Chăm sóc và dinh dưỡng hỗ trợ khi mắc ho gà

Ho gà là một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp nghiêm trọng, đặc biệt nguy hiểm đối với trẻ nhỏ và người cao tuổi. Để giúp bệnh nhân phục hồi nhanh chóng và giảm nhẹ triệu chứng, chăm sóc và dinh dưỡng đóng vai trò rất quan trọng. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin về nguyên nhân gây bệnh, những thực phẩm nên và không nên ăn, cùng các bước chẩn đoán ho gà.

Nguyên nhân gây bệnh ho gà?

Vi khuẩn Bordetella pertussis:

• Vi khuẩn này bám vào các lông mao của niêm mạc đường hô hấp và giải phóng ra độc tố, gây tổn thương các mô xung quanh.
• Độc tố pertussis làm cản trở hoạt động của hệ thống lông mao, làm cho chất nhầy tích tụ và gây ho kịch phát.

Đường lây truyền:

• Giọt bắn hô hấp: Khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện, vi khuẩn sẽ phát tán vào không khí dưới dạng các giọt bắn nhỏ. Người lành hít phải các giọt bắn này có thể bị nhiễm bệnh.
• Tiếp xúc gần gũi: Người tiếp xúc gần với người bệnh có nguy cơ cao bị lây nhiễm.

Đối tượng dễ mắc bệnh:

• Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ: Đây là nhóm dễ bị nhiễm bệnh nhất và cũng dễ bị biến chứng nặng.
• Người chưa tiêm vaccine: Những người chưa được tiêm vaccine hoặc chưa hoàn thành đủ liều vaccine phòng ho gà.
• Người lớn: Những người lớn chưa được tiêm nhắc lại vaccine phòng ho gà có thể bị nhiễm bệnh và lây nhiễm cho người khác, đặc biệt là trẻ em.

Ho gà nên và không nên ăn gì?

Khi mắc bệnh ho gà, chế độ ăn uống có thể ảnh hưởng đến sự phục hồi và cảm giác dễ chịu của người bệnh. Dưới đây là các loại thực phẩm nên và không nên ăn khi bị ho gà:

Thực phẩm nên ăn

• Thực phẩm dễ tiêu hóa
  • Cháo, súp: Những món ăn dễ tiêu hóa như cháo và súp có thể giúp cung cấp dinh dưỡng mà không gây kích thích đường hô hấp.
  • Khoai tây nghiền: Cung cấp tinh bột dễ tiêu hóa và không gây kích thích cổ họng.
• Thực phẩm giàu vitamin C
  • Trái cây như cam, quýt, kiwi: Vitamin C có thể giúp tăng cường hệ miễn dịch và hỗ trợ phục hồi.
  • Rau xanh: Rau như cải bó xôi, bông cải xanh cung cấp vitamin và khoáng chất cần thiết.
• Thực phẩm giàu protein: Thịt gà nạc, cá, đậu hũ cung cấp protein giúp tăng cường sức khỏe và hỗ trợ phục hồi.
• Thực phẩm giàu chất lỏng: Nước, trà thảo dược, nước trái cây giúp giữ cho cơ thể luôn đủ nước và làm dịu cổ họng.
• Thực phẩm mềm và không kích thích
  • Sữa chua: Cung cấp lợi khuẩn và dễ nuốt.
  • Mật ong: Có tác dụng làm dịu cổ họng (nên tránh dùng cho trẻ dưới 1 tuổi).

Thực phẩm không nên ăn

• Thực phẩm cay và gia vị mạnh: Ớt, tiêu, gia vị nồng: Có thể kích thích cổ họng và làm cơn ho trở nên tồi tệ hơn.
• Thực phẩm khô và cứng: Bánh quy khô, khoai tây chiên: Có thể gây kích thích cổ họng và khó nuốt.
• Thực phẩm chứa nhiều đường và đồ uống có gas: Nước ngọt, đồ uống có gas: Có thể làm tăng cơn ho và gây khó chịu cho cổ họng.
• Thực phẩm và đồ uống lạnh: Nước đá, kem có thể gây kích thích cổ họng và làm tăng cơn ho ở một số người.
• Thực phẩm chứa nhiều chất béo: Thức ăn nhanh, thực phẩm chiên xào có thể gây khó tiêu và làm tình trạng sức khỏe tồi tệ hơn.

