Tổng quan những điều cần biết về ung thư phổi
Ung thư phổi là loại ung thư thường gặp và ngày càng có xu hướng gia tăng, bệnh nguy hiểm và có tỷ lệ tử vong cao thứ 2 tại Việt Nam. Hãy cùng tìm hiểu thêm về ung thư phổi qua bài viết dưới đây.
Bảo vệ sức khỏe phòng chống ung thư phổi
Những con số đáng chú ý về ung thư phổi
Ung thư vẫn luôn là mối quan tâm hàng đầu của toàn cầu. Theo thống kê, tỷ lệ mắc và tử vong vì ung thư trên toàn thế giới đều có xu hướng tăng. Tại Việt Nam, ước tính có 182.563 ca mắc mới và 122.690 ca tử vong do ung thư, con số này vẫn đang có chiều hướng gia tăng báo động.
Tỷ lệ mắc ung thư ở Việt Nam cao thứ 2 thế giới, các loại ung thư thường gặp nhất là ung thư phổi, gan, đại trực tràng, vú, thực quản, dạ dày, các ung thư đầu – cổ. Trong đó, ung thư phổi thuộc nhóm bệnh có tỷ lệ tử vong cao hàng đầu ở cả nam và nữ, đặc biệt bệnh có dấu hiệu xuất hiện nhiều ở người trẻ tuổi.
Ung thư phổi là gì? Có mấy giai đoạn bệnh?
Ung thư phổi là tình trạng có khối u ác tính tại phổi, theo thời gian khối u này tăng trưởng không kiểm soát về kích thước và bắt đầu xâm lấn, thậm chí di căn ở những cơ quan lân cận.
Ung thư phổi được chia ra hai loại chính là ung thư phổi không tế bào nhỏ (chiếm khoảng 80 – 85%) và ung thư phổi tế bào nhỏ (chiếm khoảng 15 – 20%). Ung thư phổi thường gặp ở cả hai giới và là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu, tuy nhiên nếu phát hiện sớm thì bạn có thể có phương pháp điều trị phù hợp và hiệu quả hơn, giảm nguy cơ tử vong do ung thư.
Có mấy giai đoạn ung thư phổi?
Đối với ung thư phổi không tế bào nhỏ, có 4 giai đoạn:
- Giai đoạn 1: U nhỏ dưới 5cm chỉ ở một bên phổi, chưa lan ra ngoài phổi và hạch bạch huyết.
- Giai đoạn 2: U đã có kích thước từ 5 đến 7cm hoặc ung thư đã lan ra hạch bạch huyết cùng bên với tổn thương.
- Giai đoạn 3: Kích thước u trên 7cm hoặc ung thư đã lan ra hạch bạch huyết ở trung thất (giữa hai lá phổi).
- Giai đoạn 4: Ung thư đã lan ra các cơ quan khác ngoài nhu mô phổi như não, xương, gan, màng phổi gây tích tụ dịch trong lồng ngực (tràn dịch màng phổi).
Đối với ung thư phổi tế bào nhỏ, chỉ có 2 giai đoạn:
- Giai đoạn bệnh khu trú: Khi u chỉ khu trú ở một bên phổi.
- Giai đoạn bệnh lan tràn: Khi ung thư đã lan sang phổi bên đối diện hoặc các cơ quan khác như não, gan, xương,…
Triệu chứng nhận biết ung thư phổi
Ung thư phổi ở giai đoạn đầu không xuất hiện triệu chứng rõ ràng để nhận biết. Cần lưu ý các triệu chứng thường gặp như ho lâu kéo dài, ho có lẫn đờm hoặc máu; thở khò khè, hụt hơi; đau ngực; đau tay, vai và các ngón tay; thường xuyên cảm thấy mệt mỏi và suy nhược cơ thể; khàn tiếng; chán ăn và sụt cân; có sự bất thường ở các mô vú (triệu chứng thường gặp ở nam giới).
Khi bệnh có sự phát triển, kích thước khối u tăng và lan rộng làm xuất hiện thêm các biểu hiện khác phụ thuộc vào cơ quan khác mà nó lan tới, cụ thể:
- Hạch bạch huyết: Người bệnh có hiện tượng nổi u, đặc biệt ở cổ hoặc xương đòn;
- Xương: Người bệnh cảm thấy đau xương, nhất là ở lưng, xương sườn hoặc hông;
- Não hoặc cột sống: Triệu chứng có thể là nhức đầu, chóng mặt, dễ mất thăng bằng hoặc tê tay/chân;
- Thực quản: Gây khó nuốt;
- Gan: Người bệnh bị vàng da và mắt.
Ung thư phổi ban đầu thường triệu chứng không rõ ràng và dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác, do đó không ít người chủ quan bỏ qua các dấu hiệu nhận biết bệnh. Bệnh được phát hiện càng muộn thì khả năng điều trị thành công càng thấp.
