũng có thể lây qua cấy ghép giác mạc hoặc các nội tạng khác.
- Triệu chứng phổ biến của bệnh dại là gì?
Người mắc bệnh dại trải qua hai giai đoạn triệu chứng chính: giai đoạn tiền triệu chứng và giai đoạn viêm não. Triệu chứng phổ biến bao gồm sợ gió, sợ nước, sợ ánh sáng, sốt, đau đầu, mệt mỏi, mất ngủ và rối loạn hệ thần kinh thực vật.
- Phương pháp chẩn đoán bệnh dại?
Bệnh dại có thể được chẩn đoán dựa trên triệu chứng lâm sàng hoặc thông qua xét nghiệm miễn dịch như xét nghiệm kháng thể miễn dịch huỳnh quang trực tiếp hoặc phân lập virus trong mô não hoặc hệ thống nuôi cấy tế bào.
- Phòng ngừa và điều trị bệnh dại như thế nào?
Phòng ngừa bệnh dại bao gồm tiêm vaccine ngừa dại. Hiện tại, không có phương pháp điều trị đặc trị cho bệnh dại, chỉ có thể điều trị chống nhiễm trùng và chăm sóc hỗ trợ.
Nguồn: Tổng hợp
