Tổng quan chung
Triệu chứng
Nguyên nhân
Đối tượng nguy cơ
Chuẩn đoán
Phòng ngừa bệnh
Cách điều trị
Viêm gan là gì? Những điều cần biết về viêm gan
Viêm gan là bệnh rất nguy hiểm nếu phát hiện muộn, nhưng lại rất thầm lặng, gây khó khăn cho việc phát hiện sớm. Vì vậy mỗi người chúng ta đều cần có biện pháp phòng ngừa để ngăn chặn căn bệnh này.
Bệnh viêm gan là gì?
Tình trạng gan chịu thương tổn bởi sự hiện diện của những tế bào bị viêm gọi là viêm gan. Phần lớn trường hợp, viêm gan xảy ra do nhiễm virus. Tuy nhiên, không ít người mắc bệnh bởi những yếu tố khác, chẳng hạn như tác dụng phụ của thuốc, hệ miễn dịch tấn công nhầm… Tùy vào vấn đề mà bạn gặp phải, bác sĩ sẽ đề xuất một hoặc nhiều hướng điều trị viêm gan phù hợp.
Ngoài ra, một người có thể bị viêm gan cấp tính hoặc mạn tính. Trong đó:
- Viêm gan cấp tính: khởi phát đột ngột và có thể điều trị nhanh chóng trong vài tuần hoặc vài tháng
- Viêm gan mạn tính: có thể âm thầm xảy ra trong thời gian dài (một số trường hợp lên đến 20 năm) trước khi bộc lộ triệu chứng viêm gan. Đồng thời, tình trạng này rất dễ chuyển biến thành xơ gan hay thậm chí là ung thư gan với rủi ro tử vong cao.
Các loại viêm gan thường gặp
Viêm gan được chia thành 2 nhóm chính là:
- Viêm gan siêu vi
- Viêm gan không do virus
Triệu chứng viêm gan
Ở giai đoạn đầu, viêm gan thường không có triệu chứng rõ ràng, nếu có thường biểu hiện triệu chứng tương tự nhiễm cúm đối với viêm gan virus, viêm gan do gan nhiễm mỡ giai đoạn đầu hầu như không có triệu chứng. Những bệnh nhân tổn thương gan cấp do nấm, thực phẩm, thuốc, rượu bia thường biểu hiện lâm sàng rầm rộ hơn liên quan chủ yếu đến đường tiêu hóa như nôn ói, đau bụng, tiêu chảy. Tuy nhiên, người bệnh nên thăm khám bác sĩ ngay khi phát hiện các dấu hiệu dưới đây:
Nguyên nhân viêm gan
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến bệnh viêm gan nhưng 2 nguyên nhân phổ biến nhất là viêm gan do nhiễm virus và viêm gan không do nhiễm virus. Cụ thể:
Viêm gan do nhiễm virus
- Virus gây viêm gan xâm nhập vào cơ thể thông qua đường tiêm chích (sử dụng chung kim tiêm ma túy hoặc tiêm chích thuốc đường tĩnh mạch). Ngoài ra, các virus gây bệnh còn xâm nhập thông qua việc quan hệ tình dục không an toàn, sống chung với người bị bệnh.
- Một trường hợp khác nữa đó chính là việc tiếp xúc và chăm sóc người bị bệnh viêm gan, sử dụng chung đồ ăn, thức uống với người bệnh. Đây là những con đường chính làm gia tăng tỷ lệ người mắc bệnh viêm gan.
Viêm gan không do nhiễm virus
Sử dụng quá nhiều bia rượu không những làm giảm men gan, ngộ độc gan mà còn dẫn đến tình trạng viêm gan nhanh chóng. Đặc biệt, uống rượu bia liên tục trong thời gian dài khiến gan bị xơ hoặc gan nhiễm mỡ.
Ngoài ra, một nguyên nhân hiếm gặp nữa gây bệnh viêm gan là do hệ miễn dịch tấn công tế bào gan. Từ đó làm suy giảm chức năng gan, khiến gan tổn thương và hình thành viêm gan.
Đối tượng nguy cơ viêm gan
Bệnh viêm gan có thể xuất hiện ở mọi đối tượng nhưng một số người có nguy cơ mắc bệnh viêm gan cao hơn bình thường:
- Thường xuyên sử dụng bia rượu khiến chức năng gan suy giảm.
- Làm việc trong môi trường hóa chất độc hại.
- Người có thói quen sử dụng chung các vật dụng lây nhiễm bệnh như: kim tiêm, dao cạo râu, bấm móng tay, bàn chải đánh răng, hay đi xăm mình.