Nguyên nhân gây bệnh ung thư phổi
Ung thư phổi có thể gặp ở cả đối tượng nam và nữ, tỷ lệ nam giới mắc ung thư phổi cao hơn nữ giới, đặc biệt độ tuổi từ 50-75. Nguyên nhân tác động làm tăng nguy cơ gây ung thư phổi có thể kể đến như:
- Hút thuốc, hít khói thuốc lá: Đa số ung thư phổi xuất hiện ở những người nghiện hút thuốc lá. Ngoài ra, việc tiếp xúc và hít phải khói thuốc lá thụ động trong thời gian dài khiến khói thuốc lá vào cơ thể, nó sẽ bắt đầu làm tổn thương mô phổi dần dần dẫn đến ung thư phổi.
- Tiếp xúc với các khí độc hại: Việc hít các khí độc hại lâu ngày sẽ gây nên tình trạng xơ phổi và làm tăng nguy cơ ung thư gấp 7 lần. Các chất được cho là tác nhân gây bệnh bao gồm amiang, silic, thạch tín, crom, cadimi, uranium, niken, radon,…
- Xạ trị: Nếu bệnh nhân đã từng xạ trị để chữa một loại ung thư khác thì khả năng cao hệ hô hấp cũng phát triển một khối u ác tính tương tự.
Bên cạnh đó, lạm dụng rượu bia, chế độ ăn uống không hợp lý, thói quen sinh hoạt không tốt cũng là nguyên nhân làm tăng nguy cơ mắc ung thư phổi.
Tại Việt Nam, tỷ lệ mắc ung thư phổi rất cao và có xu hướng trẻ hóa, dấu hiệu cảnh báo cho một bộ phận lớn người Việt chủ quan với ung thư, có lối sống thiếu khoa học và kém lành mạnh.
Phương pháp chẩn đoán và điều trị bệnh
Khi cơ thể nhận thấy dấu hiệu bất thường, hãy đến thăm khám để được kiểm tra sức khỏe kỹ lưỡng. Đối với bệnh nghi ngờ ung thư phổi, người bệnh sẽ được chỉ định thực hiện các xét nghiệm, chẩn đoán.
- Chẩn đoán hình ảnh: Chụp X-Quang lồng ngực sẽ giúp sớm phát hiện bệnh. CT, MRI và PET để xác định vị trí, kích thước và mức độ phát triển của khối u ra ngoài phổi hay chưa.
- Sinh thiết phổi: Có nhiều kỹ thuật như sinh thiết bằng kim, sinh thiết qua nội soi, sinh thiết mở nhằm xác định bản chất khối u, mức độ tiến triển và giai đoạn bệnh ung thư phổi.
Phương pháp điều trị ung thư phổi
Sau khi được chẩn đoán và xác định ung thư phổi, bệnh nhân sẽ được bác sĩ tư vấn và chỉ định phác đồ điều trị phụ thuộc tuổi tác, tình trạng giai đoạn tiến triển của bệnh và sức khỏe thực tế của bệnh nhân.
Các phương pháp được áp dụng điều trị ung thư phổi như sau:
- Phẫu thuật loại bỏ khối u: Cắt một phần hay một thùy phổi. Thậm chí có trường hợp cắt hai thùy hay cả phổi một bên. Thường áp dụng cho bệnh nhân giai đoạn sớm, khối u còn khu trú.
- Xạ trị: Phương pháp sử dụng các tia bức xạ ion hóa có năng lượng cao để hạn chế sự phát triển khối u.
- Hóa chất: Dùng thuốc để tiêu diệt tế bào ung thư. Tùy giai đoạn bệnh ung thư, bệnh nhân sẽ phải truyền hóa chất trước khi phẫu thuật.
- Điều trị đích: Thường được chỉ định với ung thư phổi không tế bào nhỏ liên quan tới các đột biến gen, điều trị chỉ tác động đến tế bào ung thư, không diệt các tế bào lành.
Ngoài ra, bệnh nhân sẽ được chỉ định điều trị theo triệu chứng cá nhân hóa theo tình trạng của bệnh nhân. Thay đổi lối sống lành mạnh, chế độ dinh dưỡng đầy đủ và hợp lý giúp cho quá trình điều trị ung thư phổi hiệu quả hơn.
Phát hiện sớm ung thư phổi sẽ giúp cho quá trình điều trị đạt hiệu quả tối đa. Chú trọng chăm sóc sức khỏe, kiểm tra sức khỏe định kỳ để theo dõi, phát hiện sớm và điều trị bệnh kịp thời. Để phòng ngừa ung thư phổi, hãy bỏ hút thuốc lá và xây dựng, duy trì lối sống lành mạnh, chế độ ăn uống đầy đủ mỗi ngày.
Nguồn tham khảo: Tổng hợp
Xin lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Độc giả vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể và chính xác nhất.
