Chảy máu cam ở người lớn: Những điều cần biết

Chảy máu cam ở người lớn là một hiện tượng khá phổ biến nhưng thường bị xem nhẹ. Hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và cách xử trí chảy máu mũi có thể giúp chúng ta phòng ngừa và điều trị hiệu quả, đảm bảo sức khỏe và chất lượng cuộc sống.

Tổng quan về chảy máu mũi ở người lớn

Chảy máu mũi là gì?

Chảy máu mũi còn gọi là chảy máu cam, là tình trạng máu chảy ra từ một hay cả 2 bên hốc mũi. Máu chảy ra thường xuất phát một bên mũi, nhưng chảy máu lượng nhiều, nhanh có thể làm máu chảy qua cả mũi còn lại. Có thể chảy máu ra ngoài từ lỗ mũi trước hoặc chảy ra sau xuống họng. Cần phân biệt máu chảy từ đường hô hấp dưới hoặc tiêu hóa thoát qua đường mũi.   

Vị trí chảy máu mũi

Tình trạng chảy máu mũi ở người lớn thường chia làm hai loại :

• Chảy máu mũi trước: Máu chảy ra từ lỗ mũi phía trước, thường xuất phát từ vị trí trước dưới của vách ngăn mũi, là nơi hội lưu nhiều mạch máu nông, máu chảy ra thường ít, đa số tự cầm và ít  gây nguy hiểm.
• Chảy máu mũi sau: Máu chảy ra xuống họng khiến bệnh nhân khạc ra máu, thường xuất phát từ nhánh sau ngoài của động mạch bướm khẩu cái, thỉnh thoảng sẽ gặp trường hợp chảy máu nặng ở nhóm này. Nhóm này thường gây nguy hiểm hơn.

Nguyên nhân chảy máu mũi ở người lớn

Chảy máu mũi, hay còn gọi là xuất huyết mũi, là một tình trạng phổ biến ở người lớn. Hiện tượng này có thể gây ra lo lắng, nhưng hầu hết các trường hợp chảy máu mũi không nghiêm trọng và có thể được kiểm soát dễ dàng. Dưới đây là các nguyên nhân chính gây chảy máu mũi ở người lớn:

• Khí hậu khô: Mũi thường bị khô khi sống trong môi trường khí hậu khô hoặc sử dụng máy điều hòa không khí thường xuyên. Điều này khiến các mạch máu dễ bị vỡ và gây chảy máu.
• Viêm mũi dị ứng: Dị ứng gây kích thích niêm mạc mũi và làm tăng nguy cơ chảy máu mũi.
• Chấn thương mũi: Các chấn thương trực tiếp vào mũi, như va đập hay do tai nạn, có thể gây chảy máu.
• Stress và căng thẳng: Cũng là một trong những yếu tố có nguy cơ gây chảy máu cam ở người lớn là do căng thẳng, lo âu mãn tính. Hiệp hội lo âu  và trầm cảm Hoa Kỳ ước tính có hơn 40 triệu người trưởng thành ở Mỹ mắc chứng rối loạn lo âu. Đây cũng là đối tượng có nhiều nguy cơ bị chảy máu cam mãn tính, chảy máu tái phát hoặc chảy máu đột ngột.
• Sử dụng thuốc: Một số loại thuốc, đặc biệt là thuốc làm loãng máu, có thể gây chảy máu mũi.
• Bệnh lý mạn tính: Các bệnh lý như cao huyết áp, rối loạn đông máu, và ung thư mũi họng cũng có thể gây chảy máu mũi.
• Thiếu vitamin C, K: Tình trạng thiếu vitamin C, K là một trong những nguyên nhân gây chảy máu mũi. Vitamin C giúp tăng sức khỏe cho thành mạch máu, trong khi vitamin K giúp ổn định quá trình đông máu. Cả hai góp phần bảo vệ mạch máu khỏe mạnh, ngăn ngừa tình trạng vỡ thành mạch gây xuất huyết.

Triệu chứng và dấu hiệu của chảy máu mũi ở người lớn

Hiểu rõ về triệu chứng và dấu hiệu của chảy máu mũi sẽ giúp bạn biết khi nào cần tìm kiếm sự giúp đỡ y tế. Dưới đây là các triệu chứng và dấu hiệu thường gặp của chảy máu mũi ở người lớn:

Chảy máu đột ngột từ mũi

• Mô tả: Đây là triệu chứng phổ biến nhất và dễ nhận biết nhất. Máu có thể chảy ra từ một hoặc cả hai lỗ mũi, với lượng máu từ nhẹ đến nặng.
• Biểu hiện: Máu có thể chảy từng giọt hoặc thành dòng, và thời gian chảy máu có thể kéo dài từ vài giây đến hơn 10 phút.