- Trẻ có mẹ bị viêm gan.
- Quan hệ tình dục không an toàn có nguy cơ cao bị lây nhiễm bệnh viêm gan A và viêm gan E.
- Thực hiện truyền hóa trị, truyền máu hoặc đang trong quá trình điều trị ức chế hệ thống miễn dịch của cơ thể.
- Đang dùng một số loại thuốc ảnh hưởng xấu cho gan.
- Nhiễm HIV.
Chẩn đoán viêm gan
Viêm gan thường được chẩn đoán thông qua những lần khám sức khỏe định kỳ. Cách tốt nhất để kiểm tra viêm gan là xét nghiệm máu. Xét nghiệm máu sẽ cho bác sĩ biết tình trạng và chức năng các tế bào gan của bạn. Các xét nghiệm này bao gồm:
- Alanine Aminotransferase (ALT), aspartate aminotransferase (AST) và alkaline phosphatase (ALP) – đây là những enzyme sản xuất bởi gan. Quá nhiều những enzyme này có nghĩa là gan đang tổn thương;
- Bilirubin– nồng độ trong máu của bilirubin sẽ tăng trong bệnh gan;
- Albumin và protein (TP) – nồng độ hai chất này bình thường trong máu cho thấy gan vẫn còn đảm bảo chức năng.
Ngoài xét nghiệm máu, bác sĩ có thể chẩn đoán viêm gan thông qua khám bệnh và phát hiện ra các triệu chứng như vàng da, vàng mắt. Bác sĩ sẽ hỏi lại quá trình mắc bệnh của bạn đã xác định nguyên nhân bạn bị lây virus viêm gan.
Phòng ngừa bệnh viêm gan
Phòng ngừa viêm gan hoàn toàn là điều bất khả thi. Tuy nhiên, áp dụng tốt hai quy tắc dưới đây có thể giúp bạn giảm thiểu tối đa rủi ro gặp phải vấn đề sức khỏe này.
Cải thiện lối sống lành mạnh
- Giữ vệ sinh sạch sẽ
- Tập thói quen ăn chín uống sôi
- Không dùng chung kim tiêm, dao cạo hoặc bất kỳ vật dụng cá nhân nào dễ dính máu
- Tránh tiếp xúc trực tiếp với máu
- Đảm bảo an toàn khi quan hệ tình dục
Tiêm phòng bệnh viêm gan
Vắc xin là “chìa khóa” quan trọng trong việc ngăn ngừa các bệnh viêm gan siêu vi. Hiện nay đã có vắc xin viêm gan A và B. Tuy nhiên, vắc xin phòng ngừa viêm gan C và E vẫn đang trong giai đoạn nghiên cứu.
Điều trị viêm gan như thế nào?
- Đa số các trường hợp viêm gan cấp tính đều phục hồi. Tùy theo từng nguyên nhân cụ thể mà người bệnh được chỉ định điều trị thuốc đặc hiệu hoặc chỉ đơn thuần là ngưng tác nhân gây tổn thương gan như rượu, nấm, thuốc…
- Điều trị viêm gan do rượu hầu hết chỉ là điều trị hỗ trợ, nâng đỡ, vitamin và bù dịch. Song song đó thì ngưng rượu là chế độ chăm sóc quan trọng nhất. Những trường hợp tổn thương gan do rượu nặng (dựa vào thang điểm đánh giá) bác sĩ có thể xem xét điều trị corticosteroid cho bệnh nhân nếu không chống chỉ định
- Mục tiêu điều trị viêm gan tự miễn là kiểm soát bệnh và giảm triệu chứng. Lúc này, các loại thuốc corticosteroid (như prednisone hoặc budesonide) và thuốc ức chế hệ thống miễn dịch (azathioprine, mycophenolate, tacrolimus, cyclosporine…) sẽ được xem xét sử dụng để làm chậm hoặc ngăn chặn hệ thống miễn dịch hoạt động quá mức, nhằm ngăn ngừa cơ thể tấn công các tế bào gan.
- Ở những trường hợp tổn thương gan nặng, đe dọa tính mạng như suy gan cấp, bệnh gan giai đoạn cuối, kháng thuốc… thì biện pháp điều trị tối ưu là ghép gan.
Với những thông tin trên, bạn đã hiểu rõ bệnh viêm gan là gì và cách phòng tránh ra sao để có một cơ thể khỏe mạnh. Nếu bạn hoặc người thân đang mắc phải căn bệnh này cần đến bệnh viện để được bác sĩ thăm khám và điều trị sớm nhất.