Các lưu ý khác

• Ăn thường xuyên: Ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày thay vì ba bữa lớn để dễ tiêu hóa hơn.
• Tránh ăn ngay trước khi đi ngủ: Đặc biệt nếu bị ho nhiều vào ban đêm, việc ăn ngay trước khi ngủ có thể làm triệu chứng tồi tệ hơn.
• Theo dõi phản ứng cơ thể: Điều chỉnh chế độ ăn uống dựa trên phản ứng của cơ thể và cảm giác của người bệnh.

Chế độ ăn uống hợp lý có thể giúp giảm bớt triệu chứng và hỗ trợ quá trình hồi phục. Nếu có bất kỳ thắc mắc hoặc triệu chứng nghiêm trọng, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để có kế hoạch điều trị phù hợp.

Các bước chẩn đoán ho gà

Chẩn đoán ho gà bao gồm một số bước quan trọng để xác định chính xác sự hiện diện của bệnh và phân biệt nó với các bệnh lý khác có triệu chứng tương tự. Dưới đây là các bước chẩn đoán bệnh ho gà:

Khám lâm sàng

• Lịch sử bệnh: Bác sĩ sẽ hỏi về lịch sử bệnh của bệnh nhân, bao gồm thời gian xuất hiện triệu chứng, các triệu chứng cụ thể, và các yếu tố nguy cơ như tiếp xúc với người bị ho gà.
• Khám sức khỏe: Khám lâm sàng bao gồm kiểm tra đường hô hấp, lắng nghe tiếng thở, và quan sát các triệu chứng như cơn ho dữ dội và tiếng rít khi hít vào.

Xét nghiệm

• Xét nghiệm dịch họng: Lấy mẫu dịch họng hoặc mũi để nuôi cấy vi khuẩn Bordetella pertussis. Đây là phương pháp chính để xác định sự hiện diện của vi khuẩn gây bệnh.
• Xét nghiệm PCR (Polymerase Chain Reaction): Xét nghiệm PCR có thể phát hiện DNA của Bordetella pertussis trong mẫu dịch họng hoặc mũi, giúp chẩn đoán sớm và chính xác hơn.
• Xét nghiệm huyết thanh: Xét nghiệm máu để xác định sự hiện diện của kháng thể chống lại Bordetella pertussis. Phương pháp này thường được sử dụng khi bệnh đã tiến triển quá lâu để phát hiện vi khuẩn trực tiếp.

Xét nghiệm hình ảnh

• X-quang ngực: X-quang ngực có thể được thực hiện để loại trừ các biến chứng như viêm phổi và kiểm tra tình trạng của phổi.

Chẩn đoán phân biệt

• Loại trừ các bệnh lý khác: Bác sĩ có thể cần phân biệt ho gà với các bệnh lý khác có triệu chứng tương tự như viêm phế quản, viêm phổi, cúm, và các bệnh nhiễm trùng hô hấp khác.
• Đánh giá các triệu chứng: Dựa trên triệu chứng cụ thể, lịch sử bệnh và kết quả xét nghiệm, bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán chính xác.

Theo dõi và đánh giá

• Theo dõi triệu chứng: Theo dõi sự tiến triển của triệu chứng và hiệu quả của điều trị để xác nhận chẩn đoán và điều chỉnh phương pháp điều trị nếu cần.
• Tư vấn và hướng dẫn: Bác sĩ sẽ hướng dẫn về cách chăm sóc tại nhà, biện pháp phòng ngừa, và điều trị để giúp bệnh nhân hồi phục nhanh chóng và giảm nguy cơ lây lan.

Ho gà là một bệnh nghiêm trọng và cần được điều trị kịp thời để tránh các biến chứng. Chăm sóc và dinh dưỡng hợp lý đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị và phục hồi. Chế độ ăn uống nên tập trung vào thực phẩm dễ tiêu hóa và giàu dinh dưỡng, trong khi cần tránh những thực phẩm có thể làm tăng triệu chứng ho. Nếu có triệu chứng nghi ngờ mắc ho gà, hãy đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Sự quan tâm và chăm sóc tận tình không chỉ giúp người bệnh nhanh hồi phục mà còn ngăn ngừa sự lây lan của bệnh.

Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.