Máu chảy vào họng

• Mô tả: Khi máu từ mũi chảy ngược xuống họng, người bệnh có thể cảm thấy vị mặn hoặc kim loại trong miệng.
• Biểu hiện: Có thể gây cảm giác khó chịu, buồn nôn, hoặc nôn.

Chóng mặt và mệt mỏi

• Mô tả: Mất một lượng máu đáng kể có thể dẫn đến các triệu chứng chóng mặt và mệt mỏi.
• Biểu hiện: Đặc biệt nếu chảy máu kéo dài hoặc xảy ra nhiều lần, người bệnh có thể cảm thấy yếu đuối, chóng mặt, hoặc choáng váng.

Khó thở hoặc hơi thở ngắn

• Mô tả: Khi chảy máu mũi nhiều, máu có thể đi vào đường hô hấp, gây khó khăn trong việc thở.
• Biểu hiện: Người bệnh có thể cảm thấy khó thở hoặc thở hổn hển.

Sưng hoặc đau ở khu vực mũi

• Mô tả: Sau khi chảy máu, vùng mũi có thể trở nên nhạy cảm hoặc sưng nhẹ.
• Biểu hiện: Có thể cảm thấy đau khi chạm vào hoặc khi cúi xuống.

Triệu chứng liên quan đến nguyên nhân gây chảy máu

• Mô tả: Các triệu chứng này liên quan đến nguyên nhân gốc của chảy máu mũi, chẳng hạn như nhiễm trùng xoang, dị ứng, hoặc khô mũi.
• Biểu hiện: Đau đầu, nghẹt mũi, hắt hơi, hoặc sốt có thể đi kèm với chảy máu mũi.

Cách phòng ngừa và xử trí khi bị chảy máu mũi 

Cách phòng ngừa:

Phòng ngừa chảy máu cam là cách tốt nhất để tránh những phiền toái và lo lắng do tình trạng này gây ra. Dưới đây là một số biện pháp bạn có thể thực hiện:

• Dưỡng ẩm không khí: Sử dụng máy tạo độ ẩm trong nhà, đặc biệt là trong những tháng khô hanh, để giữ niêm mạc mũi ẩm. Khi đi ra ngoài cần đeo khẩu trang.
• Bảo vệ mũi: Tránh ngoáy mũi quá sâu và đeo khẩu trang khi làm việc trong môi trường bụi bặm.
• Không nên ngồi điều hòa quá lâu: cần thường xuyên thay đổi không khí sinh hoạt và làm việc.
• Thường xuyên vệ sinh mũi : Vệ sinh mũi đúng cách bằng nước muối sinh lý
• Ăn uống đủ chất:  Đặc biệt là bổ sung đầy đủ vitamin C.
• Sử dụng thuốc đúng cách: Nếu bạn phải dùng thuốc xịt mũi, hãy sử dụng theo chỉ dẫn của bác sĩ để tránh làm khô niêm mạc.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Nếu bạn có các bệnh lý như cao huyết áp hoặc rối loạn đông máu, hãy kiểm tra sức khỏe định kỳ và tuân thủ điều trị.

Cách xử trí chảy máu mũi:

• Bước 1: Bình tĩnh và ngồi thẳng. Ngồi thẳng, giữ đầu cao hơn tim để giảm áp lực máu đến mũi. Điều này giúp máu ngừng chảy nhanh hơn.
• Bước 2: Kẹp mũi. Dùng ngón cái và ngón trỏ kẹp chặt phần mềm của mũi, ngay dưới xương sống mũi. Giữ trong khoảng 10-15 phút và thở bằng miệng.
• Bước 3: Nghiêng người về phía trước. Nghiêng người và đầu hơi về phía trước để máu không chảy vào họng và gây khó chịu hoặc nôn.

• Bước 4: Sử dụng khăn lạnh. Đặt khăn lạnh hoặc túi đá lên sống mũi và má để giúp co mạch máu, làm giảm chảy máu.

• Bước 5: Tránh ngoáy mũi hoặc xì mũi. Sau khi máu ngừng chảy, tránh ngoáy mũi hoặc xì mũi mạnh trong vài giờ để niêm mạc mũi có thời gian hồi phục.

Kết luận

Chảy máu cam ở người lớn có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ khí hậu khô, viêm mũi dị ứng, chấn thương mũi, sử dụng thuốc, đến các bệnh lý mạn tính. Dù tình trạng này thường không nguy hiểm, nhưng nếu chảy máu mũi diễn ra thường xuyên hoặc kèm theo các triệu chứng nghiêm trọng, bạn nên tìm đến bác sĩ để kiểm tra và điều trị kịp thời. Việc giữ ẩm cho mũi, tránh chấn thương và kiểm soát các bệnh lý mạn tính là những biện pháp quan trọng giúp phòng ngừa chảy máu mũi. Hãy chú ý đến sức khỏe mũi của bạn và luôn sẵn sàng xử trí khi gặp phải tình huống chảy máu mũi.